ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကမာၻ႔ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္း၏ဒဏ္ကုိ တႏွစ္ထက္တႏွစ္ ဆုိး၀ါးစြာ ေတြ႔ႀကံဳေနရၿပီး မုန္တုိင္းႏွင့္ ငလ်င္ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အႏၲရာယ္ ျမင့္မားစြာ ရင္ဆုိင္ေနရကာ ႏုိင္ငံ၏ စုိက္ပ်ဳိးေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးကို အႀကီးအက်ယ္ ဆုိးက်ဳိးမ်ားျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ေၾကာင္း ျမန္မာပညာရွင္မ်ားက ေျပာသည္။
ယခုႏွစ္ မတ္လ ၂၄ ရက္ေန႔ ရွမ္းျပည္အေရွ႕ပိုင္းငလ်င္ေၾကာင့္ တာေလၿမိဳ႕ရွိ ေနအိမ္အပ်က္အစီးၾကားမွ ေဒသခံတဦး (ဓာတ္ပံု - Getty Images)
မုိးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒပညာရွင္ ေဒါက္တာ ထြန္းလြင္က ျမန္မာႏုိင္ငံအေနႏွင့္ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္မွစတင္ၿပီး အထူးသျဖင့္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ ၃ မ်ဳိးကုိ အႀကီးအက်ယ္ခံစားေနရေၾကာင္း၊ ပထမ ေျပာင္းလဲမႈမွာ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္မွ စတင္ၿပီး မုတ္သုံ၀င္ထြက္မႈ ေျပာင္းလဲလာျခင္း၊ ဒုတိယ ေျပာင္းလဲမႈမွာ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွ စတင္ၿပီး မုိးတိမ္ေတာင္မ်ား ျဖစ္ထြန္းလာျခင္း၊ တတိယေျပာင္းလဲမႈမွာ အယ္လ္နီညိဳႏွင့္ လာနီညာရာသီဥတုမ်ား ႏွစ္စဥ္ႀကဳံ ေတြ႔လာရျခင္းတို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။
ေဒါက္တာ ထြန္းလြင္က “ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ တႏွစ္ထက္တႏွစ္ ပိုၿပီးပူလာတယ္။ မိုးေရခ်ိန္ေတြ ေလ်ာ့လာတယ္။ အဆိုးဆုံးကေတာ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကစၿပီး မုန္တုိင္းေတြ ႏွစ္စဥ္၀င္ေနတယ္။ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈဒဏ္ကုိ ေတာ္ေတာ္ခံေနရတယ္” ဟု ေျပာသည္။
၁၉၇၈ ခုႏွစ္ ေရွ႕ပုိင္းကာလက မုိးရာသီစုစုေပါင္း ၁၇၄ ရက္ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၇၈ ေနာက္ပုိင္းကာလမွ ယခုအခ်ိန္အထိ မုိးရာသီစုစုေပါင္း ၁၀၇ ရက္သာရွိေတာ့ၿပီး မိုးရာသီကာလ တုိေတာင္းလာေၾကာင္း၊ မုတ္သုံမုိး အ၀င္ေနာက္က်ျခင္း၊ အထြက္ေစာျခင္းမ်ားရွိလာေၾကာင္း၊ မုိးႀကဳိ၊ မုိးေႏွာင္းကာလမ်ားတြင္ မုန္တုိင္းမ်ား ဆက္တုိက္၀င္လာေၾကာင္း သိရသည္။
“မုတ္သုံအ၀င္ မမွန္တဲ့အတြက္ မုိးရြာသြန္းမႈက စုိက္ပ်ဳိးေရးအေထာက္အကူျပဳတဲ့ မုိးမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ရြာရမယ့္အခ်ိန္မွာ မရြာဘူး။ မရြာရမယ့္အခ်ိန္မွာ ရြာတယ္။ ရြာျပန္ေတာ့လည္း သည္းသည္းမည္းမည္းရြာတာ။ ေနရာကြက္ၿပီး ရြာေတာ့ သီးႏွံေတြပ်က္တာ၊ ေရေတြႀကီးတာေတြ ျဖစ္တယ္” ဟု ေဒါက္တာ ထြန္းလြင္က ေျပာသည္။
၁၉၇၈ ခုႏွစ္မတုိင္မီက တႏွစ္လွ်င္ ပ်မ္းမွ် မုန္တုိင္း ၁၀ ခု ၀င္ေလ့ရွိၿပီး မုန္တုိင္းအားလုံးမွာ မုိးရာသီကာလ ျဖစ္ေသာ ဇူလုိင္၊ ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚကာ အားလုံးသည္ အင္အား ျပင္းထန္ေလ့မရွိေၾကာင္း၊ ၁၉၇၈ ေနာက္ပုိင္းကာလတြင္မူ တႏွစ္လွ်င္ မုန္တုိင္း ၆ ခု ပွ်မ္းမွ် ၀င္ေလ့ရွိၿပီး မုန္တုိင္းအားလုံးမွာ အလြန္အင္အား ျပင္းထန္ေသာ မုန္တုိင္းမ်ားျဖစ္လာေၾကာင္း သိရသည္။
၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွစတင္ၿပီး မုိးတိမ္ေတာင္မ်ား ပိုမိုျဖစ္ထြန္းလာၿပီး ေလဆင္ႏွာေမာင္းမ်ား တုိက္ခတ္ျခင္း၊ မုိးႀကဳိးပစ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္းသည္လည္း ျမန္မာ့ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ ထူးျခားမႈမ်ားျဖစ္သည္ဟု ေဒါက္တာ ထြန္းလြင္က ေျပာသည္။
၎က “၁၉၅၇ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္မွာ ေလဆင္ႏွာေမာင္း တုိက္ခဲ့ဖူးတယ္။ အဲဒီအတည္းက ေလဆင္ႏွာေမာင္း မတုိက္ခဲ့တာ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ တိတိၾကာတယ္” ဟု ဆိုသည္။
၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ ေလဆင္ႏွာေမာင္း ၁၆ ႀကိမ္၊ မိုးႀကဳိးပစ္၍ ေသဆံုးသူ ၁၀၀ ေက်ာ္၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ ေလဆင္ႏွာေမာင္း ၁၁ ႀကိမ္၊ မုိးႀကဳိးပစ္၍ ေသဆံုးသူ ၆၀ ေက်ာ္၊ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ေလဆင္ႏွာေမာင္း ၈ ႀကိမ္၊ မုိးႀကဳိးပစ္၍ ေသဆံုးသူ ၈၀ ေက်ာ္၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ေလဆင္ႏွာေမာင္း ၁၆ ႀကိမ္၊ မုိႀကဳိးပစ္၍ ေသဆံုးသူ ၁၀၀ ေက်ာ္၊ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ေလဆင္ႏွာေမာင္း ၁၈ ႀကိမ္၊ မုိးႀကဳိးပစ္၍ ေသဆံုးသူ ၄၀ ေက်ာ္၊ ယခု ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လအထိ ေလဆင္ႏွာေမာင္း ၂ ႀကိမ္၊ မုိးႀကဳိးပစ္၍ ေသဆံုးသူ ၃ ဦးေၾကာင္း သိရသည္။
၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕သုိ႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့ေသာ မုန္တုိင္းႀကီးေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁၀၃၁ ေယာက္ ေသဆုံးခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ယခင္က လူအေသအေပ်ာက္အမ်ားဆုံး မုန္တုိင္းျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ နာဂစ္ဆုိင္ကလုန္းမုန္တုိင္းႀကီး ဧရာ၀တီတုိင္းသုိ႔ ၀င္ေရာက္တုိက္ခတ္ခဲ့ေသာအခါတြင္မူ လူေပါင္း ၁ သိန္း ၄ ေသာင္းနီးပါး ေသဆုံးခဲ့ၿပီး ကမာၻေပၚတြင္ နံပတ္ (၈) အဆင့္ လူအေသအေပ်ာက္အမ်ားဆုံးေသာ မုန္တုိင္းစာရင္းဝင္သြားမႈကလည္း ျမန္မာ့ရာသီဥတု ဆုိးရြားလာမႈကုိ ေပၚလြင္ေစေၾကာင္း ေဒါက္တာထြန္းလြင္က ေျပာသည္။
၁၉၇၈ ခုႏွစ္မတုိင္မီကာလမ်ားက အယလ္္နီညဳိ၊ လာနီညာရာသီဥတုကုိ ၇ ႏွစ္ (သို႔မဟုတ္) ၅ ႏွစ္လွ်င္ ၁ ႀကိမ္သာ ခံစားရေသာ္လည္း ယခုအခါတြင္မူ ႏွစ္စဥ္ဆက္တုိက္ (သုိ႔မဟုတ္) ၂ ႏွစ္ ၁ ႀကိမ္ ခံစားလာရေၾကာင္း၊ ယမန္ႏွစ္က အယ္လ္နီညဳိ ရာသီဥတုေၾကာင့္ အလြန္ပူျပင္းၿပီး ျမင္းမူၿမိဳ႕တြင္ အပူခ်ိန္ ၄၇.၂ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ ေရာက္ရွိၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အျမင့္ဆုံးေသာ အပူခ်ိန္စံခ်ိန္သစ္ တင္ခဲ့ေၾကာင္းသိရွိရသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေတြ႕ႀကဳံလာရေသာ အစြန္းေရာက္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသည္ စုိက္ပ်ဳိးသီးႏွံျဖစ္ထြန္းမႈ အနည္းဆုံးေသာေဒသတခု ျဖစ္လာေၾကာင္း ျပည္တြင္းမွ ပညာရွင္မ်ားက ဆိုသည္။
ထုိ႔အျပင္ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕ႀကီးေပၚတြင္ တည္ရွိေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးမ်ားသည္ ငလ်င္အႏၲရာယ္ အထူးဂ႐ုစုိက္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျမငလ်င္ေကာ္မတီမွ ပညာရွင္တဦးက စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕တေလွ်ာက္တြင္ ေျမႏုခ်ပ္ ၂ ခုေရြ႕ေနၿပီး အေနာက္ဘက္ျခမ္းတြင္ ျမန္မာေျမႏုခ်ပ္၊ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းတြင္ ဥေရာပအာရွေျမႏုခ်ပ္တို႔ ျပတ္ေရြ႕ေၾကာင္းတေလွ်ာက္ ေရြ႕လ်ားေနၾကၿပီး တုိင္းတာခ်က္မ်ားအရ ၁ ႏွစ္လွ်င္ ၁၈ မီလီမီတာ ေရြ႕လ်ားေနေၾကာင္း၊ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕ တေလွ်ာက္တြင္ တည္ရွိေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားျဖစ္သည့္ မႏၲေလး၊ ေနျပည္ေတာ္၊ စစ္ကိုင္း၊ ပဲခူး၊ ပုဂံ၊ ေတာင္တြင္းႀကီး၊ ပဲခူးအပါအ၀င္ လူေနထူထပ္ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားစြာ ငလ်င္အႏၲရာယ္ ႀကဳံေတြ႔ႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
“လူဦးေရထူထပ္တဲ့ မႏၲေလးနားက စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕က ျဖတ္သြားတယ္။ မႏၲေလးက ေအာက္ခံေျမသား ေပ်ာ့တယ္။ ႏုန္းတင္ေျမႏုျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီး မႏၱေလးက တုိက္ေတြက စံခ်ိန္စံညႊန္း မရွိဘူး။ ေဖာင္ေဒးရွင္းဘ ေသေသခ်ာခ်ာမလုပ္ဘဲ အေပၚအျမင္ပုိင္းလွေအာင္ ေဆာက္ၾကတာမ်ားတယ္။ ငလ်င္ အႏၲရာယ္အစုိးရိမ္ရဆုံးေနရာေတြပဲ။ ေနျပည္ေတာ္ကလည္း ငလ်င္ေၾကာေပၚမွာရွိတယ္” ဟု ဘူမိေဗဒပညာရွင္တဦးက ရွင္းျပသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ငလ်င္လႈပ္ခတ္ႏုိင္ေသာ ငလ်င္ေၾကာမ်ားစြာရွိၿပီး ရခုိင္ျပတ္ေရြ႕၊ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕၊ ရွမ္းျပည္နယ္ ေမၿမဳိ႕အနီးရွိ ေက်ာက္ၾကမ္းျပတ္ေရြ႕၊ ပဲခူးရုိးမအေနာက္ဘက္ျခမ္းျပတ္ေရြ႕၊ သံတြဲ၊ ဗန္းေမာ္ႏွင့္ အေနာက္ေျမာက္ဘက္ရွိ အမည္မေပးရေသးေသာ ျပတ္ေရြ႕မ်ားစြာရွိေၾကာင္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္အနီးသည္ ငလ်င္အလႈပ္ဆုံးေသာ ေနရာတခုျဖစ္ၿပီး ေရႊလီျပတ္ေရြ႕တည္ရွိေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အျပင္းဆုံး လႈပ္ခတ္ခဲ့ေသာ ငလ်င္မွာ ၁၉၁၂ ခုႏွစ္က ေမၿမိဳ႕အနီး ေက်ာက္ၾကမ္းျပတ္ေရြ႕ လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေသာ အင္းအား ၈ ရစ္ခ်္တာစေကးအဆင့္ရွိ ငလ်င္ႀကီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕တေလွ်ာက္တြင္မူ လႈပ္ခတ္ခဲ့ေသာ ငလ်င္မ်ားတြင္ ၇.၅ အဆင့္ရွိ ငလ်င္ကသာ အျပင္းထန္ဆုံးျဖစ္ေၾကာင္း ထုိပညာရွင္က ေျပာသည္။
၎က ဆက္လက္၍ “၁၉၃၀ ခုႏွစ္ ပဲခူးငလ်င္ႀကီး ၿပီးကတည္းက ငလ်င္ႀကီးေတြ မလႈပ္ေတာ့တာ ခုဆုိရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၈၀ ၾကာၿပီးဆုိေတာ့ ငလ်င္အႏၲရာယ္ကေတာ့ သတိျပဳရမယ့္အဆင့္ ေရာက္ေနတယ္။ ငလ်င္က မုန္တုိင္းလိုမ်ဳိး ႀကိဳၿပီးေတာ့လည္း မသိႏုိင္ေတာ့ သတိထားတာက မမွားဘူး” ဟု ေျပာသည္။
ယခုႏွစ္ မတ္လ ၂၄ ရက္က ရွမ္းျပည္အေရွ႕ပိုင္းတြင္ ရစ္ခ်္စတာ စေကး ၇ ရွိ လႈပ္ခတ္သည့္ ငလ်င္ဒဏ္ေၾကာင့္ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕၊ တာေလၿမိဳ႕၊ နားေယာင္း႐ြာ၊ မိုင္းလင္း႐ြာႏွင့္ မိုင္းကိုးေက်း႐ြာအုပ္စု၊ က်ကူနီ႐ြာတို႔တြင္ လူ ၃၀၀ ေက်ာ္ေသဆံုးၿပီး အိမ္ေျခ၊ ႐ံုးႏွင့္ သာသနိက အေဆာက္အအံုမ်ားစြာ ပ်က္စီးခဲ့သည္။
သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအေပၚ အစုိးရက အေလးထား အာ႐ံုစုိက္ျခင္း မရွိသည့္အတြက္ ေနာင္အနာဂတ္ မ်ဳိးဆက္မ်ားသည္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေသာ ဆုိးက်ဳိးမ်ားကို ခါးစည္းခံစားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ စုိက္ပ်ဳိးေရးႏုိင္ငံျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္လပ္ျခင္းစသည့္ ကပ္ေဘးမ်ား ႀကဳံေတြ႔ႏိုင္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း ျပည္တြင္းသဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးပညာရွင္မ်ားက သုံးသပ္ၾကသည္။
http://www.bur.irrawaddy.org/index.php/news/6132-2011-04-05-07-42-54
0 ( မွတ္ခ်က္ေရးခ်င္ရင္ )