(Anguttara Nikaya III, 65) | |
The Instruction to the KalamasTranslated from the Pali by Soma Thera
Note: Bhikkhu Bodhi's essay, "A Look at the Kalama Sutta", offers some important insights into this sutta, clarifying some points that have recently become muddled in various contemporary teachings.
| |
Source : http://www.accesstoinsight.org/canon/anguttara/an3-65b.html "အို ကာလာမတို႔- (၁) တဆင့္စကား အဆင့္ဆင့္ ၾကားရသည္တို႔အေပၚမွာလည္း အၿပီးသတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မခ်ၾကကုန္ႏွင့္။ (၂) သင္တို႔အထက္က ဘိုးေဘးဘီဘင္ အစဥ္အဆက္လာ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကိုလည္း အဆံုးသတ္ အားကိုးၿပီး အဟုတ္မွတ္၍ မက်င့္သံုးၾကကုန္ႏွင့္ (၃) အေျခအျမစ္မပါသည့္ သူေျပာငါေျပာ ေကာလာဟလ စကားတို႔ကိုလည္း လက္ခံမမွားၾကကုန္ႏွင့္။ (၄) ဘာသာေရးက်မ္းစာတို႔၏ အရွိန္ဩဇာေအာက္မွာလည္း နစ္ျမဳပ္၍မေနၾကကုန္ႏွင့္။ (၅) အက်င့္ႏွင့္ အသိမပါ တကၠီဝါဒီတို႔၏ အေတြးအေခၚမ်ားကိုလည္း ဟုတ္ၿပီ မွန္ၿပီဟု အတည္မယူၾကကုန္ႏွင့္။ (၆) အျခားအျခားေသာလူတို႔ အျခားအျခားေသာ အယူဝါဒတို႔ထံမွ ပံုတူကူး၍ က်င့္သံုးျခင္းသည္လည္း မိမိတို႔ ဘဝႏွင့္ အပ္စပ္လိမ့္မည္ဟု အတည္တက် မယူၾကကုန္ႏွင့္။ (၇) မိမိတို႔အေတြးအေခၚ အယူအဆကို မိမိတို႔၏ အေတြးျဖင့္သာလွ်င္ အေၾကာင္းယုတၲိေပး၍ တင္ျပႏိုင္႐ံု မွ်ျဖင့္ ကိုယ့္အေတြး ကိုယ့္ယုတၲိ ဟုတ္ၿပီဟု မယူၾကကုန္ႏွင့္။ (၈) ဆရာတစ္ေယာက္ေယာက္ လာေရာက္ေဟာေျပာခ်က္သည္ မိမိေတြးထင္ထားသည္ႏွင့္ ကိုက္ညီသြားၿပီဆို ႐ံု မွ်ျဖင့္လည္း ဟုတ္ၿပီမွန္ၿပီဟု မယူဆၾကကုန္ႏွင့္။ (၉) ေလးစားထိုက္ေသာ ေလာကကဂ႐ုျပဳေနသည့္ပုဂၢိဳလ္ႀကီးတစ္ေယာက္၏ ဝါဒသည္ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရွိသည္ ဟူ၍လည္း တစ္ထစ္ခ် မယူၾကကုန္ႏွင့္ (၁၀) မိမိတို႔ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ေသာ ဆရာတို႔၏ စကားတိုင္းသည္လည္း ဟုတ္ၿပီမွန္ၿပီ အက်ိဳးရွိၿပီဟု အၿပီးသတ္ မမွတ္ယူၾကကုန္ႏွင့္။ ဟူ၍ ဘုရားရွင္ မိန္႔မွာေတာ္မူခဲ့သည္ကို သတိမူၾကကုန္ေလာ့ .... ေဂါတမဗုဒၵ (ဘီစီ ၅၆၃ - ၄၈၃) ................................................................................... အခါတစ္ပါး၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကသမုတၱိ ဆိုေသာ နိဂံုးအရပ္သို႔ ေရာက္ခဲ့ေလ၏ ။ ထိုအရပ္၌ ကာလာမ အမည္ရွိေသာ ပုဏၰားတို႔ ေနၾကေလ၏ ။ ကာလမ ပုဏၰားတို႔သည္ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ေတြ႕ဆံု စဥ္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေမးျမန္း စူးစမ္းၾကေလ၏ ။ " အရွင္ဘုရား ၊ အခ်ဳိ႕ေသာ ရဟန္း ပုဏၰား ( သာမဏ ျဗဟၼဏ ) တို႔သည္ ဤ ေကသမုတၱိ နိဂံုးသို႔ ေရာက္လာခဲ့ၾကဖူးပါတယ္ ၊ ဒီ ရဟန္း ပုဏၰားတို႔ဟာ မိမိတို႔ရဲ႕ အယူ၀ါဒ ကိုသာျပဆိုၾကပါတယ္ ၊ ထြန္းပေစၾကပါတယ္ ၊ သူတစ္ပါး အယူ၀ါဒ ကိုမူကား ထိပါးၾကပါတယ္ ၊ မထီမဲ့ျမင္ ျပဳၾကပါတယ္ ၊ ရႈတ္ခ်ၾကပါတယ္ ၊ေခ်ဖ်က္ၾကပါတယ္ ။" " အရွင္ဘုရား ၊ ေနာက္ထပ္လည္း အျခားေသာ ရဟန္း ပုဏၰား ေတြ ဤ နိဂံုး အရပ္သို႔ ေရာက္လာၾကပါတယ္ ၊ သူတို႔ကလည္း သူတို႔ရဲ႕အယူ၀ါဒကိုသာ ျပၾကပါတယ္ ၊ ထြန္းပေစၾကပါတယ္ ၊ သူတစ္ပါးရဲ႕ အယူ၀ါဒေတြကိုေတာ့ ထိပါးၾကပါတယ္ ၊ ရႈတ္ခ်ၾကပါတယ္။ေခ်ဖ်က္ၾကပါတယ္ ။" " အရွင္ဘုရား ၊ အဲဒီ သာမဏ ျဗဟၼဏ ေခၚတဲ့ ရဟန္းပုဏၰားေတြထဲမွာ ဘယ္သူဟာ မွန္တဲ့စကား ကိုဆိုသလဲ ဆိုတာ တပည့္ေတာ္တို႔မွာ ယံုမွားေတြးေတာျပီး သံသယ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္ " လို႔ ဗုဒၶကို ကာလာမ ပုဏၰားမ်ားက ေလွ်ာက္ထား ခဲ့ဖူးပါတယ္ ။ ထိုအခါ ဗုဒၶဘုရား က ကာလာမပုဏၰား တို႔အေနႏွင့္ သံသယ ျဖစ္မည္ဆိုလွ်င္ ျဖစ္ထိုက္ေၾကာင္းကိုေျပာဆို ညႊန္ျပျပီး အၾကင္သူသည္ အယူ၀ါဒတစ္ခုကို မွန္သည္ မွားသည္ ဆံုးျဖတ္လိုေသာ္ ျပဳက်င့္အပ္သည္ ဟု အခ်က္ ဆယ္ ခ်က္ကို ညႊန္ျပေတာ္မူခဲ့ေလသည္ ။ ထိုအခ်က္သည္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ သိပၸံနည္းက် အေတြးအျမင္ အားလံုး၏ အေျခခံမူ ျဖစ္ရံုသာမက ကမၻာေပၚတြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ျပီးသမွ် ဒႆန အယူ အားလံုးႏွင့္လည္း အက်ဳံး၀င္လ်က္ ရွိသည္ကို ေတြ႕ရေလသည္ ။ ထို အသိပညာတစ္ခု သစၥာဆိုက္မႈ၏ စံ ဟု ဆိုအပ္ေသာအခ်က္ ဆယ္ခ်က္၏ အေရးပါအရာေရာက္မႈကို မဆိုမီ ထိုဆယ္ခ်က္ကို ဤတြင္ အသိေပး လိုပါေသးသည္ ။ သို႔မွသာ အမွန္ကိုသိလိုေသာသစၥာ၀ါဒီတိုင္း အတြက္ ထိုအခ်က္ ဆယ္ခ်က္သည္ ဘ၀ တစ္ခုလံုးကို အလင္းေပးေသာ မီးတိုင္ ဆယ္တိုင္အျဖစ္ တည္ရွိ ေနပါလိမ့္မည္ ။ ေကသမုတၲိ နိဂံုးသား ကာလာမမင္းတို့အား ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားျခင္း... “ ကာလာမ မင္းတို႔ ၊ သင္တို႔မွာ ယံုမွားသံသယ ၿဖစ္သင့္ေပ၏ ။ သင္တို႔သည္္ (၁) ေၿပာသံ ၾကားကာမ်ွၿဖင့္ ဟုတ္ၿပီ ။ မွန္ၿပီ ဟု အတည္မယူကုန္လင့္ဦ း ။ (၂) အစဥ္ အဆက္ စကားမ်ားၿဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦ း ။ (၃) ဤသို႔ ၿဖစ္ဖူသတတ္ဟူေသာ စကားမ်ွၿဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦ း ။ (၄) ပိဋကတ္စာေပ နွင့္ ညီညြတ္ေပသည္ ဟူ၍လည္း မယူကုန္လင့္ဦ း ။ (၅) ၾကံဆေတြးေတာ၍ ယူၿခင္းမ်ွၿဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦ း ။ (၆) အၿခင္းအရာကို “ ၾကံစည္” ေသာ အားၿဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦ း ။ (၇) မွတ္ယူထုိက္ေသာ သေဘာမ်ွၿဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦး ။ (၈) ငါတို႔ေလးစားေသာ ရဟန္း၏ စကားဟူ၍ လည္း မယူကုန္လင့္ဦး ။ ကာလာမ မင္းတို႔ --- (၉) ဤတ႐ားတို႔ကား အကုသိုလ္တရား ။ အၿပစ္ရွိေသာ တရား ။ ပညာရွိတို႔ ကဲ႕ရဲ႕အပ္ေသာ တရားတည္း ။ထိုတရားတို႔ကို က်င့္သံုးပါက အစီးအပြားမရွိၿခင္ငွာ ၊ ဆင္းရဲၿခင္းငွာ ။ ၿဖစ္ကုန္၏ ဟု သင္တို႔သည္ “ မိမိတို႔ ကိုယ္တိုင္ ” သိေသာ အခါ၌ ယင္းတို႔ကို စြန္႔ပယ္ရာ၏ ။ (၁၀) ဤတ႐ားတို႔ကား ကုသိုလ္တရား ။အၿပစ္ မရွိေသာ တရား ။ ပညာရိွိတုိ႔ ခ်ီးမြမ္းအပ္ေသာ တရားမ်ားၿဖစ္၍ ယင္းတို႔ကို က်င့္သံုးပါက အစီးအပြားရွိသည္ ခ်မ္းသာၿခင္းငွါ ၿဖစ္သည္ဟု “မိမိ ကိုယ္တုိင္ ” သိေသာ အခါ၌ မူ သင္တို႔သည္ ယင္းတို႔နွင့္ ၿပည့္စံု ေနကုန္ရာ၏ ။ ( အဂုၤတၱရနိကာယ္ ။ တိက နိပါတ္ ။ မဟာ ဝဂ္ ေကသ မုတၲိသုတ္ ) — |
MMSA ဘေလာ့စည္းမ်ဥ္းမ်ား
* အခ်င္းခ်င္း ညီညြတ္မွဳ႕ကုိ ပ်က္စီးေစတတ္ေသာ အေၾကာင္းမ်ားကုိ ေရးသားျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရန္၊
* သာသနာႏွင့္ မအပ္စပ္ေသာ အဖြဲ႕ဂုဏ္သိကၡာကုိ ျငိဳးႏြမ္းေစတတ္ေသာ ပုံမ်ားကုိတင္ျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရန္၊
* ပုဂၢိဳလ္ေရးဆုိင္ရာမ်ားထက္ အမ်ားႏွင့္သက္ဆုိင္ေသာ အက်ိဳးမ်ားေစႏိုင္ေသာ ပုံမ်ား စာမ်ားကုိသာ ေရးသားရန္၊
* MMSAသည္ ပညာေရးအဖြဲ႕စည္း ျဖစ္သည့္ အတြက္ႏုိင္ငံေရးႏွင့္သက္ဆုိင္ေသာ အေရးအသားမ်ားကုိ ေရးျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရန္၊
* ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မိမိတုိ႕ေလ့လာေနေသာ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ဗဟုသုတအလုိ႕ငွါ ေရးသား မွ်ေ၀ၾကရန္၊
(၁) ေလာကတၳစရိယာ - ေလာကလူသား ကမၻာသူ ကမၻာသား သတၱ၀ါအမ်ား ေကာင္းစားခ်မး္သာေရး အတြက္ က်င့္စဥ္၊
(၂) ဉာတတၳစရိယာ - မိမိ၏ ႏုိင္ငံႏွင့္ လူမ်ိဳး ေကာင္းစားခ်မ္းသာေရးအတြက္ က်င့္စဥ္၊
(၃) ဗုဒၶတၳစရိယာ - သတၱ၀ါမ်ားကို သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ ကယ္တင္နုိင္ေသာ သဗၺညဳဘုရားျဖစ္ေရး အတြက္ က်င့္စဥ္တုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။
ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ဘ၀တုိင္း ဘ၀တုိင္း ပါရမီျဖည့္က်င့္တုိင္း ဤက်င့္စဥ္ၾကီးသံုးရပ္ကို ဦးထိပ္ထားခဲ့ေလသည္။
ေလာကတၳစရိယာ
ေလာကတၳစရိယာ အရ လူ႔ေလာကအပါအ၀င္ သတၱေလာကၾကီး တရပ္လံုး တုိးတက္ေကာင္းစားေရး အတြက္ အျမဲက်င့္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ေရွးအခါက အဂၤတိမင္းၾကီးသည္ မိစၦာအယူရွိသူ ျဗဟၼဏတုိ႔၏ ၀ါဒကို မွားယြင္းစြာ လုိက္နာျပီး သူ႔အသက္သတ္မူ၊ သူ႔ဥစၥာခိုးမူ၊ သူတပါး သားမယားကို ေစာ္ကားက်ဴးလြန္မူ။ မုသားေျပာမူ၊ အရက္ေသစာ ေသာက္စားမူတို႔ကို ျပဳလုပ္ေနသည္။ တစ္တုိင္းျပည္လံုး ငါးပါးသီလ မေစာင့္ထိန္းၾကဘဲ အက်င့္တရား ပ်က္ျပားေနၾကသည္။ သမီေတာ္ ရုစာမင္းသမီးက ေဟာျပေသာ္လည္း မလုိက္နာၾကေပ။ သမီးေတာ္၏ အဓိ႒ာန္ျပဳမူေၾကာင့္ ဘုရားေလာင္းေတာ္ နာရဒရေသ့ ေကာင္းကင္မွ ၾကြေရာက္တန္ခိုးျပ၍ တရားေဟာေတာ္မူမွ အဂၤတိမင္းၾကီးႏွင့္တကြ တစ္တုိင္းျပည္လံုး ငါးပါးသီလ ေစာင့္ထိန္းၾကသည္။ ဤသို႔လွ်င္ လူအမ်ား ေကာင္းစားေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။
ဉာတတၳစရိယာ
ဉာတတၳစရိယာ အရ ဘုရားေလာင္းသည္ မိမိအမ်ိဳးသားတို႕ ေကာင္းစားေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပံုကို ဘုရားအေလာင္း က်ီးမင္းဘ၀တြင္လည္း ေတြ႕ျမင္ႏုိင္သည္။ ပုေရာဟိတ္ပုဏၰားတစ္ဦးသည္ ညီလာခံ၀င္လာစဥ္ က်ီးတစ္ေကာင္က မစင္စြန္႕ခ်ခဲ့သျဖင့္ က်ီးတို႔ကို ရြံမုန္းစိတ္နာျပီး က်ီးမ်ိဳးျပဳတ္ေစရန္ ၾကံခဲ့ဖူးသည္။ ဘုရင္ဆင္မ်ား၏ မီးေလာင္ဒဏ္ရာ အနာကို “က်ီးကန္းအဆီျဖင့္ သုတ္လိမ္းမွ ေပ်ာက္ကင္းပါမည္” ဟု လက္စားေခ်လုိေသာ စိတ္ျဖင့္ မဟုတ္မမွန္ သံေတာ္ဦးတင္ခဲ့သည္။ ဘုရင္လည္း က်ီးကန္းဟူသမွ် ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ခိုင္းသည္။
ဘုရားအေလာင္းက်ီးမင္းသည္ မိမိအသက္ကို စြန္႕၍ ဘုရင္ထံ အေရာက္၀င္ကာ က်ီးတို႔မွာ အဆီမရွိေၾကာင္း တင္ျပေလွ်ာက္ထားခဲ့သည္။ ထုိသို႔ အသက္စြန္႕၍ မိမိအမ်ိဳးက်ီးကန္းမ်ားအတြက္ ဘ၀အဆက္ဆက္ ၾကိဳးပမ္းက်င့္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူေသာအခါကား ေျပာဖြယ္ရာမရွိ၊ ေရာဟိနီျမစ္ေရခြဲေ၀မူႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္တို႔ စစ္မက္ခငး္ကာ လက္နက္ျဖင့္ ေျဖရွင္းၾကမည္ရွိေသာအခါ ေကာင္းကင္မွ ၾကြသြားေတာ္မူျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးတရား ေဟာၾကားေတာ္မူရာ သာကီ၀င္ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္မ်ားအားလံုး အသက္ေဘးမွ လြတ္ကာ ခ်မး္သာရာ ရခဲ့ၾကသည္။
ဗုဒၶတၳစရိယာ
ဗုဒၶတၳစရိယာ အရ ဘုရားျဖစ္ေရးက်င့္ေဆာင္မူမွာ အထူးေျပာရန္မလုိ၊ ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ဤရည္မွန္းခ်က္ေၾကာင့္ပင္ ဘ၀မ်ားစြာ ပါရမီျဖည့္ခဲ့သည္။ စြန္႕ျခင္းၾကီးငါးပါး ျဖည့္က်င့္ခဲ့သည္။ ထိုက်င့္ၾကံမူ မွန္သမွ်၏ ပဓာနရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ဘုရားျဖစ္ေရးပင္ ျဖစ္သည္။ ထုိရည္ရြယ္ခ်က္ျပီးေျမာက္၍ ဘုရားအျဖစ္သို႕ ေရာက္ေတာ္မူေသာအခါ လူ နတ္ ျဗဟၼာ သတၱ၀ါအမ်ား၏ အက်ိဳးစီိိိိိိိိိးပြားခ်မး္သာေရးကိုသာ ၄၅-၀ါ ကာလပတ္လံုး မရပ္မနား ၾကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့ ေလသည္။
ဤသည္မွာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္၏ က်င့္စဥ္ စရိယာၾကီးသံုးပါးပင္ ျဖစ္ေပသည္။
တိပိဋကဓရ ဓမၼဘ႑ာဂါရိက ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏ ၱ ဣႏၵပါလ ၏ ၾသဝါဒကထာ
ပုထုဇဥ္ဟူသည္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန၊ ဣႆာ၊ မိစၦရိယ အစရွိေသာ ကိေလသာ အကုသိုလ္တို႔ အျပည့္အဝ ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ အမွားႏွင့္ မကင္းႏိုင္ပါေပ။ သို႕ေသာ္ အမွားေတြ႕တိုင္း ျပႆနာလုပ္ၾကစတမ္းဆိုလွ်င္ အဖြဲ႕အစည္းလုပ္ငန္း မည့္သုိ႔မွ် ေအာင္ျမင္မႈ ရႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ေအာင္ျမင္မႈ ရလိုလွ်င္ အမွားကိုသည္းခံ ခြင့္လႊတ္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ေပသည္။ အမွားဟူသည္မွာလည္း…
၁။ ခြင့္မလႊတ္ႏိုင္ေသာ အမွားၾကီးႏွင့္
၂။ ခြင့္လႊတ္သည္းခံလို႔ရသည့္ အမွားငယ္ဟူ၍ ရွိရာ အမွားၾကီးလွ်င္ “သေဗၺသတၱာ ကမၼသကာ”ဟု သေဘာထားကာ စည္းကမ္းအရ ေဆာင္ရြက္သင့္သည္။ အမွားငယ္ကိုမူကား သည္းခံခြင့္လႊတ္ျခင္းျဖင့္ ဆက္လက္လက္တြဲသင့္လွေပသည္။ သို႕ျဖစ္၍ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္၏ ေအာင္ျမင္ေၾကာင္းတြင္ အဂၤါရပ္အျဖစ္ျဖင့္ ခႏၶီဂုဏ္ကို ဥေပကၡာမျပဳသင့္ေပ။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ သည္းခံခြင့္လႊတ္ျခင္းသည္ သာလွ်င္ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
ရန္ကုန္တိုင္း၊ ဒဂုံဆိပ္ကမ္းျမိဳ႕နယ္၊ အလုိေတာ္ျပည့္ ဓမၼာစရိယတကၠသိုလ္ နာယကခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏ ၱ သုစိတၱာဘိဝံသ ၏ ၾသဝါဒကထာ
ရန္ကုန္တိုင္း၊ ဒဂုံဆိပ္ကမ္းျမိဳ႕နယ္၊
အလုိေတာ္ျပည့္ ဓမၼာစရိယတကၠသိုလ္ နာယကခ်ဳပ္ဆရာေတာ္
ဘဒၵႏ ၱ သုစိတၱာဘိဝံသ ၏ ၾသဝါဒကထာ
“အနာယေကာ ဝိနႆႏၱိ၊ နႆႏၱိ ဗဟုနာယေကာ” အသင္းအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုကို တည္ေထာင္တယ္ဆိုရင္ အဲဒီအဖြဲ႕ကို လမ္းညြန္ေပးႏိုင္တဲ့ ဘက္စုံအရည္အေသြးျပည့္ဝတဲ့ ေခါင္းေဆာင္နာယကပုဂၢိဳလ္ေတြ မလြဲမေသြရွိရမယ္။ အသင္းအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု ေရရွည္တည္တံ့ႏိုင္ဖို႔နဲ႕ လုပ္ေဆာင္တဲ့ ကိစၥအဝဝတုိ႔ အစဥ္ေခ်ာေမြ႕စြာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဦးစီးနာယက ေခါင္းေဆာင္ေတြက နာယက (လူၾကီး)ေရာဂါ မထသင့္ဘူး။ ေစတနာ၊ ဝါသနာ၊ အနစ္နာသုံးပါးလုံး ျပည့္စုံၾကဖို႔ အလြန္လိုအပ္သလို အသင္းအဖြဲ႕ဝင္ ပုဂၢိဳလ္အခ်င္းခ်င္းတို႔ဟာလည္း (သာမဂီၢသုခ) ညီညြတ္မႈကို မရ, ရေအာင္ တည္ေဆာက္ၾကရမယ္။
“ḩာဏ္ရွိေယာကၤ်ား၊ မွားလတ္ေသာအခါ၊ ေဆးလြန္နာကို၊ ဆရာေနာင္ဆက္၊ အကုခတ္သို႔၊ ပ်က္သာအၿမဲ၊ ျပင္ႏိုင္ခဲ၏” ဆိုတဲ့အတိုင္း လုပ္ေဆာင္သမွ် ကိစၥတိုင္းမွာ ျပင္မရ၊ ပ်က္မရ၊ ကုစားမရတဲ့ အမွားအယြင္းေတြ မျပဳလုပ္မိဖို႔ သတိၾကီးစြာ ထား၍ ေဆာင္ရြက္ၾကပါ။
“ညီညြတ္သူေဆာင္၊ ၾကံတိုင္းေအာင္”ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ကို လက္ကိုင္ထားၾကျပီး “ပေကာပကာရတၳ၊ မိဒံသရီရံ” မိမိတို႔ရရွိထားၾကတဲ့ ဘဝခႏၶာကိုယ္ဟာ သာသနာအတြက္သာ ျဖစ္ရမည္ ဆိုတဲ့ သႏၷိ႒ာန္ ခ်ျပီး ၾကီဳးစားအားထုတ္ ေဆာင္ရြက္ၾကပါ။
ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြျမိဳ႕
သဒၶမၼဂရု (ပုသိမ္)ေက်ာင္းတိုက္
ပဓာနနာယကဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱပ႑ိတ(အဂၢမဟာပ႑ိတ၊ အဂၢမဟာဂႏၱဝါစကပ႑ိတ၊ ပရိယတၱိသာသနဟိတဓရ၊ ႏိုင္ငံေတာ္သံဃာ့မဟာနာယက) ၏ ၾသဝါဒကထာ
၁။ မိမိေၾကာင့္ သူတပါးမနစ္နာေစႏွင့္။
၂။ ဂုဏ္ပကာသနကို ေမွ်ာ္၍ အလုပ္မလုပ္ႏွင့္။
၃။ အရာရာမွာ ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ပါ။
၄။ ရိုေသေလးစား ျမတ္ႏိုးမႈကို ျပဳ၍ ဆက္ဆံပါ။
၅။ သူတစ္ပါးကို အႏိုင္ယူျခင္းထက္ ကူညီျခင္းသည္ အက်ိဳးမ်ားသည္။
၆။ အျပစ္ေပးျခင္းထက္ ျပဳျပင္ေပးျခင္းသည္ သာ၍ေကာင္းသည္။
၇။ ပညာရွိျခင္း အာဏာရွိျခင္းသည္ သူတပါးကို အႏိုင္က်င့္ရန္မဟုတ္၊ အက်ိဳးျပဳရန္သာျဖစ္သည္။
၈။ ယဥ္ေက်းေသာပုဂၢိဳလ္၊ လူမ်ိဳးတို႔သည္ အရာရာမွာ အထက္တန္းက်၍ တိုးတက္ေအာင္ျမင္သည္။
၉။ လာဘ္လာဘကို ေမွ်ာ္၍ ကူညီျခင္းထက္ ေစတနာထား၍ ကူညီျခင္းသည္ အက်ိဳးမ်ားသည္။
ဂင္းနစ္ ကမာၻ႔စံခ်ိန္မွတ္တမ္းၿဖစ္ေပၚလာပုံ ႏွင္႔ မွတ္တမ္းတင္ခံရသူ ၿမန္မာႏုိင္ငံသား မင္းကြန္း တိပိဋက ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး အေႀကာင္း
From :သန္းမင္းထြဋ္
ဂင္းနစ္ကမာၻ႔စံခ်ိန္မွတ္တမ္းစာအုပ္ကုိ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင္႔ Guinness Book of World Records ဟု ေခၚဆုိပါသည္။ ၎ကုိ ၁၉၅၅-ခုႏွစ္မွ စ၍ ႏွစ္စဥ္ထုတ္ေ၀ခဲ႔ၿပီး ႏုိင္ငံတကာမွ ကမာၻ႔စံခ်ိန္မ်ားကုိစုေဆာင္း တငျ္ပထားပါသည္။ ဂင္းနစ္ဟူေသာအမည္မွာအုိင္ယာလန္ႏုိင္ငံ႐ွိ ဂင္းနစ္ (Arthur Guinness) ဘီယာကုမၸဏီကုိ ရည္စူးပါသည္။ ၁၇၅၂-ခုႏွစ္တြင္ အာသာဂင္းနစ္ (၁၇၅၂-၁၈၀၃) ဆုိေသာ ပုဂၢဳိလ္တစ္ေယာက္သည္ ေပါင္ေငြတစ္ရာကုိ အေမြရ ႐ွိခဲ႔ပါသည္။ ၎ေပါင္ေငြတစ္ရာကုိ အရင္းျပဳ၍ အာသာဂင္းနစ္သည္ ယမကာဆုိင္တစ္ခုကုိ စတင္တည္ေထာင္ခဲ႔ပါသည္။ ၁၇၅၉သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ ဒဗြလင္ၿမိဳ႕သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ဖြင္႔လွစ္ခဲ႔ပါသည္။ သူေသဆုံးၿပီးေနာက္ သားျဖစ္သူ အာသာ(၁၇၆၇-၁၈၅၂)၊ ေျမးျဖစ္သူ ဘင္ဂ်မင္ဂင္းနစ္ (၁၇၉၈-၁၈၆၈) တုိ႔က ဘီယာလုပ္ငန္းကုိဆက္လက္လုပ္ကုိင္ခဲ႔ၾကပါသည္။ ဘင္ဂ်မင္လက္ထက္တြင္ဂင္းနစ္ ဘီယာသည္ အေမရိကန္၊အဂၤလန္ ႏွင္႔ ဥေရာပ တုိင္းျပည္မ်ားသုိ႔ပါ တင္ပုိ႔ေရာင္းခ်ႏုိင္သည္ အထိ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ခဲ႔ပါသည္။ ဂင္းနစ္မိသားစုသည္ သူတုိ႔၏ ဂင္းနစ္ဘီယာကုိ ကုိယ္ပုိင္စက္႐ုံတည္ေဆာက္ကာ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ခဲ႔ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သူတုိ႔၏ဘီယာ ေအာင္ျမင္ရျခင္းတြင္အခ်က္(၂)ခ်က္သည္ အေရးပါပါသည္။ ပထမအခ်က္မွာဂင္းနစ္ဘီယာ သည္ အရည္သက္သက္မဟုတ္ဘဲ အနည္းငယ္ေစးပ်စ္သည္။ ဘီယာတစ္ပုိင္႔ကုိငွဲ႔မည္ဆုိပါက ၁၁၉ ဒသမ ၅-စကၠန္႔ၾကာမည္ဟု ေၾကျငာကာ စားသုံးသူကုိ စြဲေဆာင္ႏုိင္ခဲ႔ ပါသည္။ ဒုတိယအခ်က္မွာ ဂင္းနစ္ဘီယာ ထည္႔ခြက္၏ ထူးျခားမွႈပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဂင္းနစ္ဘီယာ
ကုမၸဏီသည္ ကုိယ္ပုိင္ခြက္တစ္မ်ဳိးကုိ တီထြင္ထုတ္လုပ္ခဲ႔ပါသည္။ အဆုိပါခြက္အတြင္းသုိ႔ ဘီယာကုိထည္႔မည္ဆုိပါက ဘီယာႁမွဳပ္မ်ားသည္ အေပၚသုိ႔မတက္ဘဲ ေအာက္သုိ႔ သာဆင္းသြားသည္ကုိ ေတြ႔ျမင္ရမညျ္ဖစ္ပါသည္။ ဤနည္းျဖင္႔ စားသုံးသူကုိ ေကာင္းစြာ စြဲေဆာင္ႏုိင္ခဲ႔ၾကပါသည္။၁၉၅၅-တြင္ ဂင္းနစ္ဘီယာအေရာင္းဆုိင္တစ္ဆုိင္၌ ဘီယာေသာက္သူမ်ား ျငင္းခုံမွႈတစ္ခု ျဖစ္ၾကပါသည္။ ၎အျငင္းအခုံမွာမည္သည္႔ ငွက္သည္ အျမန္ဆုံးပ်ံသန္းႏုိင္သနည္းဟူေသာ ေမးခြန္းႏွင္႔ဆက္စပ္ေနပါသည္။ ျငင္းခုံသူမ်ားသည္ အကုိးအကားစာအုပ္မ်ဳိးစုံကုိ ႐ွာေဖြပါေသာ္လည္း ႐ွာမေတြ႔ႏုိင္ျဖစ္ေနပါသည္။ ဤတြင္ ဆုိင္႐ွင္ျဖစ္သူ ဂင္းနစ္မ်ဳိးႏြယ္တစ္ေယာက္သည္ ကမာၻ႔စံခ်ိန္မွတ္တမ္း စာအုပ္တစ္အုပ္ လုိအပ္ေၾကာင္း သတိျပဳမိသြားပါသည္။ ဤသုိ႔ျဖင္႔၁၉၅၅-တြင္ ပထမဆုံးဂင္းနစ္ကမာၻ႔စံခ်ိန္ စာအုပ္ထြက္ေပၚလာပါသည္။ စာအုပ္ကုိတာ၀န္ခံ ေရးသားသူမွာ ေရာ႔စ္၀ွစ္တနာ ႏွင္႔
ေနာရစ္ ၀ွစ္တနာ(Ross and Noris Whitner) အႁမႊာညီအစ္ကုိ ႏွစ္ေယာက္ျဖစ္ပါသည္။ ၎တုိ႔သည္ သတင္းေထာက္မ်ား၊ ဂ်ာနယ္တုိက္မ်ားမွ အခ်က္အလက္မ်ား ကုိရယူၿပီး စာအုပ္ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ႔ပါသည္။ ၿပီးေနာက္ ခရစ္စမတ္ေစ်းေရာင္းပြဲေတာ္အမွီ ေအာက္တုိဘာလတုိင္းတြင္စာအုပ္ကုိ ႏွစ္စဥ္ထုတ္ေ၀ခဲ႔ပါသည္။ စာအုပ္တြင္ ၾကက္ဥအေ၀းဆုံးေရာက္ေအာင္ ပစ္ႏုိင္သူ၊ ဆယ္မိနစ္အတြင္း ေဟာ႔ေဒါ႔ (Hot Dog) အမ်ားဆုံး စားႏုိင္သူ၊ အရပ္အရွည္ဆုံးလူသား၊ အႀကီးဆုံးကင္ဆာက်ိတ္၊ အဆိပ္ျပင္းဆုံး အပင္၊ အတုိဆုံးျမစ္စသည္ျဖင္႔ ကမာၻ႔စံခ်ိန္မ်ားကုိ မွတ္တမ္းတင္ေဖာ္ျပခဲ႔ပါသည္။ ယခုအခါ ထုိစာအုပ္သည္ ကမၻာ့အေရာင္းရဆုံး စာအုပ္တစ္အုပ္ျဖစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္အတြင္း အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပုံႏိွပ္ခဲ႔ရပါသည္။ လူတုိ႔သည္ ထုိစာအုပ္တြင္ မွတ္တမ္းတင္ခံရေစရန္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ႀကိဳးစားလာၾကပါသည္။ တစ္ခါက ဂင္းနစ္စာအုပ္တြင္ အေလးဆုံးေၾကာင္ အေၾကာင္းကုိ ေဖာ္ျပခဲ႔ပါသည္။ ထုိအခါ ေၾကာင္ပုိင္႐ွင္မ်ားသည္ သူတုိ႔ေၾကာင္မ်ား ကုိ စံခ်ိန္ခ်ဳိးႏုိင္ေအာင္ အစာမ်ား တနင္႔တပုိးေကၽြးခဲ႔သျဖင္႔ ေၾကာင္ေသဆုံးမွႈမ်ား ေပၚေပါက္ လာပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ စာအုပ္တြင္ က်န္းမာေရးႏွင္႔ အသက္အႏၲရာယ္ထိခုိက္ေစေသာ ကိစၥမ်ားကုိ ေဖာ္ျပျဖင္းမျပဳရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ႔ၾကပါသည္။ ဂင္းနစ္စာအုပ္သည္ တစ္ကမာၻလုံးမွ စံခ်ိန္မ်ားကုိ မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္းျဖစ္ရာျမန္မာႏိုင္ငံမွ ပုဂၢဳိလ္ထူးတစ္ဦးလည္း ပါ၀င္ခဲ႔ ပါသည္။ အဆုိပါပုဂၢဳိလ္ထူးမွာ မင္းကြန္းတိပိဋကဓရ ဆရာေတာ္ႀကီး ဦး၀ိစိတၱသာရာ ဘိ၀ံသ ပင္ၿဖစ္ပါသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ ပိဋကတ္သုံးပုံ၊ စာမ်က္ႏွာေပါင္း (၉၉၃၄) မ်က္ႏွာကုိ တစ္ခ်က္မွေထာက္မေပးရဘဲ အလြတ္အာဂုံေဆာင္ႏုိင္ေသာေႀကာင္႔ ကမာၻ႔မွတ္ဉာဏ္ အေကာင္းဆုံး ပုဂၢဳိလ္အျဖစ္ ဂင္းနစ္စာအုပ္တြင္ ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္ ေဖာ္ျပခံခဲ႔ရပါသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီး၏ မွတ္ဉာဏ္ကုိခ်ီးက်ဴးလုိလွ်င္ တိပိဋကဓရေရြးခ်ယ္ေရး စာေမးပြဲအေၾကာင္း ကုိ သိထားသင္႔ပါသည္။ ဤစာေမးပြဲသည္ ပိဋကတ္သုံးပုံကုိ ႏွႈတ္ေျဖ၊ ေရးေျဖေျဖဆုိရေသာ စာေမးပြဲျဖစ္ၿပီး ကမာၻေပၚတြင္ အခက္ခဲဆုံးစာေမးပြဲႀကီး ျဖစ္ပါသည္။ မည္မွ်ခက္ခဲပါသနည္း ဆုိလွ်င္ စတင္စစ္ေဆးေသာ ျမန္မာႏွစ္ ၁၃၁၀-မွ ၁၃၆၂- အထိ ၅၃-ႏွစ္အတြင္း ေအာင္ျမင္သူ ၉-ဦးသာ႐ွိခဲ႔ပါသည္။ စာေမးပြဲေအာင္မွတ္မွာ အမွတ္၁၀၀-တြင္၇၅-မွတ္ရမွသာ ေအာင္ျမင္
ပါ သည္။ ပိဋကတ္သုံးပုံကုိ အလြတ္ရြတ္ဆုိရာတြင္ နံနက္ ၈-နာရီမွ၁၀-နာရီအထိ တစ္ႀကိမ္၊ ေန႔လယ္ ၁-နာရီမွ၄-နာရီအထိ တစ္ႀကိမ္၊ တစ္ေန႔လွ်င္ ၂-ႀကိမ္ခြဲ၍ စာျပန္ရပါသည္။ သတ္မွတ္ထားေသာ အခ်ိန္အတြင္း သတ္မွတ္ထားေသာ စာမ်က္ႏွာအေရအတြက္ ကုိၿပီးေအာင္ျပန္ဆုိရပါသည္။ အခ်ိန္ကုိက္ စာမျပန္ႏုိင္လွ်င္ စာေမးပြဲက်ပါသည္။ တစ္ေန႔လုံး အတြက္စာ ၅-ခါ ေထာက္ေပးခြင္႐ွိပါသည္။ ၅-ခါထက္ပုိ၍ ေထာက္ေပးရလွ်င္ စာေမးပြဲ က်ပါသည္။ စာကုိ အလြတ္ရြတ္ဆုိရင္း ၀ါက်တစ္ခု ေက်ာ္သြားပါက စာေမးပြဲက်ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ ကမာၻ႔အခက္ဆုံး စာေမးပြဲႀကီးဟု ဆုိရျခင္းၿဖစ္ပါသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ အဆုိပါ စာေမးပြဲႀကီးတြင္ စာမ်က္ႏွာ၉၉၃၄-မ်က္ႏွာလုံးကုိ တစ္ခ်က္မွေထာက္မေပးရဘဲ အလြတ္ရြတ္ဆုိႏုိင္ခဲ႔ပါသည္။ ထုိမွ်မကေသး။ စာအုပ္မူကြဲ အမ်ဳိးမ်ဳိး ႐ွိပါက မည္သည္႔စာအုပ္၊ စာမ်က္ႏွာမည္မွ်၊ စာေၾကာင္းေရမည္မွ်တြင္ မည္သုိ႔ဆုိသည္ မည္သည္႔စာအုပ္က အမွန္ ျဖစ္သည္ဟူသည္အထိ ေထာက္ျပႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ပညာဉာဏ္ႀကီးမားလြန္းလွပါသည္။ ေရးေျဖ ေျဖဆုိရာ၌လည္း
သီလကၡႏၡ၀ဂ္ - ၉၃-မွတ္
မဟာ၀ဂ္ - ၉၇-မွတ္
ပါတိက၀ဂ္ - ၉၇-မွတ္
ပါရာဇိကဏ္ - ၈၉-မွတ္
ပါစိတ္ပါဠိေတာ္ - ၉၉-မွတ္
မဟာ၀ဂၢပါဠိေတာ္ - ၉၂-မွတ္
စူဠ၀ဂၢပါဠိေတာ္ - ၉၈-မွတ္
ပရိ၀ါပါဠိေတာ္ - ၁၀၀-မွတ္
စသည္ၿဖင္႔ ဘာသာတုိင္းကုိ ဂုဏ္ထူးမွတ္ ၈၅-မွတ္ အထက္ျဖင္႔ ေျဖဆုိေအာင္ျမင္ခဲ႔ပါသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီးကုိ ၁၂၇၃၊ တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း ၁၁-ရက္ေန႔တြင္ ျမင္းၿခံၿမိဳ႔နယ္၊က်ည္ပင္ ႐ြာသူႀကီး ဦးဆုံ၊ ေဒၚဆင္တုိ႔မွ ဖြားျမင္ခဲ႔ပါသည္။ ငယ္မည္ ေမာင္ခင္ျဖစ္ပါသည္။ ၇-ႏွစ္သား အရြယ္တြင္ သာမေဏ ၀တ္ခဲ႔ၿပီး ၁၅-ႏွစ္သားတြင္ ပထမငယ္တန္း၊ ၁၆-ႏွစ္သားတြင္ ပထမလတ္တန္း၊ ၂၀-ႏွစ္တြင္ ပထမႀကီးတန္းတုိ႔ကုိ ေအာင္ျမင္ခဲ႔ပါသည္။ ၁၂၉၅-တြင္ အစုိးရပထမႀကီးတန္းကုိ ပထမေက်ာ္ဟူေသာ ဘြဲ႔ထူးျဖင္႔ အျမင္႔ဆုံး ေအာင္ျမင္ခဲ႔ပါသည္။ ထုိႏွစ္တြင္ပင္ သက်သီဟစာသင္တန္းကုိလည္းေကာင္း၊ ၁၂၉၆-တြင္ စာခ်တန္းကုိ လည္းေကာင္း တစ္ဆက္တည္းေအာင္ၿမင္၍ ၀ဋံသကာ(ဦးေဆာက္ပန္းဘြဲ႔) ျဖင္႔ခ်ီးက်ဴး ပူေဇာ္ျခင္းခံခဲ႔ရပါသည္။ ပိဋကတ္သုံးပုံကုိ အေထာက္အမကင္းစြာ အာဂုံျပန္ဆုိ ႏုိင္ေသာေၾကာင္႔ တရားဘ႑ာစုိးဟုအဓိပၸယ္ရေသာ တိပိဋကဓရဓမၼဘ႑ာဂါရိကဘြဲ႔ကုိ ဆက္ကပ္ၿခင္းခံခဲ့ ရပါသည္။ ဆ႒သံဂါယနာတင္ပြဲႀကီးတြင္လည္း မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီး ေမးသမွ်ကုိ တစ္လုံးတစ္ပါဒမွ် ထစ္ေငါ႔ၿခင္းမ႐ွိဘဲ ေျဖဆုိေတာ္မူ၍ ဆ႒သဂၤတိသဇကအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ ခဲ႔ပါသည္။ ထုိ႔ျပင္စာမ်က္ႏွာေပါင္း ၅၀၀၀ ေက်ာ္႐ွိေသာ မဟာဗုဒၶ၀င္က်မ္းႀကီးမ်ားကုိလည္း ျပဳစုခဲ႔ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔လည္း အစုိးရအဆက္ဆက္က ဆရာေတာ္ႀကီးကုိ ဘြဲ႔ထူးအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင္႔ ခ်ီးက်ဴး ပူေဇာ္ခဲ႔ၾကပါသည္။ သာသနာ႔အာဇာနည္ အဂၢမဟာပဏိတ၊ အဘိဓဇ မဟာရ႒ဂုရု၊ အဘိဓဇအဂၢမဟာသဒမၼေေဇာတိက၊ တိပိဋကဓရ ဓမၼဘ႑ာဂါရိက၊ ဆ႒သဂၤါယနာ ၀ိသဇက၊ ႏုိင္ငံေတာ္ သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႔ အက်ဳိးေတာ္ေဆာင္ခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ႀကီး
ဦး၀ိစိတၱသာရာဘိ၀ံသ သည္ ၉-၂-၁၉၉၃၊အဂၤါေန႔ ညေန၊ ၄-နာရီ ၄၀-မိနစ္တြင္ ဘ၀နတ္ထံ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ႔ပါသည္။
၁။ မၾကားဖူးေသးေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ၾကားရျခင္း။
၂။ ၾကားဖူးေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ထပ္၍ ရွင္းလင္းစြာ နားလည္ရျခင္း။
၃။ ယံုမွား သံသယ ျဖစ္ေနေသာ အခ်က္မ်ား၌ ယံုမွား ကင္းရျခင္း။
၄။ အယူမွန္ သမၼာဒိဠိ ကုိ ရျခင္း။
၅။ သဒၵါ ပညာ တိုးပြား၍ စိ္တ္ၾကည္လင္ျခင္း။
ဘုရားရွင္ေတာ္ မပြင့္ေပၚလွ်င္ သူေတာ္အမ်ား စိတ္ေကာင္းထားလည္း ဤကားကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ႏွင့္ ထိုထိုဘံုဘဝ မသိရမ်ားလွ အျပစ္ေတြ။ဘုရားရွင္ေတာ္ ပြင့္ထြန္းေပၚ၍ ေဟာေဖာ္ညႊန္ျပ ျမတ္ဓမၼေၾကာင့္ ဤကားကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ႏွင့္ ထိုထိုဘံုဘဝ သိၾကရ မ်ားလွေက်းဇူးေတြ။
ေက်းဇူးေတာ္ရင္ ဘုရားရွင္ကို ဦးတင္မျပတ္ေက်းဇူးဆပ္ဖို႔ အၿမိဳက္ရတနာ သာသနာ၏ ႏိုင္ရာဝန္ထမ္း ကိုယ္စီစြမ္းႀကိဳးပမ္းၾကပါေလ။
_/\_ *** _/\_ *** _/\_
အဂၤၢဳတၳိဳလာ သာသနာကြယ္ေၾကာင္း တရားေပါင္းကား ရဟန္းတုိ႔ တရားမနာ ၊ စာေပမသင္၊ ႏႈတ္တြင္မေဆာင္၊ သိေအာင္မျပဳ ၊ ဓမၼာႏုဓမၼ ပဋိပတ္ကြာ ဤငါးျဖာတည္း။
ေနာင္လာထို႔ျပင္ စာသင္ပယ္ေလ်ာ၊ က်ယ္မေဟာၾက၊ က်ယ္မခ်ႏွင့္၊ က်ယ္စြမအံ၊ မၾကံမစည္၊ ဤငါးမည္တည္း။
အကၡရာပုဒ္ပ်က္ ေလ့က်က္သင္ၾက၊ ဆံုးမမယူ ၊ စာခ်သူရွား၊ လာဘ္မ်ားေအာင္ၾကံ၊ ခိုက္ရန္ကြဲျပား ဤငါးပါးသည္ ဘုရားသာသနာ ကြယ္ေၾကာင္းတည္း
“သေဗၺသတၱာ မရဏဓမၼာ ၊ မရဏပရိေယာသာနာ မရဏံ အနတီတာ” ဆုိတဲ့အတုိင္း ငယ္သူေရာ၊ ရြယ္သူေရာ၊ ၾကီးသူေရာ ဘယ္သူမဆုိေသရျခင္း သေဘာတရားေတြ ကုိယ္စီကုိယ္ငွ ရွိၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္ခ်မ္းသာ ခ်မ္းသာ ၊ ဘယ္ေလာက္ဆင္းရဲ ဆင္းရဲ ေသဆုံးတဲ့အခါ လက္ဖဝါး ေျခဖဝါးသာက်န္ျပီး သုႆန္မွာ သြားဆုံရတယ္။
ေသရျခင္းသေဘာတရားကုိ မျဖစ္ေအာင္၊ မၾကဳံေအာင္၊ မဆုံေအာင္ ဘယ္သူမွ မလုပ္နုိင္ဘူး။ လူတုိင္းလူတုိင္း သတၱဝါတုိင္း သတၱဝါတုိင္း ျဖစ္ၾကရ၊ ဆုံၾကရ၊ ေသၾကရတယ္။ အဲဒါလို ေသၾကတဲ့အခါ အသက္ၾကီးမွ အုိမင္းရင့္ေရာ္မွ ေသတာမဟုတ္ဘူး။ အရြယ္ေကာင္းတုန္းလည္း ေသတာပဲ။ ေမြးကင္းစလည္းေသတာပဲ။ အမိဝမ္းတြင္းမွာလည္းေသတာပဲ။ဘာေၾကာင့္ ဒီလုိ အရြယ္မေရြး ေသေနၾကတာလဲလုိ႔ ဆန္းစစ္ၾကည့္မယ္ ဆုိရင္
ဥပမာျဖင့္ေျပာရရင္ အုိးထိန္းသည္ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ေျမအုိးေတြရွိတယ္။ အဲဒီအုိးေတြမွာ မီးမဖုတ္ရေသးတဲ့ အစိမ္းသက္သက္ အုိေတြရွိသလုိ မီးဖုတ္ျပီးသား က်က္ေနတဲ့ အုိးေတြလည္းရွိပါတယ္။ တစ္ခါ အုိးစိမ္းေတြ မွာလည္း အေသးစားအုိး၊ အလတ္စားအုိး၊ အၾကီးစားအုိးရယ္လုိ႔ သုံးမ်ဳိးသုံးစားရွိျပန္တယ္။ အဲဒီသုံးမ်ဳိးထဲမွာ အၾကီးဆုံး အုိးစိမ္းေတြသာ အရြယ္ၾကီးလုိ႔ ကြဲတာမဟုတ္ဘူး။ အလတ္စားအုိးေတြလည္းကြဲတာပဲ။ အေသးစား အုိးေတြလဲ ကြဲတာပဲ။ ဒါျဖင့္ အဲဒီအုိးေတြ ဘာေၾကာင့္ကြဲရတာလဲ။ ပ်က္စီးရတာလဲလုိ႔ အေၾကာင္းရွာလုိက္ေတာ့ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ ၊ သူတုိ႔သဘာဝကုိက ကြဲတတ္တဲ့သေဘာ၊ ပ်က္စီးတတ္တဲ့သေဘာ ရွိျခင္းေၾကာင့္သာ ကြဲရ၊ ပ်က္စီးရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
အုိးစိမ္းေတြသာ ကြဲတာလား။ အုိက်က္ေတြေကာ မကြဲဘူးလားလုိ႔ေမးရင္ အုိးအက်က္ေတြလည္း အခ်ိန္က်ရင္ ကြဲတာပဲ။ သဘာဝကုိ မလြန္ဆန္နုိင္ဘူး။ဒီအတုိင္းပါပဲ။ အုိးစိမ္းနဲ႔တူတဲ့ ပုထုဇဥ္သတၱဝါေတြလည္း အသက္ အရြယ္ မခြဲျခားဘဲ အေၾကာင္းကံအားေလ်ာ္စြာေသၾကရပါတယ္။ ပုထုဇဥ္သာ ေသတာလား။ အုိးအက်က္နဲ႔ တူတဲ့ ပါရမီရင့္က်က္တဲ့ အရိယာပုဂၢဳိလ္ေတြလည္း အုိခ်ိန္က်ရင္အုိျပီး ေသခ်ိန္က်ရင္ ေသၾကရ၊ ပရိနိဗၺာန္ျပဳၾက ရတာခ်ည္းပါပဲ။ ဘယ္သူမွ သဘာဝကုိ မလြန္ဆန္နုိင္ပါဘူး။
မလြန္ဆန္နုိင္လုိ႔ အသက္ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ ေသဆုံးသြားလုိ႔ မိခင္တစ္ေယာက္ ပူေဆြးေသာက ေရာက္ရပုံ ဇာတ္လမ္း၊ သတိသံေဝဂရ ေသာကမီးျငိမ္းေစရန္ ရည္ရြယ္၍ အနည္းငယ္ေျပာျပရမယ္ဆုိရင္
သာဝတၳိျပည့္ရွင္ ဘုရင္ေကာသလမင္းသည္ သာဝတၳိျမဳိ့က သူေဌးသမီး ဥဗၺိရီကုိ ခ်စ္ခင္စုံမက္ ျမတ္နုိးေတာ္မူ သျဖင့္ မိဖုရားအရာေျမွာက္ ေကာက္ေတာ္မူပါတယ္။ ေကာသမင္းႏွင့္ ဥဗၺိရီတုိ႔ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမွဳေၾကာင့္ သမီးဇီဝါ မသက္ရွည္ကုိ ဖြားျမင္ခဲ့တယ္။ မသက္ရွည္သည္ မိဘႏွစ္ပါးတုိ႔၏ ခ်စ္ခင္ယုယ ျမတ္နုိးမွဳကုိ အထူးရရွိပါတယ္။
မသက္ရွည္ အသက္တစ္ႏွစ္ ၊ ႏွစ္ႏွစ္ အရြယ္ေရာက္တဲ့အခါ သူငယ္နာေရာဂါျဖစ္ပြားျပီး က်န္းမာေရး ခ်ြတ္ယြင္း လာတယ္။ မိဘႏွစ္ပါးကေတာ့ အသည္းတထိတ္ထိတ္ ၊ ရင္တဖုိဖုိ သမီးေလးရဲ့ က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ေစရန္ ေငြကုန္ေၾကးက်ခံကာ ေဆးဆရာ အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ကုသၾကေသာ္လည္း ေရာဂါက မသက္သာ၊ ေနာက္ဆုံးေတာ့ သမီးေလးမသက္ရွည္သည္ သူငယ္နာေရာဂါျဖင့္ပဲေသဆုံးခဲ့ေလသည္။
ရွဳမဝခ်စ္မျငီး သမီးေလးေသေတာ့ ဘုရင္ေကာသလကေတာ့ ေယာက်ၤားေလးပီပီ စိတ္ကုိထိန္းနုိင္တယ္။ ေသာကကုိပယ္ေဖ်ာက္နုိင္တယ္။ ေမတၱာကရုဏာၾကီးသူ ဥဗၺိရီမွာေတာ့ သမီးေလးေသာကေၾကာင့္ စားမဝင္ အိပ္မဝင္၊ အိပ္မေပ်ာ္၊ တေၾကာ္ေၾကာ္ငုိကာ သမီးျမွပ္ႏွံတဲ့ သုႆာန္မွာပဲ ေန႔စဥ္လုိလုိ အခ်ိန္ကုန္ခဲ့တယ္။
သမီးေလးမ်ား အသက္ျပန္ရွင္လာမလား၊ သမီးငုိသံေလးမ်ား ၾကားရေလမလားဆုိတဲ့ အေတြးေတြနဲ႔ ေသာကဖိစီး ပရိေဒဝမီးေတြ အျမဲေတာက္ေလာင္ေနတယ္ေပါ့။ ဥဗၺိရီသည္ တစ္ေန႔မွာေတာ့ ဘုရားရွင္ကုိ ရွိခုိး ဖူးေျမာ္ျပီး တရားေတာင္ မနာယူနုိင္ဘဲ သမီးလြမ္းစိတ္ေတြ တရိပ္ရိပ္ေပၚလာတာႏွင့္ တစ္ျပဳိင္နက္ ဘုရားရွင္ ထံပါးမွ ထြက္ခြာကာ အစိရဝတီျမစ္ကမ္းမွာ ငုိေၾကြးေနတယ္။
ထုိအခါ ဘုရားရွင္သည္ ဒုကၡေရာက္သူကုိ ကယ္တင္ခ်င္တာနဲ႔ အနီးပါးၾကြသြားျပီး ခ်စ္သမီးဥဗၺိရီ၊ အသင္သည္ ဘယ္အတြက္ေၾကာင့္ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ဆုိသလုိ အျမဲငုိေၾကြးေနပါသနည္းဟု ဘုရားရွင္က ေမးေတာ္မူတဲ့ အခါ “မွန္လွပါ ျမတ္စြာဘုရား၊ ဘုရားတပည့္ေတာ္သည္ သမီးေလးမသက္ရွည္ အသက္ေသခြဲခြာသြားတဲ့အတြက္ ေသာက ဖိစီး အငုိၾကီး ငုိေနပါတယ္ဘုရား” ဟု ဥဗၺိရီက ေလ်ွာက္ထားပါတယ္။
“ခ်စ္သမီး ဥဗၺိရီ သင္သတိထားေလာ့။ သင္သည္ သမီးေသလုိ႔ ငုိခဲ့ရတဲ့ ဘဝေပါင္း ေထာင္ေသာင္းမက ရွိခဲ့ေခ်ျပီ၊ အျခားနာမည္၊ အျခားသမီး ေသတာကုိ မဆုိထားႏွင့္၊ မသက္ရွည္ဆုိတဲ့ နာမည္တူ တစ္မ်ဳိးတည္းနဲ႔ ဤသုႆန္မွာ ေသဆုံးသြားၾကတဲ့ သမီးေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ ရွိခဲ့ေပျပီ။ ယခုလုိ သင္ငုိေနျခင္းသည္ အဲဒီသမီးေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ထဲက ဘယ္သမီးကုိ ပုိခ်စ္လုိ႔ ငုိေနတာလဲ” ဟု ဘုရားရွင္က အဝိဇၨာ ဖုံအုပ္ထားတဲ့ သံသရာဘဝခရီးစဥ္မွာ ျဖစ္ပ်က္ပုံ အတိတ္ဇာတ္ေၾကာင္းမ်ားကုိ မီးေမာင္းထုိးျပတဲ့အခါ
ဥဗၺိရီသည္ အငုိရပ္ကာ စဥ္းစားခန္းဖြင့္ခဲ့ပါတယ္။ ေၾသာ္ ငါကေတာ့ ယခုဘဝသာ လူျဖစ္လုိ႔ ယခုဘဝသာ သမီး ရတာ သမီးေသဆုံးရေလျခင္းဆုိတဲ့ အသိနဲ႔ မအိပ္နုိင္၊ မစားနုိင္ တမွဳိင္မွဳိင္ ငုိေၾကြးပူေဆြး ေသာကေရာက္ခဲ့ရ ပါလား။တကယ္ေတာ့ ငါသည္ ဘဝအၾကိမ္ၾကိမ္ရလုိ႔ ဘဝ အၾကိမ္ၾကိမ္ ငါကုိယ္တုိင္ ေသခဲ့ရတယ္။ ငါတင္မကဘူး။ ငါရဲ့ရင္ေသြးသမီးေလးမ်ားလည္း မသက္ရွည္ နာမည္တူ တစ္မ်ဳိးတည္းနဲ႔ သမီးေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ ဤသုႆာန္မွာ ျမွပ္ႏွံဖူးသတဲ့။ အဲဒီသမီးေတြေသတုိင္း ငုိခဲ့ရတဲ့ မ်က္ရည္ေတြဟာ ေဟာဒီ အစိရဝတီျမစ္ေရမက ရွိေရာ့မယ္။ ငါကသာ သား သမီးလြမ္းလုိ႔ငုိေနတာ ငါ့ကုိပစ္ခြာသြားသူ သားသမီး ေတြက ငါ့ကုိ သတိေတာင္ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
သား သမီးေတြေသတုိင္း ဒုကၡေရာက္ခဲ့ရတဲ့ ငါ့ဘဝ ဒီကေန႔မွစျပီး ငါမငုိေတာ့ဘူး။ ငုိေနလုိ႔ေကာ ဘာအက်ဳိးထူး မွာလဲ။ သမီးေတြ တမ္းတငုိေနမည့္အစား ဘုရားရွိခုိး၊ ပုတီးစိပ္၊ တရားနာ ဘာဝနာပြားတာကမွ ကုသုိလ္ရဦး မယ္။ ကုသုိလ္ရရင္ ငါ့စိတ္ခ်မ္းသာရတာပဲ။ ပုထုဇဥ္သဘာဝအရ သမီးလြမ္းစိတ္ေပၚလာရင္ ငါပြားမ်ား အားထုတ္ထားတဲ့ ကုသုိလ္ေတြ သမီးေလးခ်မ္းသာေအာင္ သာဓုေခၚနုိင္ေအာင္ အမ်ွေဝရုံပဲ ရွိတာေပါ့ဟု သတိ သံေဝဂရကာ ေန႔စဥ္ေနတုိင္း ကုသုိလ္တရား ပြားမ်ားမွဳနဲ႔သာ အခ်ိန္ကုန္ခဲ့တယ္။ ရသမ်ွ ကုသုိလ္ကုိလည္း သမီးေလးအား အမ်ွေပးေဝ ခ်မ္းသာေစခဲ့တယ္။ ဥဗၺိရီကုိယ္တုိင္ကေတာ့ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ ဘိကၡဴနီမဝတ္လုိ႔ တရားအားထုတ္တဲ့အခါ ရဟႏၱာ ေထရီမၾကီး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီဝတၳဳမွာ အဓိကေျပာခ်င္တာက ဥဗၺိရီ၏ သမီးထားတဲ့ မိဘေမတၱာကုိ သိေစခ်င္တာပါ။ သမီးေလးမေမြးဖြားမီ ကလည္း ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ အဂၤ ါျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေမြးဖြားဖုိ႔ေမတၱာထားခဲ့တယ္ဆုိတဲ့အေၾကာင္း၊ သမီးေလး ေမြးဖြားလာတဲ့အခါမွာလည္း သမီးေလးကုိ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေက်ြးေမြးေစာင့္ေရွာက္ ေမတၱာထားျပီး ဂရုစုိက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သမီးေလးက်န္းမာေရးမေကာင္းတဲ့အခ်ိန္မွာလည္း ေမတၱာအျပည့္အဝ ေစတနာ အျပည့္အဝ နဲ႔ ကုသေပးခဲ့ေၾကာင္း၊ သမီးေလးကြယ္လြန္သြားတဲ့အခါမွာလည္း တရားအသိမရခင္ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ဆုိသလုိ ဂရုဏာသက္ကာ ငုိေၾကြးခဲ့တဲ့ သမီးေပၚထားတဲ့ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ၊ တရားအသိရသြားတဲ့အခါမွာလည္း သမီးေလး ေကာင္းရာသုဂတိေရာက္ေစေၾကာင္း ကုသုိလ္မ်ားျပဳလုပ္ကာ အမ်ွေဝေပးတဲ့ မိဘေမတၱာကုိသိေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလုံးေသာ သူမ်ားလည္း မိမိကုိေမြးဖြားေပးခဲ့တဲ့ မိဘႏွစ္ပါးရဲ့ မေမြးဖြားမီထားခဲ့တဲ့ေမတၱာ၊ ေမြးဖြားျပီးတဲ့အခ်ိန္ ထားခဲ့တဲ့ေမတၱာ၊ က်န္းမာေရးမေကာင္းတဲ့အခါ ျပဳစုယုယေပးတဲ့ ေမတၱာတရား၊စတဲ့ မိဘေမတၱာကုိနားလည္ေစခ်င္လုိေၾကာင္း အသိေပးလုိက္ရပါသည္။
စာဖတ္သူအားလုံး သက္ရွည္က်န္းမာစိတ္ခ်မ္းသာ၍ လုိရာဆႏၵမ်ား တစ္လုံးတစ္ဝတည္းျပည့္ဝၾကပါေစ။
အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္ အိႏၵိယနုိင္ငံ)
http://www.wiradhamma.blogspot.in/
ဦးဇင္းဘေလာ့မွာလည္း လာေရာက္ေလ့လာဖတ္ရွုနုိင္ပါသည္။
ဘုရားရွိခိုးအမ်ဳိးမ်ဳိးစာအုပ္မ်ားတြင္ အားလံုးနီးပါးေသာ အမွ်ေ၀ျခင္းမ်ား၌ ၃၁-ဘံုသည္ ပါ၀င္ေလ့ရွိသည္။သို႔ေသာ္၃၁ဘံုႏွင့္ပတ္သက္၍သာမန္သိရွိျခင္းထက္ေသအခ်ာသိရွိၾကမည္
ဆိုပါက ပိုမိုအက်ဳိးရွိႏိုင္ေပသည္ဟု ယံုၾကည္ပါသျဖင့္ ၃၁-ဘံု သိေကာင္းစရာအေၾကာင္း ကိုေရးသားေဖၚျပရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤၾသကာသေလာကႀကီးတြင္ သတၱ၀ါတို႔၏ေနထိုင္ရာဘံုဌာနမွာ သံုးဆယ္႔တစ္ဘံု ရွိသည္။
ျဗဟၼာဘံု ႏွစ္ဆယ္၊
နတ္ဘံု ေျခာက္ဘံု၊
လူ႔ဘံု တစ္ဘံု၊
အပါယ္ ေလးဘံု တို႔ျဖစ္သည္။
ထို သံုးဆယ္႔တစ္ဘံု တည္းဟူေသာ ၾသကာသေလာကႀကီးသည္ အာသေ၀ါ ကုန္ခန္းၿပီးေသာ ရဟႏၱာမျဖစ္ေသးသမွ်ထက္ေအာက္ေျပာင္းျပန္ဗေလာင္ဆန္ေအာင္က်င္လည္ရဦးမည့္ဘံုဌာနမ်ား ျဖစ္သည္။
ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားထားေသာနခသိခသုတ္ကို ေထာက္႐ႈျခင္းအားျဖင့္လူ႔ဘံုမွစုေတ၍ ေသလြန္ၾက
ကုန္ေသာသူတို႔တြင္လူ႔ဘံုသို႔ေရာက္ရွိေသာသူမွာ ျမတ္စြာဘုရား၏လက္သဲခြံေပၚ၌ရွိေသာ ေျမမႈန္႔ပမာဏ
မွ်သာရွိ၍အပယ္ေလးဘံုသို႔ က်ေရာက္ ေသာသူတို႔မွာဂဂၤါျမစ္လြင္ျပင္ရွိ ေျမမႈန္႔ပမာဏ ရွိသည္။
လူ႔ဘ၀မွစုေတ၍လူျပန္ျဖစ္ေသာပမာဏ ႏွင့္အပါယ္ေလးဘံုသို႔က်ေရာက္ေသာသူတို႔၏ပမာဏ ႏႈိင္းဆ၍
မရေအာင္ ကြာျခားလွပါသည္။လူတစ္ေထာင္ေသ၍ တစ္ေယာက္မွ်ေလာက္ပင္လူျပန္ျဖစ္ဖို႔ရာမလြယ္ကူေခ်။
ျဗဟၼာဘံု ႏွစ္ဆယ္
ျဗဟၼပါရိသဇၨာ၊ ျဗဟၼပုေရာဟိတာ၊ မဟာျဗဟၼာ ၊ (ရူပ ပထမစ်ာန္ ၃- ဘံု)
ပရိတၱာဘာ၊ အပၸမာဏာဘာ၊ အာဘႆရာ၊ (ရူပ ဒုတိယစ်ာန္ ၃- ဘံု)
ပရိတၱာသုဘာ၊ အပၸမာဏာသုဘာ၊ သုဘကိဏွာ၊ (ရူပ တတိယစ်ာန္ ၃- ဘံု)
ေ၀ဟပၹဳိလ္ ၊ အသညသတ္ ၊ အဝိဟာ ၊ အတပၸါ ၊သုဒႆာ၊ သုဒႆီ၊ အကနိ႒၊ (ရူပ စတုတၳစ်ာန္ ၇- ဘံု)
အာကာသာနဥၥာယတန၊ ၀ိညာဏဥစၥာယတန၊ အာကိဥၥာညာယတန၊ေနဝသညာနာသညာယတန (အရူပစ်ာန္ ၄- ဘံု)
နတ္ျပည္ ေျခာက္ထပ္
စတုမဟာရာဇ္ ၊ တာ၀တိ ံသာ ၊ ယာမာ ၊ တုသိတာ ၊ နိမၼာနရတိ ၊ ပရနိမၼိတ၀သ၀တီၱ
လူ႕ဘံု တစ္ဘံု
လူ႔ဘံု
အပါယ္ ေလးဘံု
ငရဲဘံု ၊ တိရစာၦန္ဘံု ၊ ၿပိတၱာဘံု ၊ အသူရကာယ္ဘံု
က်မ္းကိုး
1. ေမာင္၀ိဇၹာ “ဗုဒၶ ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္း”
2. ဓမၼဒူတ အရွင္ဣႏၵာ၀ုဓ “ခြဲျခားေ၀ဖန္ ကိုးကြယ္ရန္(ရတနာမြန္ မဂၢဇင္း)”
3. အဘိဓမၼတၱသဂၤဟပါဌ္ ဝီထိမုတ္ပိုင္း ဘူမိစတုကၠ
*** မွတ္ခ်က္ ***
အကယ္၍ လိုအပ္ခ်က္တစ္စံုတစ္ရာရွိခဲ့ေသာ..ကၽြန္ေတာ့္တြင္သာတာဝန္ရွိပါသည္။
Kyaw Moe Oo မွ March 16, 2012 12:47pm တြင္ တင္သြင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္
ပါဏာတိပါတ အဂၤါ ၅-ပါး။ -သတ္မႈကံေျမာက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေၾကာင္းငါးပါး၊ ၎င္းအဂၤါ ၅-ပါးတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုက ထိုသိကၡာပုဒ္ ပ်က္၏။
(၁) ပါဏ- သက္ရွိသတၱ၀ါျဖစ္ျခင္း၊
(၂) ပါဏသညိတ-သက္ရွိသတၱ၀ါဟု မွတ္သိျခင္း၊
(၃) ဃာတ စိတၱ- သတ္လိုေသာစိတ္ရွိျခင္း၊
(၄) ဥပကၠမ-လံု႔လၪပျခင္း၊
(၅) မရဏ-ထိုလံု႔လေၾကာင့္ ေသျခင္း။
ပါဏာတိပါတ၏ ပေယာဂမ်ိဳး ၈-ပါး။ ။ပါဏာတိပါတကံ ျဖစ္ႏိုင္ ျခင္း၏ အေၾကာင္း တရားမ်ိဳး ရွစ္ပါး၊ ပါရာဇိကဏ္ အ႒ကထာမွ။
(၁) ဥဒိႆ ပေယာဂ- သတၱ၀ါကိုရည္မွတ္၍ သတ္ျဖတ္ ထိုးခုတ္ျခင္း၊
(၂) အႏုဒၵိႆ ပေယာဂ-သတၱ၀ါတစံုတခုကို ရည္မွတ္ျခင္းမရွိဘဲ ဘာေကာင္ေသေသဟု ပစ္ခတ္ ထိုးခုတ္လိုက္ျခင္းမ်ိဳး၊
(၃) သာဟတၳိက ပေယာဂ-ကိုယ္တိုင္ သတ္ပုတ္ ထိုးခုတ္ျခင္း၊
(၄) အာဏတၱိက ပေယာဂ- သူတပါးကို ေစခိုင္းျခင္း၊
(၅) နိႆဂၢိယ ပေယာဂ-အေ၀း၌ေနေသာ သတၱ၀ါကို ျမႇား လွံ ေသနတ္ စသည္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ျခင္း၊
(၆) ထာ၀ရ ပေယာဂ- အျမဲတည္ေန၍ ေသေစႏိုင္သည့္ တြင္းတူးထားျခင္းç ေဆး၀ါး အစီအရင္ ထားျခင္း စသည့္ အရာမ်ိဳး၊
(၇) ၀ိဇၨာမယ ပေယာဂ- ဓာတ္႐ိုက္ ဓာတ္ဆင္ ဂါထာမႏၲရား စေသာ အစီ အရင္တို႔ျဖင့္ ေသေအာင္လုပ္ျခင္း၊ (၈) ဣဒၶိမယ ပေယာဂ- မိမိ ကမၼဇိဒၶိ တန္ခိုးျဖင့္ သတၱ၀ါတို႔ကို ေသေစျခင္း။
ပါဏာတိပါတကံ၏ မေကာင္းက်ိဳး ၂၃-မ်ိဳး။ ။ပါဏာတိပါတ္ သူ႔သက္သတ္သူတို႔ ခံစားေတြ႔ၾကံဳ ရေသာ မေကာင္းက်ိဳးမ်ားသည္ ပိဋကပါဠိေတာ္တို႔၌ သခ်ၤာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖင့္ လာရွိ ေသာ္လည္း ဤ၌ အလံုးစံုပါ၀င္သည့္ ခုဒၵကပါဌ အ႒ ကထာ လာ သခ်ၤာ ၂၃-ပါးကို ဆိုေလသည္၊ သိလြယ္ႏိုင္ရန္ ျမန္မာ ဘာသာ သက္သက္ျဖင့္ ျပလိုက္၏။
(၁) ကိုယ္အဂၤါခ်ိဳ႔တဲ့ျခင္း၊
(၂) လံုးရပ္ေနထား အခ်ိဳးအစား မက်ျခင္း၊
(၃) ႏံုေႏွးေလးဖင့္ျခင္း၊
(၄) ေျခç လက္ç ဖ၀ါးçမညီျခင္း၊
(၅) မလွပ မတင့္တယ္ျခင္း၊
(၆) အေရ အဆင္း မေျပာင္၀င္းျခင္း၊
(၇) အသားအေရၾကမ္းတန္းျခင္း၊
(၈) ေၾကာက္ရြံ႕တတ္ျခင္း၊
(၉) ခြန္အားဗလ မရွိျခင္း၊
(၁၀) စကားေျပျပစ္စြာ မေျပာတတ္ျခင္း၊
(၁၁) ခ်စ္ခင္သူ မရွိျခင္း၊
(၁၂) မိမိပရိသတ္ အၾကိမ္ၾကိမ္ ပ်က္စီးျခင္း၊
(၁၃) ထိတ္လန္႔တတ္ျခင္း၊
(၁၄) လက္နက္ အဆိပ္ေဘး သင့္တတ္ျခင္း၊
(၁၅) သူမ်ား ပေယာဂေၾကာင့္ေသရျခင္း၊
(၁၆) ေတြေ၀မိုက္မဲျခင္း၊
(၁၇) ေျခြရံပရိသတ္ နည္းပါးျခင္း၊
(၁၈) ရြံ႕စရာေကာင္းေသာ႐ုပ္အဆင္းရွိျခင္း၊
(၁၉) ကုန္းေကာ့ေသာ ကိုယ္ရွိျခင္း၊
(၂၀) ေၾကာင့္ၾက စိုးရိမ္မႈမ်ားျခင္း၊
(၂၁) ေဘးရန္ မ်ားျခင္း၊
(၂၂) ခ်စ္ခင္ေသာ သားသမီးတို႔ႏွင့္ ေကြကြင္းရျခင္း၊
(၂၃) အသက္တိုျခင္း။
အဒိႏၷာဒါနာ အဂၤါ ၅-ပါး။ ။ ခိုးမႈကံေျမာက္အဂၤါ ၅-ပါး။
(၁) ပရသႏၲက - သူတစ္ပါးဥစၥာျဖစ္ျခင္း၊
(၂) တထာသညာ - သူတစ္ပါးဥစၥာဟုမွတ္ထင္ျခင္း၊
(၃) ေထယ်စိတၱ - ခိုးလိုေသာစိတ္ရွိျခင္း၊
(၄) ဥပကၠမ - ခိုးရန္လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၅) ေတနဟာရ - ထိုလံု႔လျဖင့္ ခိုးျခင္း။
ခိုးျခင္း ၂၅-ပါး။ ။ ပါရာဇိကဏ္ ပါဠိေတာ္ ၆၅။ ႒။ ပ-အုပ္။ ၂၆၃- ၃၃၀- ၃၃၁- ၃၃၂ တို႔၌ အက်ယ္႐ႈ။ ရဟန္း ေတာ္မ်ား အတြက္ ပါရာဇိကဥပေဒပုဒ္မ ၂၊ အဒိႏၷာဒါန္ သိကၡာပုဒ္၏ အေသးစိတ္ ရွင္းလင္းခ်က္ ၂၅-ပါး။
(၁) နာနာဘ႑ ပဥၥကေခၚ ပိုင္ရွင္မေပးေသာ သက္ရွိသက္မဲ့ ပစၥည္းဘ႑ာ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို ေအာက္ပါနည္း ငါးပါးျဖင့္ ခိုးယူျခင္းမ်ိဳး။
(က) အာဒိနယ- ေက်ာင္း အိမ္ ေျမ ျခံစသည္တို႔ကို လိမ္ညာေသာနည္းျဖင့္ တရားဆင္ကာ စြဲဆိုခိုးယူျခင္း မ်ိဳး၊ ပိုင္ရွင္က စိတ္ေလ်ာ့ ၀န္ခ် လိုက္လွ်င္ ပါရာဇိက၊
(ခ) ဟရဏ-သည္ပိုးထမ္းေဆာင္လာေသာ သူ႔ပစၥည္းကို ကိုယ့္ဥစၥာ ျဖစ္ေအာင္ ေျပာဆို စြပ္စြဲ၍ ထမ္းေဆာင္ လာေသာ သူ၏ ကိုယ္ေပၚမွ က်ေစလ်က္ ခိုးယူ ျခင္းမ်ိဳး၊ သူ႔ကိုယ္ ေပၚမွ ခ်လိုက္သည္ႏွင့္ ပါရာဇိက၊
(ဂ) အ၀ဟရဏ-သူတစ္ပါးေခတၱအပ္ႏွံထားေသာ သူပိုင္ဥစၥာဘ႑ာကို မအပ္ပါဟူ၍လည္းေကာင္း ငါ့ဥစၥာ ျဖစ္သည္ ငါ့ဟာ ျပန္မေပးႏိုင္ေတာ့ဘူးဟုလည္းေကာင္း၊ လိမ္ညာ ေျပာဆိုလ်က္ ခိုးယူျခင္းမ်ိဳး၊ ပိုင္ရွင္ စိတ္ေလွ်ာ့ ၀န္ခ်သည္ႏွင့္ ပါရာဇိက၊
(ဃ) ဣရိယာပထ၀ိေကာပန- ထမ္းပိုးေဆာင္ရြက္ လာ ေသာ သူတစ္ပါး ဥစၥာကို ထမ္းေဆာင္ လာသူ ႏွင့္တကြ ထမ္းလာသည့္ ဥစၥာ ကိုပါ ခိုးယူ အံ့ေသာ အႀကံျဖင့္ ပစၥည္းေရာ လူပါ ခုိးယူျခင္းမ်ိဳး၊ ပိုင္ရွင္ စိတ္ေလွ်ာ့ၿပီး ဒုတိယ ေျခလွမ္းၾကြ သည္ႏွင့္ ပါရာဇိက၊
(င) ဌာနာစ၀န- သူခ်ထားေသာ ပစၥည္းဥစၥာကို ခုိးယူ လိုစိတ္ျဖင့္ မူလေနရာမွ ေရြ႕ေအာင္ ၾကြေအာင္လုပ္ျခင္း မ်ိဳး၊ ေရြ႕သည္ ၾကြသည္ႏွင့္ ပါရာဇိက က်ေတာ့၏၊ နာနာဘ႑ပဥၥကၿပီး၏။
(၂) ဧကဘ႑ ပဥၥက- ဤ၌ သက္ရွိ သ၀ိညာဏကျဖစ္ေသာ ဘ႑ာကိုသာ ယူရသည္၊ ခိုးယူျခင္းနည္း ငါးပါးမွာ နာနာဘ႑ပဥၥကအတိုင္း အာဒိနယ ဟရဏ အ၀ဟရဏ ဣရိယာပထ ၀ိေကာပန ဌာနာစ၀န နည္းတို႔ျဖင့္ အတူတူပင္မွတ္ေလ၊ ဧကဘ႑ ပဥၥကၿပီး၏။
(၃) သာဟတၳိက ပဥၥက- ဤ၌ သက္မဲ့ျဖစ္ေသာ အ၀ိညာဏကပစၥည္းကို ပိုင္ရွင္မေပးပဲ ေအာက္ပါငါးနည္း ျဖင့္ ခိုးယူျခင္းမ်ိဳး။
(က) သာဟတၳိက မိမိကိုယ္တိုင္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ခုိးယူျခင္းမ်ိဳး။
(ခ) အာဏတၳိက-ဤသူ၏ဘ႑ာကို သြားခိုးေခ်ဟုေစခိုင္းျခင္းမ်ိဳး၊
(ဂ) နိႆဂၢိယ- ကင္းခြန္ အေကာက္ေတာ္စသည္ မေပးရေအာင္ ဤဖက္နယ္ျခားမွ ထိုဖက္နယ္ေျမသို႔ က်ေအာင္ ပစၥည္းဥစၥာကို ပစ္သြင္း၍ သို႔မဟုတ္ တစ္နည္း နည္းျဖင့္ ႀကံဆ၍ ခိုးယူသြားျခင္းမ်ိဳး၊
(ဃ) အတၳ သာဓက- ထိုသူ၏ဘ႑ာကို အခြင့္သာတဲ့အခါ စြမ္းႏိုင္တဲ့ အခါကို ေစာင့္ၿပီး ခိုးယူ လိုက္ရ မည္ဟု ေစခုိင္း ထားလ်က္ ခိုးယူ ေစျခင္းမ်ိဳး၊
(င) ဓုရ နိေကၡပတရား၌စြဲ၍ယူျခင္း လိမ္ညာလွည့္ပတ္၍ယူျခင္း၌ ဥစၥာပိုင္ရွင္က ငါေတာ့႐ႈံးပါၿပီ၊ ငါ့ဥစၥာေတာ့မရေတာ့ ပါဘူးဟု ၀န္ခ်လိုက္ျခင္းမ်ိဳး၊ သာဟတၳိက ပဥၥက ၿပီး၏။
(၄) ပုဗၺ ပေယာဂ ပဥၥက- အရွင္မေပးေသာ ပစၥည္းဘ႑ာကို ေအာက္ပါနည္း ငါးမ်ိဳးျဖင့္ ခိုးယူျခင္း။
(က) ပုဗၺ ပေယာဂ- ၎င္းခိုးနည္းကား အာဏတၳိကႏွင့္ သေဘာတူျဖစ္၏၊
(ခ) သဟပေယာဂ-လယ္ေျမ ျခံေျမစသည္ကို နယ္ျခား မွတ္တိုင္ငုတ္ စသည္ကို ႏုတ္၍ ေရႊ႕ေျပာင္း စိုက္ႏွက္ ခိုးယူျခင္း၊
(ဂ) သံ၀ိဓါ ၀ဟာရ- အခ်င္းခ်င္း စုေပါင္းတိုင္ပင္၍ ခိုးယူျခင္းမ်ိဳး၊ တိုင္ပင္စဥ္ အခါက သေဘာတူ ပါသူသည္ ခုိးရာ၌ ပါပါ မပါပါ ပါရာဇိက၊
(ဃ) သေကၤတ ကမၼ- အခ်ိန္ကာလ နာရီအပိုင္းအျခား မွတ္သား ခ်ိန္းခ်က္ လ်က္ ဤမည္ေသာ ဘ႑ာကို ခိုးယူေတာ့ဟု ခိုးခိုင္း ျခင္းမ်ိဳး၊ သူေပးေသာ အခ်ိန္ႏွင့္ ပစၥည္း အတိုင္း ခိုးယူေသာ္ ပါရာဇိက၊
(င) နိမိတၱကမၼ- မ်က္စိမွိတ္ျခင္း၊ လက္ေျမႇာက္ျခင္းစေသာ အမွတ္ နိမိတ္ သညာ တစ္ခုခု ထား၍ ခိုးခိုင္းျခင္း မ်ိဳး၊ နိမိတ္ ျပဳလိုက္ သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ခိုးျငားအံ့ နိမိတ္ ျပသူ ပါရာဇိက၊ ပုဗၺပေယာဂပဥၥက ၿပီး၏။
(၅) ေထယ်ာ ၀ဟာရ ပဥၥက- ပိုင္ရွင္မေပးေသာ ပစၥည္းဘ႑ာကို ေအာက္ပါ နည္း ငါးမ်ိဳးျဖင့္ ခိုးယူ ျခင္းမ်ိဳး။ (က) ေထယ်ာ ၀ဟာရ- နံရံစသည္ ေဖါက္ထြင္း ဖြင့္ျဖဲ၍ ခိုးျခင္း၊ ေတာင္းတင္း ခိ်န္ အေလးစသည္တို႔ကို စဥ္းလဲ ေကာက္က်စ္၍ ခိုးယူ ျခင္းမ်ိဳး၊
(ခ) ပသယွာ၀ဟာရ- ႏိုင္ထက္ စီးနင္း ျပဳ၍ ယူျခင္း၊ ဓါးျပတိုက္ ယူျခင္း၊ ပုန္ကန္ ထၾကြ၍ ယူျခင္း၊ မင္းစိုးရာဇာ တို႔သည္ ရသင့္ေသာ အခြင့္ထက္ အာဏာ ျပ၍ ပိုမို ေကာက္ခံ ျခင္းမ်ိဳး၊
(ဂ) ပရိကပၸါ၀ဟာရ- ဤ၌
၁- ဘ႑ာပရိကပၸေခၚ အထည္အလိပ္ကိုသာ ယူအံ့ဟူႀကံစည္လ်က္ အခန္း တြင္းသို႔ ၀င္သြားၿပီး ေမွာင္ထဲ၌ အထုပ္ႀကီးကိုထမ္းယူလာလ်က္ ၾကည့္ေသာ အခါ အထည္ မဟုတ္ဘဲ ခ်ည္ခင္ ေတြျဖစ္ ေနပါအံ့ ပါရာဇိက မက်၊ အထည္လိပ္ ျဖစ္ေန ပါက ပါရာဇိကက်၏။
၂- ၾသကာသပရိကပၸေခၚအရပ္ျဖင့္ ပိုင္းျခား ႀကံစည္၍ ခိုးျခင္းကား ဤျခံ၀င္း အတြင္း၌ ငါ့ကို ေတြ႕ျမင္ ပါမူ ဤပစၥည္း ဥစၥာကို ဤျခံ၀င္း အတြင္း၌ လွည့္လည္ရင္း ၾကည့္႐ႈရန္ ကိုင္လာ သေယာင္ ေဆာင္၍ ျပန္ေပး လိုက္အံ့၊
အကယ္၍ တစ္စံုတစ္ေယာက္ ႏွင့္မွ မေတြ႕ရပါမူ ခိုးယူ သြားအံ့ ဟူေသာ အႀကံျဖင့္ ခုိးယူျခင္းမ်ိဳး၊ အပိုင္းအျခား လြန္သည္ႏွင့္ ပါရာဇိက၊
(ဃ) ပဋိ စၦႏၷာ၀ဟာရ- ပန္းျခံ ေရခ်ိဳးဆိပ္စသည္တို႔၌ သူတစ္ပါး ခြၽတ္ခ် ထားေသာ ဘ႑ာကို ခိုးလိုစိတ္ႏွင့္ ေနာက္မွ ယူအံ့ဟု ႀကံလ်က္ ေျမမႈန္႔ ျမက္မႈိက္ စသည္တို႔ျဖင့္ ဖံုးအုပ္ထားၿပီး ခိုးယူျခင္းမ်ိဳး၊
(င) ကုသာ ၀ဟာရ- မဲလိပ္ စာေရးတံစသည္တို႔ကို မိမိသို႔ အေကာင္း ရရန္ ႀကံစည္လ်က္ တစ္စံုတစ္ခုေသာ နည္းပရိယာယ္ျဖင့္ ခိုးယူျခင္းမ်ိဳး၊ ေထယ်ာ ၀ဟာရ ပဥၥကၿပီး၏။
ခိုးျခင္း ပေယာဂမ်ိဳး ၆-ပါး။ ။ (၁) သ ဟတၳိက- ကိုယ္တိုင္ခိုးျခင္း၊ (၂) အာဏတၱိက ေစခိုင္း၍ ခိုးျခင္း၊ (၃) နိသဂၢိက- ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းပစ္လႊင့္ခိုးျခင္း၊ (၄) ထာ၀ရ- တင္းေတာင္း လိမ္ ခ်ိန္လိမ္စသည္ျပဳ၍ခိုးျခင္း၊ (၅) ၀ိဇၨာမယ- အေမ့ အဟန္႔စေသာ အတတ္ပညာျဖင့္ခိုးျခင္း၊ (၆) ဣဒၶိမယ- တန္ခိုးျဖင့္ ခိုးျခင္း။
ခိုးသူၾကီးတို႕ လိုက္နာ ေစာင့္ထိန္းအပ္ေသာ အဂၤါ ၈-ပါး။ ။ဤအဂၤါရွစ္ပါးကို ေစာင့္ထိန္းေသာ ခိုးသား ႀကီးမ်ားသည္ ရက္-လ-ႏွစ္ရွည္- တည္တံ့ႏိုင္သည္၊ ဤအဂၤါရွစ္ပါးႏွင့္ မျပည့္စံုေသာခိုးသား ဓားျပတို့ကား- ရက္-လရွည္မတည္၊ လ်င္ျမန္စြာ ပ်က္စီးတတ္သည္ဟု အဂၤုတၱရပါဠိေတာ္တတိယအုပ္- (၁၅၃)၌ ေဟာေတာ္မူသည္။
(၁) မိမိ၏ ရန္သူမဟုတ္သည့္ အသက္အရြယ္ႀကီးသူç ကေလးသူငယ္ç အက်င့္သီလဂုဏ္ ရွိသူçတို့ကိုရုိက္ႏွက္ ပုတ္ခတ္မႈ မျပျခင္း၊
(၂) ပစၥည္းဥစၥာကို အကုန္မယူျခင္း၊
(၃) မိန္းမကို မသတ္ျခင္း၊
(၄) အမ်ိဳးသမီးတို႔ကို မဖ်က္ဆီးျခင္း၊
(၅) ရွင္ ရဟန္းတို႕ကို မလုရက္ျခင္း၊
(၆) မင္းဘ႑ာတိုက္ကို မလုရက္ျခင္း၊
(၇) ရြာ-နိဂံုးမင္းေနျပည္အနီး၌ မလုရက္ မတိုက္ခိုက္ျခင္း။
သူခိုး ဒါးျပ သူပုန္တို႕၏ မွီခိုအားထားရာၾကီး ၅-ပါး။ ။ လူသားတို႕ၿငိမ္းဧခ်မ္းသာမႈ အတြက္ တိုင္းျပည္ ၿမိဳ႕ရြာ နယ္ပယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ ထိန္းသိမ္းၾကေသာ မင္းစိုးရာဇာတို႕ သိထားရန္။ အဂၤုတၱရ ။ပါ။ ဒု-အုပ္။ ၁၁၃-၌အက်ယ္ရႈပါ။
(၁) အသြားအလာ ခက္သည့္ ေရလယ္ကြၽန္း၊ ေတာင္ၾကားေခ်ာက္ၾကား၊ ရႈိ-ေျမာင္ မညီၫြတ္ေသာ ခရီးခက္အရပ္ကို မွီေနတတ္ၾကသည္၊
(၂) ထူထပ္သည့္ ကိုင္းေတာ က်ဴေတာ၊ ပင္ခ်င္း ယွက္သည့္ ေတာအုပ္ႀကီး စသည့္ အရပ္မ်ိဳး၊
(၃) တစံုတေယာက္က ေဖၚေျပာလွ်င္ မင္းအမတ္ မႈထမ္း ရာထမ္းတို႕က အျပစ္ကို ကာကြယ္ဖံုးအုပ္ ေပးရန္ ၎တို႕ႏွင့္ ႀကိဳတင္၍ အကြၽမ္းတ၀င္ အမွီတံကဲ ျပဳလုပ္ထားျခင္း၊
(၄) မိမိတို႕အျပစ္ကို ေဖၚေျပာထုတ္ဆိုမည့္သူမ်ားအား ႏႈတ္ပိတ္ခ ပစၥည္း ဥစၥာ ေပးကမ္းရန္၊
(၅) မိမိတို႕၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္တိုင္ပင္မႈ မေပါက္ၾကား ေစရန္ အထူး လံုၿခံဳေသာ နည္းလမ္း ဥပါယ္တို႕ ျဖစ္၏။
အဒိႏၷဒါန္၊ ျပစ္မ်ိဳးကံ၊ ထည့္ျပန္ ၁၂-ပါး။ ။ သူ႔ဥစၥာကို ခိုး၀ွက္တိုက္ခုိက္သူတို႔ ရရွိခံစားမႈ အျပစ္မ်ိဳး ဆယ့္ႏွစ္ပါး။ (ခုဒၵကပါဌ အ႒ကထာမွ)
(၁) ျမတ္ေသာဥစၥာမ်ိဳး မရရွိျခင္း၊
(၂) ယုတ္ညံ့သည့္ဥစၥာမ်ိဳးကိုသာရရွိျခင္း၊
(၃) ပစၥည္းဥစၥာနည္းပါးျခင္း၊
(၄)အလြန္ဆင္းရဲမြဲေတျခင္း၊
(၅) မရေသးေသာဥစၥာကိုမရျခင္း၊
(၆) ရရွိၿပီးစည္းစိမ္မ်ား ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးျခင္း၊
(၇) လိုရာဥစၥာကိုမရႏိုင္ျခင္း၊
(၈) ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးႏွင့္သာ ဆက္ဆံေတြ႕ၾကံဳရျခင္း၊
(၉) သူတစ္ပါးႏွင့္ဆက္ဆံေသာဥစၥာမ်ိဳးကိုသာရျခင္း၊
(၁၀) မရွိစကားကိုသာၾကားရျခင္း၊
(၁၁) ခ်မ္းသာစြာမေနရျခင္း၊
(၁၂) ေလာကုတၱရာဥစၥာကိုမရႏိုင္ျခင္း။
ကာေမသုမိိစၦာစာရ အဂၤ ၄-ပါး။ ။ ကာမကိစၥ၌ ကံေျမာက္ႏိုင္သည့္အဂၤါေလးပါး။
(၁) အ ဂမနိယ ၀တၳဳ ၂၀-တို႔တြင္ပါ၀င္ျခင္း၊
(၂) က်င့္ျပဳ မွီ၀ဲလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(၃) ရႏိုင္ေသာနည္းျဖင့္ လ႔ံုလလည္းျပဳျခင္း၊
(၄) ျပဳက်င့္ျခင္းကိုလည္း သာယာျခင္း။
ကာေမသုကံံ၊ က်ိဳးျပစ္ဒ္ဒဏ္၊ ထိမိမွန္ ၁၅-ပါး။ ။ သူ႔သားမယား၌ သြားလာ လြန္က်ဴး သူတို႔ ရရွိေသာ မေကာင္းက်ိဳးအျပစ္ဆယ့္ငါးပါးဟူ၏။ ထိုထို က်မ္းစာ တို႔၌ အမ်ိဳးမ်ိဳး လာရွိသည္။
(၁) အပါယ္ ၄-ပါးသို႔လားရျခင္း၊
(၂) မိန္းမ ပ႑ဳက္ျဖစ္ရျခင္း၊
(၃) ရန္သူႏွင့္ေတြ႕ရျခင္း၊
(၄) လူအမ်ား မုန္းျခင္း၊
(၅) စား ၀တ္ အိပ္ယာရခဲျခင္း၊
(၆) ဆင္းဆင္းရဲရဲ အိပ္ရ ႏိုးရျခင္း၊
(၇) အမ်က္ေဒါသႀကီးျခင္း၊
(၈) ေလာကုတၱရာတရား မရရွိႏိုင္ျခင္း၊
(၉) စည္းစိမ္ဥစၥာ ပ်က္ျပဳန္းရျခင္း၊
(၁၀) ယံုၾကည္မႈ ကင္းမဲ့ခံရျခင္း၊
(၁၁) ေဘးေတြ႕ရျခင္း၊
(၁၂) ယံုမွားသံသယမ်ားျခင္း၊
(၁၃) ခ်စ္သူတို႔ႏွင့္ ခြဲေနရျခင္း၊
(၁၄) အသက္တိုျခင္း၊
(၁၅) ဆင္းရဲႀကီးစြာေတြ႕ရျခင္း။
အုပ္ထိန္းသူ ရွိေသာ မိန္းမ ၂၀။ ။ အုပ္ထိန္းျခင္းရွိသျဖင့္ ေယာက္်ားတို႔ မသြားလာ အပ္ေသာ မိန္းမ ၂၀-ဟူလို။
(၁) မာတု ရကၡိတ- အမိအုပ္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၂) ပိတု ရကိၡတ- အဘအုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၃) မာတာပိတု ရကိၡတ- မိဘ ၂-ပါးအုပ္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၄) ဘာတုရကိၡတ- ေမာင္ႀကီးေမာင္ငယ္ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၅) ဘဂိနိ ရကိၡတ- အစ္မႀကီး အစ္မငယ္အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၆) Óတိ ရကိၡတ- ေဆြမ်ိဳးအုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၇) ေဂါတၱရကိၡတ- အႏြယ္တူ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၈) ဓမၼရကိၡတ- သီတင္းသံုးေဖၚေစာင့္ေရွာက္အုပ္ထိန္းေသမိန္းမ။
မွတ္ခ်က္။ ။ ၎ ၈-ေယာက္ေသာမိန္းမတို႔ကား သူတို႔မွာ ကံမထိုက္၊ သြားလာ လြန္က်ဴးသူ ေယာက္်ားမ်ား မွာသာ ကံထိုက္သည္ ဟူ၏။
(၉) သာရကၡာ- ထိမ္းျမားေၾကာင္းလမ္းၿပီးသူ ]လက္ထပ္ၿပီးသူ} လင္အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၁၀) သ ပရိဒ႑ာ- မင္းတို႔ေကာက္ယူရန္သတ္မွတ္လ်က္ ဒဏ္ထားၿပီးလွ်င္ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
မယားေျမာက္ေၾကာင္း ဆယ္ပါး
(၁၁) ဓနကၠီတာ- ဥစၥာျဖင့္၀ယ္ယူလ်က္ မယားအျဖစ္ထားေသာမိန္းမ၊
(၁၂) ဆႏၵ ၀ါသိနီသေဘာတူအလိုတူ၍ ညားေနေသာမိန္းမ၊
(၁၃) ေဘာဂ ၀ါသိနီ- စည္းစိမ္ေပး၍ ေပါင္းေဖၚေသာမိန္းမ၊
(၁၄) ပဋ၀ါသိနီ- ပုဆိုးေပး၍ ပုဆိုး တန္းတင္ ျပဳ၍ ေနေသာ မိန္းမ၊
(၁၅) ၾသဒ ပတၱကိနီေရခြက္၌ လက္ဆံုခ်၍မိဘႏွစ္ပါး ထိန္းျမားေပးေသာမိန္းမ၊
(၁၆) ၾသဘဋ စုမၺဋာ- ေခါင္းခုကိုခ်၍ လင္မယားအျဖစ္ေနေသာ မိန္းမ၊
(၁၇) ဒါသီ စ ဘရိယာ စ- ကြၽန္လည္းျဖစ္ မယားလည္းျဖစ္ေသာမိန္းမ၊
(၁၈) ကမၼကာရီ စ ဘရိယာ စ- အမႈလုပ္လည္းျဖစ္ မယားလည္းျဖစ္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၉) ဓဇာ ဟဋာ- စစ္ေျမျပင္မွ ေဆာင္ယူခဲ့ေသာမိန္းမ၊
(၂၀) မုဟုတၱိကာ- တစ္ခဏၰမွ် ေပါင္းေဖၚရန္ ငွားရမ္း ထားေသာ ေခတၱမယားျဖစ္သူမိန္းမ။
မွတ္ခ်က္။ ။ ၎င္း ၁၂-ေယာက္ေသာမိန္းမမ်ားကို သြားလာလြန္က်ဴးခဲ့မူ လင္ရွိ မယားျဖစ္၍ မိန္းမေရာ ေယာက်္ားပါ ႏွစ္ဦးစလံုး ကံထိုက္သည္ဟူ၏၊ အက်ယ္ကို လိုမူ ပါရာဇိကဏ္ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာ ဋီကာ။ အ႒သာလိနီ အ႒ကထာ မူလဋီကာမွာ ႐ႈပါေလ။
မယားခိုး အျပား ၇-ပါး။ ။မယားခိုးမႈ စီရင္ရာ၌ မႏုဓမၼသတ္အလို ေအာက္ပါ ခုႏွစ္ပါးကို ျပသည္။
(၁) ဟတၳဂၢါဟ-လက္စသည္ကိုင္တြယ္သံုးသပ္ျခင္း၊
(၂) ဃရ ပတၱလင္မရွိခိုက္ အိမ္သို႕ သြားေယာက္ျခင္း၊
(၃) ဂုယွ႒ာန-လံုျခဳံေသာအရပ္၌ ကာမႏွင့္စပ္ေသာစကားတို႔ကိုဆိုျခင္း၊
(၄) သလ’ာပ-ကာမဂုဏ္ျဖင့္ ေျဖာင္းျဖေျပာဆိုျခင္း၊
(၅) ေသနိ-တင္းတိမ္çျခင္ေထာင္တြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ျခင္း၊
(၆) ဒြါရ-တိုက္တံခါးအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ျခင္း၊
(၇) ေသယ်-အိပ္ရာခန္းသို႔၀င္ေရာက္ျခင္း။
ေမထုန္ ၂-ပါး၊ မ်ိဳးအျပား၊ ခြဲျခား မိန္႕ဆိုဘိ။ ။
(၁) ေမထုန္ႀကီး-မိန္းမ ေယာက်္ား ကာယကံေျမာက္ အဂၤါဇာတ္ အခ်င္းခ်င္း သြားလာမွီ၀ဲျခင္းမ်ိဳး၊
(၂) ေမထုန္ငယ္- မိန္းမ ေယာက်္ား ရေသ့ စိတ္ေျဖအားျဖင့္ ကိုယ္လက္သံုးသပ္ ျပဳမူသာယာမႈမ်ိဳး။
ေမထုန္ ငယ္ ၇-ပါး။ ။သတၱဂၤုတၱရ။ပါ။ ၄၃၈။႒။ ၁၆၇-၌ အက်ယ္ရႈ။ အျဗဟၼစရိယ သိကၡာပုဒ္ေတာ္၏ ၫႈိးႏြမ္း ေပါက္ၾကားမႈမ်ိဳး ၇-ပါး၊ မိန္းမ ေယာက်္ား ၂-ဦးလံုး အတြက္ အျပန္အလွန္ ယူရမည္။
(၁) မာတုဂါမ၏ ပြတ္တိုက္ဆုပ္နယ္ႏွိပ္ေပးမႈ၌ သာယာျခင္း၊
(၂) မာတုဂါမႏွင့္ ၿပံဳးကာ ရယ္ကာ တို႕ကာ ဆိတ္ကာ ေနရသည္ကို သာယာျခင္း၊
(၃) မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္၍ အားပါးတရ ၾကည့္ရႈေနရမႈကို သာယာျခင္း၊
(၄) မ်က္ကြယ္ရာ အနီးအနားက ၎င္းတို႕၏ ေျပာသံ ဆိုသံ ရယ္သံကိုၾကား၍ သာယာစြာ နားစိုက္ ေထာင္ျခင္း၊
(၅) ေရွးအခါက မာတုဂါမႏွင့္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီး ျပဳမႈေနထိုင္ က်င့္ႀကံမႈ မ်ိဳးစံုကို ေတြးေတာ ေအာက္ေမ့ သာယာျခင္း၊
(၆) သူတပါးတို႕ ျပဳမူက်င့္ႀကံ ခံစားေနမႈကိုျမင္ရ၍ သာယာျခင္း၊
(၇) ယခု ဘ၀ ၪပစုအားထုတ္ရေသာ သီလကုသိုလ္ေၾကာင့္ ေနာက္ဘ၀၌ နတ္မင္းႀကီး ျဖစ္ၿပီး နတ္သမီး နတ္သားမ်ားစြာတို႕ႏွင့္ ေပ်ာ္ပါးရန္ ေျမႇာ္လင့္ လ်က္ သာယာေနျခင္း။
ေမထုန္ မမွီ၀ဲ အပ္ေသာ မိန္းမ ၁၄-ပါး။ ။ထို ဆယ့္ေလးေယာက္တို႕တြင္ အခ်ိဳ႕ ကား က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစ၍ အခ်ိဳ႕ကာ ဘာသာတရားႏွင့္ ေလာက၀တ္ ဥပေဒမ်ားက တားျမစ္၍ အျပစ္ ရွိသည္၊
အမရိတ ေဘသဇၨက်မ္းမွ၊ ဥတုလာေနသူ၊ အလိုမရွိသူ၊ ညစ္ႏြမ္း မသန္႕စင္သူ ၊ မခ်စ္ခင္သူ၊ ျပည့္တန္ဆာမ၊ အရြယ္ႀကီးရင့္သူ၊ ေရာဂါသည္မ၊ ကိုယ္အဂၤါ ခ်ိဳ႕တဲ့သူ၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မ၊ ရန္သူမ၊ အဂၤါဇာတ္၌ အနာရွိသူ၊ လင္ရွိသူ ၊ မာတုရကၡိတ စသည္ရွိသူ၊ သီလရွင္မ။ (မိမိရဲ႕ ဇနီးသည္ပင္ ျဖစ္ေစကာမူ ထို ၁၄ေယာက္ စာရင္း ၀င္ေနလ်က္ ေမထုန္ မွီ၀ဲေသာ္ ကာေမသု မိစာ စာရကံ ထိုက္သည္ဟုလည္း မွတ္သား ဖူးပါသည္။
ေမထုန္ မွီ၀ဲလြန္မႈ အျပစ္ ၈-ပါး။ ။ကာမသွ်ၾတက်မး္ ။ (၁) ဘုန္းကံ ယုတ္ေလ်ာ့ျခင္း ၊ (၂) ဉာဏ္ပညာ ယုတ္ေလ်ာ့ျခင္း၊ (၃) ခြန္အားဗလ ယုတ္ေလ်ာ့ျခင္း၊ (၄) အသား၊ အေရ၊ ဦးေခါင္း ပူေလာင္ျခင္း၊ (၅) အေရာင္ အဆင္း ေဖ်ာ့ေတာ့ ပ်က္စီးျခင္း၊ (၆) ေခ်ာင္းဆိုး ေသြးပါ အဆုပ္နာ
ျမစ္ေခ်ာက္ ေရာဂါ စြဲကပ္ တတ္ျခင္း၊ (၇) အျပင္အပေရာဂါလြယ္ကူစြာ ကူးစက္ႏုိုင္ျခင္း၊ (၈) အသက္ တိုျခင္း။
မုသာ၀ါဒ အဂၤါ ၄-ပါး။ ။လူမ်ား မုသာ၀ါဒသိကၡာပုဒ္ ပ်က္စီးျခင္းအဂၤါ ၄-ပါး၊ ၎င္း အဂၤါ၄-ပါးႏွင့္ျပည့္စံုမွ သိကၡာပုဒ္ပ်က္သည္။
(၁) အတထ- မမွန္ေသာ ၀တၳဳ၊
(၂) ၀ိ သံ၀ါဒ စိတၱ- မွားယြင္းေစလိုေသာ စိတ္၊
(၃) တဇၨ ၀ါယမ ထိုစိတ္အားေလွ်ာ္ေသာ ကိုယ္ ႏႈတ္ လံု႕လၪပျခင္း၊
(၄) တဒတၳ ဇာနန- သူလိမ္တိုင္း သိရွိ ယံုၾကည္ျခင္း။
မုသာ၀ါဒကံရဲ႕ မေကာင္းက်ိဳး ၁၆-ပါး။ ။မဟုတ္မမွန္ လိမ္ညာ ေျပာသူတို႕ရရွိ ခံစားရေသာ အျပစ္မ်ိဳး ဆယ့္ငါးပါး ဟူ၏၊ ခုဒၵကပါဌ အ႒ကထာမွ။
(၁) မၾကည္ၫိုဖြယ္ရာ ရုပ္ဆင္းရွိျခင္း၊
(၂) သြား မညီမၫြတ္ ရွိျခင္း၊
(၃) နား မခ်မ္းသာေသာ အသံ ရွိျခင္း၊
(၄) ၀လြန္းဆူလြန္းျခင္း၊
(၅) ပိန္လြန္း ေသးလြန္းျခင္း၊
(၆) နိမ့္ ပုလြန္းျခင္း၊
(၇) ျမင့္ ရွည္လြန္းျခင္း၊
(၈) ၾကမ္းတမ္းေသာ အသားအေရ ရွိျခင္း၊
(၉) ခံတြင္းပါးစပ္ပုပ္ညႇီျခင္း၊
(၁၀) ဆြံ႕အ တုန္လႈပ္ျခင္း၊
(၁၁) သူတပါးတို႕မယံုၾကည္ျခင္း၊
(၁၂) တိုေသာ လွ်ာ စကားမၿပီ ရွိျခင္း၊
(၁၃) လွ်ပ္ေပၚတတ္ျခင္း၊
(၁၄) မိုက္မဲ ေတြေ၀ျခင္း၊
(၁၅) ဉာဏ္ ပညာ နည္းပါးျခင္း၊
(၁၆) ေၾကာက္ရြံ႕တတ္ျခင္း။
အရက္ေသာက္ျခင္းအျပစ္ ၆-ပါး။ ။ သုတ္ပါေထယ်။ ပါ။ ၁၄၈။ ႒။ ၁၂၇။ ဤ၌ မ်က္ေမွာက္ ေလာက ျပစ္ ၆-ပါးကို ေျဖဆိုလိုက္သည္၊ သံသရာ ျပစ္လည္း ႀကီးေလးလွ၏။
ဥစၥာယုတ္ျခင္း၊ ျငင္းခံုမ်ားစြာ၊ ေရာဂါထူေျပာ၊ ေက်ာေစာမဲ့တံု၊ မလံု အဂၤါ၊ ပညာ နည္းရွား၊ ဤ ၆- ပါးကား၊ ေသာက္စား ေသစာ အျပစ္တည္း။
အရက္မ်ိဳး ၅-ပါး။ ။ လူမျပဳေသာ္လည္း အလိုအေလ်ာက္ ျဖစ္ေန တတ္ေသာ ေမရယေခၚ အရက္မ်ိဳး ငါးပါး။ (၁) ပုပၹါသ၀- သစ္ပြင့္ရည္မွျဖစ္ေသာအရက္၊
(၂) ဖလာသ၀- သစ္သီးရည္မွျဖစ္ေသာ အရက္၊
(၃) မဓြာသ၀- မုဒရက္ရည္မွ ျဖစ္ေသာ အရက္၊
(၄) ဂုဠာသ၀- ၾကံရည္မွ ျဖစ္ေသာ အရက္၊
(၅) သမၻာရသံယုတၱ- အရက္ျဖစ္ေၾကာင္း ၀တၳဳေပါင္းတို႔ စုေပါင္း၍ ျဖစ္ေသာ အရက္။
အပါယ္ေလးပါး
အပါယ္ေလးပါးဆုိတာက ငရဲ၊ တိရိစာၦန္၊ ျပိတၱာ၊ အသုရကာယ္တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ အပါယ္ဆုိတာက (အပါယ) ဆုိတဲ့ပါဠိပုဒ္ကေနဆင္း သက္လာတာပါ။ (အပါယ)မွာ (အပ+အယ) ဆုိျပီးႏွစ္ပုဒ္ရွိပါတယ္။ အပ= ကင္းျခင္း၊ အယ= ကုသုိလ္တရား၊ သုိ႔မဟုတ္ ခ်မ္းသာ။ ႏွစ္ပုဒ္ေပါင္းလုိက္ေတာ့ ကုသုိလ္တုိ႔မွကင္းျခင္း၊ ခ်မ္းသာတုိ႔မွ ကင္းျခင္းလုိ႔အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဆုိလုိတာက အပါယ္ေလးဘုံးသားတုိ႔မွာ ကုသုိလ္ေတြမွကင္းျခင္း၊ ကုသုိလ္တရားတုိ႔ကုိျပဳလုပ္နဳိင္စြမ္းမရွိျခင္း ခ်မ္းသာျခင္းတရားတုိ႔မွကင္းျခင္း လုိ႔အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ မွန္ပါတယ္။ အပါယ္ေလးဘုံကုိေရာက္သြားျပီဆုိရင္ ကုသုိလ္တရားေတြကုိ ျပဳလုပ္နုိင္စြမ္းမရွိသည့္အတြက္ ေကာင္းေသာဘုံဌာနကုိျပန္ေရာက္ဖုိ႔ အင္မတန္မွခက္ခဲပါတယ္။ အကုသုိလ္ကံ အဟုန္ေတြကုန္ဆုံးမွသာ ေကာင္းရာဘုံကုိေရာက္ေစတာပါ။ ငရဲဘုံဆုိရင္လည္း ငရဲသူ၊ ငရဲသားတုိ႔ရဲ႕ ဆင္းရဲဒုကၡက အလြန္ၾကီးပါတယ္။ သံရည္ပူမ်ားႏွင့္ေလာင္းခံရျခင္း၊ ေခြးနက္ၾကီးမ်ားရဲ႕ ကုိက္ခဲျခင္းကုိခံရျခင္း၊ ဓါး၊ လွံတုိ႔ျဖင့္ထုိးခံရျခင္း စသည္ျဖင့္ ဒုကၡမ်ားစြာျဖစ္ေနတဲ့ေနရာ၊ ခ်မ္းသာဆုိလုိ႔ျမဴမႈန္တစ္မႈန္မွ်မရွိလုိ႔ ငရဲလုိ႔ေခၚတာပါ။ ဒုကၡမ်ားစြာျဖစ္တည္ ခံစားေနရတဲ့ေနရာ၊ ခ်မ္းသာကင္းတဲ့ေနရာကုိ ငရဲလုိ႔ေခၚပါတယ္။
အိပ္ျခင္း၊ စားျခင္း၊ ကာမဂုဏ္မွီဝဲျခင္းမွလြဲျပီး ကုသုိလ္ကံကုိမသိ၊ ကုသုိလ္ကံရဲ့ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာကုိမသိ၊ အကုသုိလ္ကံကုိမသိ၊ အကုသုိလ္ကံရဲ့ဆုိးက်ဳိးကုိမသိ၊ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ၊ မိဘ၊ ဆရာဆုိတာမသိ၊ ႏွမသားခ်င္းမွန္းမသိပဲ မဂ္တရား ဖုိလ္တရားတုိ႔မွဖီလာကန္႔လန္႔သြားတတ္ျခင္း ကုိတိရိစာၦန္လုိ႔ေခၚတာပါ။ တိရိစာၦန္ဘဝကုိစဥ္းစားၾကည့္ပါ။ မိဘ ႏွမသားခ်င္းကုိေတာင္ မိဘႏွမသားခ်င္းမွန္းမသိသည့္အတြက္ မွားယြင္းစြာေဖာက္ျပန္မႈေတြရွိပါတယ္။ ကုသုိလ္ကုိ ကုသုိလ္ပါလုိ႔နားမလည္ပါဘူး။ အကုသုိလ္ဆုိတာကုိလည္း အကုသုိလ္လု႔ိမသိရတဲ့ဘဝပါ။ ဒါျဖင့္ ယခုေခတ္အေနထားနဲ႔ အကုသိုလ္အလုပ္ကုိ အကုသုိလ္အလုပ္လုိ႔မသိတဲ့သူမ်ား အထူးသတိထားသင့္ပါတယ္။ သတၱဝါတစ္ေကာင္ကုိ လည္ပင္းျဖတ္လုိ႔အကုသုိလ္မျဖစ္ဘူး ကုသုိလ္ျဖစ္တယ္။ သတ္တဲ့သူမခံရဘူး၊ ျဖတ္တဲ့ဓါးပဲခံရတယ္ဆုိရင္ အဲလုိပုဂၢဳိလ္ဟာ ဘယ္လုိအေနထားကုိေရာက္သြားျပီဆုိတာသိသာပါတယ္။ ဒါကတိရိစာၦန္ပါ။
ျပိတၱာဆုိတာက ေပတ ဆုိတဲ့ပါဠိကေနဆင္းသက္လာတာပါ။ ခ်မ္းသာျခင္းတရားအေပါင္းတုိ႔မွေဝးကြာေသာသတၱဝါ၊ လူ႔ခႏၶာကုိယ္ အတၱေဘာမွ ကင္းကြာသြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေပတ(ျပိတၱာ)လုိ႔ေခၚကာ ဒီေပတအရ ၿပိတၱာဘုံကုိ ေရာက္သြားသူတုိ႔ကုိဆုိေၾကာင္း စာေပမ်ားက ဖြင့္ဆုိျပပါတယ္။ စာေပအဖြင့္ေတြအရ ၿပိတၱာဆုိတာ ေတာၿခဳံပိတ္ေပါင္း ေတာင္ေစာင္းဂူလႈိဏ္ စတဲ့အရပ္ေတြမွာ မွီခုိၿပီး ဆင္းရဲထူေျပာစြာ ခံစားေနရတဲ့ သတၱဝါတစ္မ်ိဳးကုိဆုိေၾကာင္း မွတ္သားႏုိင္ပါတယ္။ လူ႔ျပည္ေလာကမွာ လူျဖစ္စဥ္က ျငဴစူဝန္တုိျခင္း မ်ားျပားၿပီး ကုိယ္ကုိယ္တုိင္လည္း ေပးကမ္းလွဴဒါန္းျခင္းမရွိ၊ သူတပါး ေပးကမ္းလွဴဒါန္းတာကုိလည္း တားျမစ္ကာ ကုသုိလ္ မလုပ္ျဖစ္ေအာင္ အႏၲရာယ္ျပဳခဲ့ၾကတဲ့ သူေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ၿပိတၱာဘဝမွာ အျဖစ္မ်ားၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ၿပိတၱာဘဝကုိ ေရာက္ရွိသြားၾကတ့ဲ သတၱဝါေတြဟာ မိမိတုိ႔လုပ္ခဲ့တဲ့ မေကာင္းမႈကံေၾကာင့္ အစာေရစာ ငတ္မြတ္ျခင္း ဒုကၡကုိ ခံစားကာ ႏွစ္ေပါင္းရာေထာင္ သိန္းသန္းမက ခံစားၾကရသလုိ ဘုရားတစ္ဆူနဲ႔ တစ္ဆူၾကားကာလအထိ မကၽြတ္မလြတ္ႏုိင္ဘဲ ရွိေနတတ္ၾကတဲ့ ၿပိတၱာမ်ားလည္း အမ်ားအျပား ရွိေေၾကာင္းဆုိပါတယ္။ အဲဒီလုိ အခ်ိန္ကာလ ၾကာျမင့္စြာ အစာေရစာ မစားမေသာက္ရဘဲ ဆင္းရဲဒုကၡကုိ ခံစားၾကရေပမယ့္ အကုသုိလ္ကံ အရွိန္မကုန္ေသးတဲ့အတြက္ ကြယ္လြန္ေသဆုံး၊ ဘဝတုံးျခင္း မရွိေသးဘဲ အသားအေသြးမရွိ အေရအေၾကာ အ႐ုိးမွ်သာရွိကာ အလြန္ဆုိးဝါးတဲ့ အဆင္းနဲ႔ ေၾကာက္ရြ႔ံ႕ထိတ္လန္႔ဖြယ္ရာ တည္ရွိေနရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ၿပိတၱာတစ္ဦးရဲ႕ အဆင္းဆုိးဝါးပုံကုိ ေပတဝတၳဳမွာ ဖြင့္ျပထားတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီအဖြင့္အရ “ၿပိတၱာတစ္ဦးရဲ႕ ကုိယ္ပမာဏဟာ ထန္းပင္လုံးပမာဏရွိၿပီး ကုိယ္အေရဟာလည္း အလြန္ၾကမ္းတမ္းေၾကာင္း၊ ေဖာက္ျပန္တဲ့ဆံအေမြးရွိၿပီး ေၾကာက္မက္ဖြယ္အဆင္းရွိကာ အလြန္ေဖာက္ျပန္ ဆုိးဝါးလ်က္ စက္ဆုတ္ရြံရွာဖြယ္ အျမင္ရွိေၾကာင္း၊ ထုိၿပိတၱာသည္ ငါးဆယ့္ငါးႏွစ္လုံးလုံး ထမင္းတစ္လုံး ေရတစ္ေပါက္ကုိမွ် မရရွိဘဲ ေျခာက္ကပ္ေသာ လည္ေခ်ာင္းႏႈတ္ခမ္းရွိလ်က္ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ျခင္း ႏွိပ္စက္ကာ ဟုိဟုိဒီဒီ ေျပးလႊားေနရတတ္ေၾကာင္း” စသျဖင့္ သိရပါတယ္။ ဒါက ဒီဝတၳဳမွာပါတဲ့ ၿပိတၱာအေၾကာင္း ဖြင့္ဆုိခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား မ်ားသေလာက္ ခံစားရပုံခ်င္းလည္း မတူညီလွပါဘူး။
သဂၤါယနာတင္ အ႒ကထာ ဋီကာက်မ္းအဖြင့္မ်ားအရ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား ေလးမ်ိဳးရွိေၾကာင္းလည္း မွတ္သားရပါတယ္။ အဲဒီေလးမ်ိဳးက ၁။ သူတပါးတုိ႔ ေပးအပ္တဲ့ အစားအစာကုိ အမွီျပဳၿပီး အသက္ရွင္ရေသာ ပရဒတၱဴပဇီဝိကၿပိတၱာ (အေပးခံၿပိတၱာ) ၂။ ထမင္းငတ္ျခင္း၊ ေရမြတ္သိပ္ျခင္းတုိ႔ မျပတ္ႏွိပ္စက္ခံေနရတဲ့ ခုပၸိပါသိကၿပိတၱာ (အဆာခံၿပိတၱာ) ၃။ အၿမဲအၾကြင္းမဲ့ ေလာင္ကၽြမ္းခံေနရတဲ့အတြက္ ပူပန္ျခင္းရွိေနရေသာ နိဇၥ်ာမတဏွိကၿပိတၱာ (အေလာင္ခံၿပိတၱာ) ၄။ အသုရကာယ္လုိ႔ သီးသန္႔ေခၚဆုိအပ္တဲ့ အသုရာကာယေခၚ ကာလကဥၥိကၿပိတၱာ (ဆင္းရဲခံၿပိတၱာ) တုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီၿပိတၱာေလးမ်ိဳးမွာ နံပါတ္တစ္အမ်ိဳးအစား ၿပိတၱာကေတာ့ လူ႔ဘဝက ေဆြမ်ိဳးဉာတကာ စသူေတြရဲ႕ ရည္စူးၿပီး လွဴဒါန္းေပးတဲ့ အလွဴကုိ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ သာဓုေခၚဆုိႏုိင္ပါက စားဖြယ္ေသာက္ဖြယ္မ်ားကုိ ရရွိခံစားႏုိင္ေၾကာင္း ဆုိပါတယ္။ ဒါကၿပိတၱာပါ။
အသုရကာယ္ဆုိတာကေတာ့ နတ္ေတြလုိ ရဲရင့္ျခင္း၊ ေတာက္ပျခင္း၊ တင့္တယ္ျခင္းကင္းေနတဲ့သတၱဝါ၊ မွင္စာ နတ္ေသးနတ္ငယ္၊ နတ္စုတ္၊ နတ္ျပတ္ နတ္မႊားေလးေတြကုိေခၚတာပါ။ (မရယ္လုိက္နဲ႔ေနာ္)။ ဒါကအပါယ္ေလးဘုံပါ။ အဲဒီအပါယ္ေလးဘုံကုိေရာက္သြားမယ္ဆုိရင္ အေတာ္ေၾကာက္စရာေကာင္းပါတယ္။ ကုသုိလ္ေကာင္းမွဳေတြျပဳလုပ္ခြင့္ မရသလုိ ခ်မ္းသာျခင္းလည္းကင္းပါတယ္။ လူဘုံ လူေလာကမွာႀကံဳဆုံေနရတဲ့ ဒုကၡမ်ားပင္ အင္မတန္မွေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္ဆုိရင္ အပါယ္ေလးဘုံသားမ်ားႀကံဳဆုံေနရတဲ့ ေဘးဒုကၡမ်ားဟာ လူ႔ေလာက…က ဒုကၡမ်ားထက္ အဆေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ သာလြန္ေနပါတယ္။
အပါယ္ေလးပါးမွ လြတ္ေျမာက္ေစႏုိင္ေသာ ကုသုိလ္(၇)မ်ိဳး
အပါယ္ေလးဘုံေရာက္သြားရင္လည္း ေကာင္းေသာဘုံဌာနသုိ႔ ျပန္ေရာက္ဖုိ႔ဟာ မလြယ္ေသာေၾကာင့္ ထုိအပါယ္ေလးဘုံမွ အျပီးပုိင္ကင္းလြတ္ေအာင္ ဒါန သီလ အစထားျပီး ဝိပႆနာတရားမ်ားကုိ ၾကိဳးစားအားထုတ္သင့္တယ္ဆုိတာ ေျပာျပခ်င္တာပါ။ ဝိပႆနာအားထုတ္လုိ႔ ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္အဆင့္ေရာက္သြားမယ္ဆုိရင္ အျပီးပုိင္ အပါယ္ေလးပါးက ကင္းလြတ္ပါတယ္။ ဒီဘဝမွာ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ဝိပႆနာေတာ့ၾကိဳးစား အားထုတ္ပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသာတာပန္တည္၊ မတည္ဆုိတာေတာ့အာမခံလုိ႔မရပါ။ ေသာတာပန္မတည္ရင္ေရာ အပါယ္ေလးပါးကမလြတ္ေတာ့ဘူးလား။ ဒီဘဝကေနျပီးေတာ့ အပါယ္ေလးပါးလြတ္ေျမာက္ခ်င္ရင္ ဘယ္လုိေကာင္းမွဳေတြျပဳလုပ္ရမလဲ။ ဘယ္လုိေကာင္းမွဳေတြျပဳလုပ္ရင္ အပါယ္ေလးပါးလြတ္ကင္းမလဲ-စသည္ျဖင့္ေပါ့ေလ၊ ေမးဖြယ္ရာရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေနာက္ဘဝ အပါယ္ေလးပါးက လြတ္ေျမာက္ခ်င္ရင္ အပါယ္ေလးပါးေရာက္ေၾကာင္း (တနည္း) အပါယ္ေလးပါးက လြတ္ေျမာက္ေစနုိင္တဲ့ ကုသုိလ္ေတြရွိေနပါတယ္။ အဲဒီကုသုိလ္ေတြက ခုနစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကဘာေတြလဲလုိ႔ဆုိေတာ့
(၁) သရဏဂုံကုသုိလ္
ဘုရား၊တရား၊သံဃာေတာ္မ်ားရဲ့ ဂုဏ္မ်ားကုိ မိရုိးဖလာဗုဒၶဘာသာ လုိမကုိးကြယ္ မဆည္းကပ္ပဲ တကယ့္စစ္မွန္ေသာ ခုိင္ျမဲေသာ သဒၶါ၊ ပညာဦးစီးတဲ့ စိတ္ထားနဲ႔ ၾကည္ၫိဳျခင္းလုိ႔ဆုိတဲ့ (သရဏဂုံကုသုိလ္)။ အဲဒီကုသုိလ္မ်ဳိးရွိထားရင္ အပါယ္ေလးပါးက လြတ္ေျမာက္ပါတယ္။ (ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္ေတြ အပါယ္ေလးပါးကလြန္ေျမာက္သလုိ ဒီကုသုိလ္ေလးရွိထားရင္ ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္နဲ႔အဆင့္ခ်င္းတူပါတယ္။)
(၂)ငါးပါးသီလျမဲျခင္း(ပဥၥသီလကုသုိလ္)
ငါးပါးသီလျမဲတဲ့ပုဂၢဳိလ္ဟာလည္း အပါယ္ေလးပါးကလြတ္ေျမာက္ပါတယ္။ (ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္ေတြ အပါယ္ေလးပါးက လြတ္ေျမာက္သလုိ ဒီကုသုိလ္ေလးရွိထားရင္ ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္နဲ႔အဆင့္ခ်င္းတူပါတယ္။)
(၃) စာေရးတံ မဲခ်ျခင္းကုသုိလ္
ဆုိလုိတာက သီတင္းကၽြတ္ကာလမွာဆုိရင္ ေက်ာင္းတုိက္မ်ားမွ သံဃာမ်ားကုိ မဲခ်ျပီး က်တဲ့ သံဃာေတာ္ကုိ ဆြမ္းစတဲ့ လွဴဘြယ္ပစၥည္းမ်ားကုိ ေပးလွဴတဲ့ကုသုိလ္မ်ဳိးပါ။ ကထိန္ရာသီမွာဆုိရင္ ပေဒသာပင္မ်ားလွဴဒါန္းတဲ့ ကုသုိလ္ပါ။ မိမိလွဴလုိက္တဲ့ပစၥည္းဝတၳဳမ်ားကုိ မဲေပါက္တဲ့ ေက်ာင္းတုိက္က သံဃာေတာ္မ်ားကုိ ကပ္လွဴျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ မိမိလွဴလုိက္ျပီဆုိတည္းက ပုဂၢဳိလ္ကုိမငဲ့ကြက္ပဲ (ဆုိလုိတာက ငါနဲ႔ သိတဲ့ဦးဇင္းအတြက္ ငါတုိ႔ကုိးကြယ္ေနတဲ့ေက်ာင္းအတြက္) ဆုိျပီး ပုဂၢဳိလ္ကုိမငဲ့ပဲ က်ရာသံဃာေတာ္ေတြ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာသုံးေဆာင္မွီဝဲေစလိုတဲ့အတြက္ သံဃာ့ဂုဏ္ကုိရည္မွန္းျပီး လွဴဒါန္းတဲ့အလွဴမ်ဳိးကုိ ေခၚမယ္ဆုိရင္ေခၚလုိ႔ရပါတယ္။ ဒါကုိစာေရးတံဆြမ္းဝတ္လုိ႔ေခၚတာပါ။ အလြယ္မွတ္ခ်င္ရင္ စာေရးတံမဲခ်တဲ့ကုသုိလ္လုိ႔မွတ္လုိက္ပါ။ အဲဒီကုသုိလ္ဟာ အင္မတန္မွျပဳရလြယ္ျပီး အကုန္အက်နည္းေပမယ့္ ရလုိက္တဲ့အက်ဳိးတရားကေတာ့ အပါယ္ေလးပါးကေတာင္ လြတ္ေျမာက္တယ္ဆုိေတာ့ အင္မတန္ကုိမွ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားပါတယ္။ ဒီကုသုိလ္မ်ားဟာ တကယ္ဘုနး္ရွင္ကံရွင္မ်ားျဖစ္တဲ့ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားသာ ျပဳလုပ္ခြင့္ရတဲ့ ဒါနမ်ဳိးပါ။ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ရတာ အင္မတန္ေက်နပ္စရာေကာင္းပါတယ္။ (ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္ေတြ အပါယ္ေလးပါးကလြန္ေျမာက္သလုိ ဒီကုသုိလ္ေလးရွိထားရင္ ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္နဲ႔အဆင့္ခ်င္းတူပါတယ္။)
(၄) ပကၡိယဘတ္လုိ႔ေခၚတဲ့ ကုသုိလ္
မိမိတုိ႔ကုိးကြယ္ေနတဲ့ ေက်ာင္းတုိက္မ်ားကုိ တစ္လဆြမ္းတစ္ခ်ဳိင့္ျဖစ္ေစ၊တစ္လဆြမ္းႏွစ္ခ်ဳိင့္ျဖစ္ေစ လွဴတဲ့အလွဴကုိေခၚတာပါ။ လဆန္းပကၡမွာလွဴရင္ လဆန္းပကၡဆြမ္းေပါ့၊ လဆုတ္မွာလွဴရင္ လဆုတ္ပကၡဆြမး္လုိ႔ေခၚတာပါ။ အဲဒီလုိ တစ္လကုိ ႏွစ္ၾကိမ္ျဖစ္ေစ၊ တစ္ၾကိမ္ျဖစ္ေစ လွဴတဲ့အလွဴဒါနမ်ဳိးကုိ (ပကၡိယဘတၱ) ကုသုိလ္လုိ႔ေခၚပါတယ္။ ဒီကုသုိလ္ေလးက ေငြကုန္ေက်းက်လည္းနည္းပါတယ္။ ပင္ပန္းမွဳလည္းမၾကီးေလးပဲ ရလုိက္တဲ့ကုသုိလ္က အပါယ္ေလးပါးလြတ္ေျမာက္တဲ့အထိ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားပါတယ္။ ဒီကုသုိလ္ကုိလည္း အသက္ထက္ဆုံးျပဳလုပ္ပါလုိ႔ တုိက္တြန္းလုိတာပါ။ (ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္ေတြ အပါယ္ေလးပါးကလြန္ေျမာက္သလုိ ဒီကုသုိလ္ေလးရွိထားရင္ ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္နဲ႔အဆင့္ခ်င္းတူပါတယ္။)
(၅) ေဝႆဝါသိက ကုသုိလ္
ဝါဆုိသကၤန္းကပ္လွဴတဲ့ကုသုိလ္ပါ။ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ဝါဆုိ ဝါကပ္ေတာ္မူၾကတဲ့ သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္မ်ားကုိ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္းဝါဆုိသကၤန္း ကပ္လွဴမယ္ဆုိရင္ (မွတ္ခ်က္ မိမိတတ္နုိင္သေလာက္ေပါ့ေနာ္ တစ္စုံတတ္နုိင္ရင္တစ္စုံ။ ႏွစ္စုံတတ္နိုင္ရင္ႏွစ္စုံေပါ့) အဲဒီကုသုိလ္ဟာလည္း ျပဳလုပ္လုိက္တဲ့ကုသုိလ္ေလးက ေသးေပမယ့္ရလုိက္တဲ့အက်ဳိးက အပါယ္ေလးပါးကေတာင္ လြတ္ေျမာက္ျခင္းဆုိတဲ့ အက်ဳိးမ်ဳိးကုိခံစားရတာပါ။ ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္နဲ႔ အလားသ႑န္တူတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္ဟာ အပါယ္ေလးပါးကလြတ္ေျမာက္သလုိ ဒီကုသုိလ္ကုိ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း လုပ္သြားမယ္ဆုိရင္ စိတ္သာခ်ပါ။ အပါယ္ေလးပါးကလြတ္ေျမာက္ပါတယ္။
(၆) ဧေကာအာဝါေသာ ဆုိတဲ့ကုသုိလ္
ေက်ာင္းတစ္ေဆာင္ျဖစ္ေစ၊ ဇရပ္တစ္ေဆာင္ျဖစ္ေစ လွဴဒါန္းတဲ့ အလွဴဒါနကုိဆုိလုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းတစ္ေဆာင္လုံး တပည့္ေတာ္တုိ႔မတတ္နုိင္ပါဘူးဘုရားဆုိရင္ေတာ့ တစ္ေဆာင္လုံးမတတ္ႏုိင္ရင္ တတ္ႏုိင္သေလာက္လွဴပါလုိ႔ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဓိက ေက်ာင္းေဆာက္တဲ့ကုသုိလ္ထဲမွာ မိမိရဲ႕ ဒါနပါဖုိ႔သာ အေရးၾကီးပါတယ္။ အဲဒီကုသုိလ္ဟာလည္း က်န္တဲ့ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာကုိမေျပာလုိေတာ့ပါဘူး။ အပါယ္ေလးပါးက လြတ္ေျမာက္ျခင္းဆုိတဲ့ အဆင့္ျမင့္တဲ့ အက်ဳိးကုိပဲေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲလုိ ေက်ာင္းတစ္ေဆာင္၊ ဒါမွမဟုတ္ တတ္နုိင္သေလာက္လွဴဒါန္းလုိက္မယ္ဆုိရင္ အပါယ္ေလးပါးကလြတ္ေျမာက္ပါတယ္။ ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္နဲ႔အလားတူျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကုသုိလ္ကုိလည္း တတ္နုိင္သေလာက္လွဴဒါန္းပါလုိ႔ ေျပာျပအသိေပးပါတယ္။
(၇) ဧကာေပါကၡရဏီ
ေရတြင္းေရကန္မ်ားကုိတူးေဖာ္ျခင္း၊ လွဴဒါန္းျခင္း၊ ေရတြင္းေရကန္အေဟာင္းမ်ားကုိျပဳျပင္လွဴဒါန္းျခင္းဆုိတဲ့ကုသုိလ္မ်ဳိးပါ။ အဲေလာက္ထိ မလုပ္နုိင္ေသးဘူးဘုရားဆုိရင္ မိမိအိမ္ေရွ႕မွာျဖစ္ေစ၊ လမ္းေထာင့္တစ္ေနရာရာမွာျဖစ္ေစ ေရအုိးစင္ေလးေဆာက္ျပီး ေသာက္ေရအုိးေလး တည္ထားမယ္ဆုိရင္လည္းရပါတယ္။ အဲေလာက္ထိမလုပ္နုိင္ဘူးဆုိရင္ ေအာက္ထစ္ဆုံး ေရသန္႔ဗူးေလးကိုတည္ထားျပီး ခရီးသြား ရဟန္း၊ ရွင္၊ လူမ်ားေသာက္သုံးဖုိ႔ တည္ထားမယ္ဆုိရင္လည္း အဲဒီဒါနဟာ ေငြေၾကးနဲ႔တုိင္းတာမယ္ဆုိရင္ ေသးေပမယ့္ ရလုိက္တဲ့ အက်ဳိးက အပါယ္ေလးပါးလြတ္ေျမာက္တဲ့အထိ တန္ဘုိးလည္းၾကီး အက်ဳးိလည္း မ်ားပါတယ္။ ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္မ်ားနဲ႔ အလားတူျဖစ္တာပါ။
ဒါျဖင့္ရင္ အားလုံးေသာ ဒကာ ဒကာမမ်ား ဆုိခဲ့ ကုသုိလ္(၇)မ်ဳိးထဲက တစ္မ်ဳိးကုိျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္မ်ဳိးကုိျဖစ္ေစ၊ (၇)မ်ဳိးလုံးကုိျဖစ္ေစ အျမဲဝတ္ထားျပီး ျပဳလုပ္မယ္ဆုိရင္ ျမတ္စြာဘုရားက ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္ႏွင့္အလားတူပါတယ္၊ ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္မ်ား အပါယ္ေလးပါးက လြတ္ေျမာက္သလုိ အဲဒီကုသုိလ္မ်ားကုိ အျမဲျပဳလုပ္တဲ့ ပုဂၢဳိလ္မ်ားလည္း အပါယ္ေလးပါးက လြတ္ေျမာက္ပါတယ္လုိ႔ ေသေသခ်ာခ်ာေဟာထားခဲ့တာပါ။ တစ္ၾကိမ္ေလာက္လုပ္ျပီး အပါယ္ေလးပါးက လြတ္ေျမာက္ခ်င္လုိ႔ေတာ့ မရဘူးေနာ္၊ (နိဗဒၶ)ဆုိတဲ့ပါဠိက ပါေနေတာ့ အျမဲဝတ္ထားျပီး ျပဳလုပ္ရမယ္လုိ႔ေျပာတာပါ။ ဝါဆုိသကၤန္းဆုိလည္း ႏွစ္စဥ္၊ စာေရးတံမဲဆုိရင္လည္း ႏွစ္စဥ္၊ ဆြမ္းခ်ဳိင့္ဆုိရင္လည္း လစဥ္၊ ေရအုိးစင္ဆုိရင္လည္းေန႔စဥ္ေန႔တုိင္းေပါ့။ ရတနာသုံးပါးကုိလည္း အသက္ထက္ဆုံးကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ရမယ္။ ငါးပါးသီလကုိလည္း အတတ္ႏုိင္ဆုံးေစာင့္ထိန္းမယ္ဆုိရင္ အပါယ္ေလးပါးကလြတ္ေျမာက္ပါတယ္လုိ႔ တုိက္တြန္း အသိေပးခ်င္တာပါ။ အားလုံးေသာ ဒကာ၊ ဒကာမ မ်ား မိမိႏွင့္ပတ္သတ္တဲ့ေဆြမ်ဳိး မိတ္ေဆြ အေပါင္းသင္းမ်ားကုိလည္း ဒီကုသိုလ္(၇)ခ်က္ကုိ တစ္ဆင့္ေျပာျပေပးပါလုိ႔တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ မိမိကုိယ္တုိင္လည္း တတ္နုိင္သေလာက္ တစ္မ်ဳိးကုိျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္မ်ဳိးကုိျဖစ္ေစ၊ (၇)မ်ဳိးလုံးကုိျဖစ္ေစ ဝတ္ထားျပီး အားထုတ္ပါလုိ႔တုိက္တြန္းလုိက္ရပါတယ္။
အားလုံးကုိယ္စိတ္ႏွစ္ပါးက်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ၊ သာသနာေတာ္အက်ဳိးကုိလည္း ေဆာင္ရြတ္ႏုိင္တဲ့သာသနာျပဳ အမ်ဳိးေကာင္းသား၊ အမ်ဳိးေကာင္းသမီးမ်ားျဖစ္ၾကပါေစ။
ေရးသူ။ ။အရွင္ဝိမလဝံသ (နာလႏၵာတကၠသုိလ္)
၂။ ပေစၥကဗုဒၶါတို႔အာ းလွဴဒါန္းျခင္း
၃။ ဘုရားတပည့္သား ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
(သို႔) အရဟတၱဖိုလ္၌တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
၄။ အရဟတၱဖိုလ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ က်င့္ၾကံေနေသာပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
(သို႔) အရဟတၱမဂ္၌တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
၅။ အနာဂါမ္ပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
(သို႔) အနာဂါမိဖိုလ္၌တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
၆။ အနာဂါမိဖိုလ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ က်င့္ၾကံေနေသာပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
(သို႔) အနာဂါမိမဂ္၌တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
၇။ သကဒါဂါမ္ပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
(သို႔) သကဒါဂါမိဖိုလ္၌တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
၈။ သကဒါဂါမိဖိုလ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ က်င့္ၾကံေနေသာပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
(သို႔) သကဒါဂါမိမဂ္၌တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
၉။ ေသာတာပန္ပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
(သို႔) ေသာတာပတၱိဖိုလ္၌တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အာ းလွဴဒါန္းျခင္း
၁၀။ ေသာတာပတၱိဖို္လ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳဲရန္ က်င့္ၾကံေနေသာပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
(သို႔) ေသာတာပတၱိမဂ္၌တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အား လွဴဒါန္းျခင္း
၁၁။ သာသနာပ အခါ စ်ာန္အဘိညာဥ္ရေသာ ရေသ့တို႔အား လွဴဒါန္းျခင္း
၁၂။ သီလရွိေသာ လူ ပုထုဇဥ္တို႔အား လွဴဒါန္းျခင္း
၁၃။ သီလမဲ့ေသာ လူ ပုထုဇဥ္တို႔အား လွဴဒါန္းျခင္း
၁၄။ တိရစၦာန္တို႔အား လွဴဒါန္းျခင္း
လကၤာ။ ။ ဘုရားျမတ္စြာ၊ ပေစၥကာႏွင့္၊ ရိယာရွစ္ဝ၊ စ်ာန္ရ ဗာဟီ၊ ႏွစ္လီ ပုထုဇဥ္၊ တိရစၦာန္၊ လွဴခံ တစ္က်ိပ္ေလး။
( ေမး ) ဆရာေတာ္ဘုရား ဗုဒၶ-အေလာင္းအလ်ာသည္ အႏၲိမဘ၀ ေနာက္ဆံုးကာလ၌ ခတၱိယႏွင့္ ျဗဟၼဏအမ်ိဳးတို႔၌သာ ျဖစ္ရသည္-ဟု စာအုပ္တအုပ္၌ ေတြ႔ပါသည္။
သို႔ပါ၍ ျမန္မာလူမိ်ဳး ဘုရားျဖစ္ႏိုင္-မျဖစ္ႏိုင္ သိလိုပါသည္ဘုရား။
( မ်ိဳးညႊန္႔-ျမန္မာခရီးသြားလုပ္ငန္းဌာန၊ ရန္ကုန္ )
( ေျဖ )
ဓမၼတာအားျဖင့္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္မ်ား လူ႔ျပည္တြင္ ပဋိသေႏၶ ေနေတာ္မူခါနီး၌ ၾကည့္ျခင္းႀကီး ငါးပါးျဖင့္ ၾကည့္ေလ့ရွိသည္။
ယင္းတို႔မွာ ၁။ ကာလ-ဘုရားျဖစ္ရာ ကာလ ( အသက္တသိန္းတန္းႏွင့္ တရာတန္း ၾကားကာလ )
၂။ ဒီပ-ကၽြန္းေလးကၽြန္းတြင္ ဇမၺဴဒိပ္ကၽြန္း
၃။ ေဒသ-ဇမၺဴဒိပ္ကၽြန္း၏ အခ်က္အခ်ာ မဇၩိမေဒသ
၄။ ကုလ-အမ်ိဳးေလးပါးတြင္ ခတၱိယႏွင့္ ျဗဟၼဏမ်ိဳး
၅။ မာတု အာယုပရိေစၧဒ-မယ္ေတာ္၏ ဆယ္လႏွင့္ ခုနစ္ရက္ အသက္အပိုင္းအျခား-ဟူ၍ ငါးပါးျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ မဇၩိမေဒသ၏ အျပင္ဘက္၌ က်ေနျခင္း
( ေဗာဓိပင္ကို ဗဟိုထား၍ အိႏၵိယျပည္ ဗီဟာနယ္တြင္ အေရွ႔လားေသာ္-ဇဂၤလနိဂံုး။
အေရွ႔ေတာင္လားေသာ္-သလႅ၀တီျမစ္။
အေနာက္လားေသာ္-ထူနပုဏၰားရြာ။
ေျမာက္လားေသာ္-ဥသိရဒၶဇေတာင္။
အတြင္း အ၀န္း ယူဇနာ ကိုးရာ အတြင္း၏ အျပင္ေဒသ ျဖစ္ေနျခင္း ) ေၾကာင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳး ဘုရားဟူ၍ ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ မရွိပါ။
သို႔ေသာ္ လူ႔သမိုင္းအရ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔သည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ သက်သာကီ၀င္မ်ိဳးမွ ဆင္းသက္လာေၾကာင္း အဆိုရွိသျဖင့္ တနည္းအားျဖင့္ ျမန္မာတို႔သည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ အမ်ိဳးအႏြယ္မ်ားပင္ ျဖစ္သျဖင့္ ေက်နပ္အားရဖြယ္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။
.....................................................................................................................................
၂။( လက္၀တ္ရတနာ ဌာပနာသြင္းျခင္း )
( ေမး ) ဘုရားေစတီမ်ားတြင္ အဖိုးတန္ လက္၀တ္ရတနာမ်ား ထည့္သြင္း ဌာပနာျခင္း၏ အဓိပၸါယ္ကို ရွင္းလင္းစြာ ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။
( ေမာင္စိုးလတ္-ထား၀ယ္ျမိဳ႔ )
( ေျဖ )
ဘုရားေစတီမ်ားတြင္ အဖိုးတန္ လက္၀တ္ရတနာမ်ားကို ဌာပနာရာ၌ အဓိပၸါယ္ ၂-မ်ိဳးရွိပါသည္။
၁။ အဓိပၸါယ္တမ်ိဳးမွာ ေစတီေတာ္အတြင္း ဌာပနာတိုက္၌ ကိန္းေအာင္း စံပယ္ေတာ္မူကုန္ေသာ သရီရဓာတ္ေတာ္
ေမြေတာ္မ်ားႏွင့္ ဥဒၵိႆေစတီေတာ္မ်ားအား မိမိ၏အသံုးအေဆာင္ လက္၀တ္ရတနာမ်ားျဖင့္ ပူေဇာ္ျခင္းျဖစ္သည္။
၂။ အျခားအဓိပၸါယ္တမ်ိဳးမွာ ေနာင္ ဤဓာတုေစတီေတာ္ ပ်က္စီးသြားလွ်င္ မိမိဌာပနာလိုက္ေသာ အဖိုးတန္ လက္၀တ္ရတနာမ်ားကို ထုခြဲ၍ ရရွိလာေသာ ေငြအသျပာတို႔ျဖင့္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ တည္ထားရန္ ရည္ရြယ္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
ယင္းအမွတ္ ၂-အဓိပၸါယ္ကို အေသာကမင္းႀကီး ဓာတ္ေတာ္ ေမြေတာ္မ်ားကို ျမႇဳပ္ႏွံဌာပနာရာ၌ ႀကီးမားလွစြာေသာ ပတၱျမားႀကီးကို ဌာပနာသြင္းကာ ေနာင္ေသာအခါ မင္းဆင္းရဲသည္ ဤပတၱျမားကိုယူ၍ ထုခြဲေရာင္ခ်ျပီးေသာ္ ဓာတ္ေတာ္မ်ားအား ပူေဇာ္မႈ ျပဳေစသတည္း-ဟု ကမၸည္းေရးထိုးခဲ့ေၾကာင္းျဖင့္ ထင္ရွားသည္။
ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အထက္ပိုင္း ျမိဳ႔တျမိဳ႔တြင္ ေရွးေဟာင္းေစတီတဆူ ျပိဳပ်က္ရာတြင္ ဌာပနာတိုက္မွ ၁၇ိ/သားခန္႔ရွိေသာ ေငြတံုးတတံုးကို ေတြ႔ရေၾကာင္း ထိုေငြတံုးႀကီးတြင္ ေနာင္ ဤေစတီ ျပိဳပ်က္ပါက ဤေငြတံုးႀကီးကို ထုခြဲေရာင္းခ်၍ ရရွိေသာ ေငြျဖင့္ ျပန္လည္တည္ထားၾကပါကုန္-ဟု ကမၸည္းေရးထိုးထားေၾကာင္း ၾကားသိရဖူးေပသည္။
မည္သည့္အဓိပၸါယ္ႏွင့္ ဌာပနာသြင္းသည္ျဖစ္ေစ အလြန္ထက္သန္ ေကာင္းမြန္ေသာ ေစတနာမ်ားျဖစ္သည္၊
ကုသိုလ္အထူး ဆည္းပူးျပဳလုပ္မႈမ်ိဳးပင္ ျဖစ္သည္။ အလြန္အက်ိဳးရွိသည္ဟူ၍သာ မွတ္သားသင့္ပါသည္။
*
...................................................................................................................................................
၃။( ေမး ) ( ေသာတာပန္ႏွင့္ အရက္ )
ဘုရားလက္ထက္က အရက္သမား ေသာတာပန္-ဟူ၍ ရွိခဲ့သည္ဟု ၾကားဖူးပါသည္၊ ဟုတ္ မဟုတ္ ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။
( မလွလွ-မႏၲေလး )
( ေျဖ )
အရက္ အလြန္ေသာက္ေသာ သရဏာနိ သာကီ၀င္ မင္းသားအား ျမတ္စြာဘုရား တရားေဟာ၍ ေသာတာပန္ျဖစ္သြားသည္၊ ေသာတာပန္ျဖစ္ျပီးသည့္ ေနာက္တြင္ကား အရက္မေသာက္ေတာ့ေခ်၊
ေသာတာပန္ပုဂၢိဳလ္တို႔မည္သည္မွာ ငါးပါးသီလကို မည္သည့္အခါမွ် ေဖာက္ဖ်က္သည္မဟုတ္။
ေသာတာပတၱိမဂ္ဖိုလ္စေသာ အရိယာတရားတို႔သည္ ေလာကတြင္ အယဥ္ေက်းဆံုး တရားေတာ္မ်ား
ျဖစ္သည္၊
အရက္သည္ ေလာကတြင္ အရိုင္းစိုင္းဆံုး၏ အေၾကာင္းတရားျဖစ္သည္၊
လြန္စြာဆန္႔က်င္သည္ျဖစ္သျဖင့္ အရက္ႏွင့္ ေရ ေရာေႏွာ၍ ေသာတာပန္ပုဂၢိဳလ္၏ ပါးစပ္တိြင္းသို႔ ထည့္လွ်င္
ေရသာ၀င္၍ အရက္မ၀င္ေၾကာင္း သီလကၡႏၶ၀ဂၢ အ႒ကထာတြင္ ဖြင့္ဆိုပါသည္၊ ထို႔ေၾကာင့္ အရက္သမား ေသာတာပန္-ဟူ၍ မရွိႏိုင္ေၾကာင္း အထူးမွတ္သားသင့္ပါသည္။
........................................................................................
၄။( ေမး ) ( သီလရွင္၀တ္ျခင္း )
သီလရွင္ ၀တ္ျခင္းသည္ ၀တ္သူႏွင့္ ၀တ္သူ၏မိဘမ်ား၌ မည္ကဲ့သို႔ အက်ိဳးေက်းဇူး ရွိႏိုင္သည္ကို ရွင္းျပေပးေတာ္မူပါဘုရား။
( ႏုႏုခိုင္-ျမိဳ႔နယ္စာရင္းရံု၊ အိမ္မဲျမိဳ႔ )
( ေျဖ )
ဗုဒၶစာေပတြင္
၁။ ဥပသမၸဒ ပဗၺဇၨ
၂။ သာမေဏရ ပဗၺဇၨ
၃။ ဣသိ ပဗၺဇ
............................................................................................
၅။( ကုသို္လ္ျဖစ္ရန္ လိမ္လည္ လွည့္စားျခင္း )
( ေမး )။ ၁။ လူတဦးတေယာက္အား ကုသိုလ္ရပါေစျခင္းအက်ိဳးငွါ လိမ္လည္လွည့္ျဖားမိသည္ဆိုလွ်င္ ထိုလိမ္သူမွာ မုသာ၀ါဒကံ ထိုက္ပါသလား။
၂။ သာသနာေတာ္ စည္ပင္ေစရန္ လူငယ္လူရြယ္တို႔အား ေလာကုတၱရာဘက္သို႔ အာရံုစိုက္လာေစရန္ ၄င္းတို႔အႀကိဳက္ ( ဥပမာ-နစၥ၊ ဂီတ၊ စသည္တို႔ႏွင့္ ) ျဖားေယာင္းေသြးေဆာင္၍ စည္းရံုးလႈံ႔ေဆာ္ျခင္းသည္ အျပစ္ရွိပါသလား ဘုရား။
( ေမာင္ေဆြတင့္-ျမိဳ႔နယ္ပညာေရးမွဴးရံုး၊ ေရႊေတာင္ျမိဳ႔ )
( ေျဖ )။ လိမ္လည္လွည့္ျဖားျခင္း မုသာ၀ါဒကံမွာ
၁-မဟုတ္မမွန္ေသာ ၀တၳဳလည္းျဖစ္ေစ၊
၂-ခၽြတ္ယြင္းေစလိုေသာ စိတ္ရွိသည္လည္းျဖစ္ေစ၊
၃-ကိုယ္ႏႈတ္ႏွစ္ပါးတြင္ တပါးပါးျဖင့္ သိေအာင္လည္းျပဳေစ၊
၄-တပါးသူက ျပဳသည့္အတိုင္း သိလည္းသိေစ-
ဤအဂၤါေလးပါးႏွင့္ညီလွ်င္ မုသာ၀ါဒျဖစ္ပါသည္။
သို႔ေသာ္ သူတပါးအက်ိဳးပ်က္စီးမႈ အႀကီးအေသးေပၚ မူတည္၍ အျပစ္အႀကီးအေသး ကြားျခားႏိုင္ပါသည္။
လူတဦးတေယာက္အား ကုသိုလ္ရပါေစျခင္းငွါ-ဟု ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိ၍ ေျပာဆိုျခင္းမွာ အျပစ္မႀကီးဟု ဆိုႏိုင္သည္။
သို႔ေသာ္ လိမ္လည္မႈအစား ပရိယာယ္ျပဳျခင္းမ်ိဳးကို ျပဳလုပ္သင့္ပါသည္။
သာဓကမွာ-တမၺဒါဌိက ခိုးသားႀကီးသည္ အရွင္သာရိပုတၱရာအား တပည့္ေတာ္ ငါးဆယ့္ငါးႏွစ္ပတ္လံုး လူသတ္ ခဲ့သည္မွာ ကိုယ္သတ္ခ်င္၍ သတ္သည္မဟုတ္၊ ရွင္ဘုရင္ သတ္ခိုင္း၍ သတ္ရပါသည္၊ တပည့္ေတာ္မွာ အျပစ္ရွိပါသလား-ဟု ဆိုသည္၊
ဤတြင္ အျပစ္ရွိသည္ဟု ေျပာလွ်င္ ၄င္းခိုးသားႀကီး စိတ္လႈပ္ရွား၍ တရားမနာႏိုင္ျဖစ္ကာ ေကာင္းက်ိဳးမရျဖစ္မည္ေၾကာင့္ ရွင္ဘုရင္ သတ္ခိုင္း၍ သတ္ျခင္း၌ သင့္မွာ အျပစ္ရွိႏိုင္ပါ့မလား-ဟူ၍ ရွိသည္ဟုလည္းမဆို၊ မရွိသည္ဟုလည္းမဆို၊ ပရိယာယ္အေမးစကားျဖင့္ ေျဖလိုက္သည္၊ ပညာနည္းေသာ ခိုးသားႀကီးစိတ္တြင္ ငါ့မွာ အျပစ္မရွိဘူး-တဲ့ ဟု သိျမင္သြားကာ ေကာင္းစြာ တရားနာႏိုင္၍ တမလြန္ဘ၀တြင္ တုသိတာနတ္ျပည္သို႔ ေရာက္သြာရေပသည္။
၂။ ဇနပဒကလ်ာဏီအား စြဲလမ္း၍ ရဟန္းတရား အားမထုတ္ႏိုင္ေသာ ညီေတာ္ နႏၵ-ရဟန္းအား ျမတ္စြာဘုရားက နတ္ျပည္ေခၚသြားကာ နတ္သမီးမ်ားကိုျပရာ ဇနပဒကလ်ာဏီ အစြဲေပ်ာက္ျပီး နတ္သမီးမ်ားအား စြဲလမ္းသြားသည္၊ ဤတြင္ ရဟန္းတရားအားထုတ္လွ်င္ ဤနတ္သမီးမ်ားကို ရႏိုင္ေၾကာင္း ျမတ္စြာဘုရားက နတ္သမီးျဖင့္ ေသြးေဆာင္၍ တရားအားထုတ္ေစသည္၊ ညီေတာ္နႏၵလည္း တရားအားထုတ္ကာ ရဟႏၲာအျဖစ္သို႔ ေရာက္သြားပါသည္၊ ဤသို႔ ဆူးတေခ်ာင္းစူးသည္ကို ဆူးတေခ်ာင္းျဖင့္ ထြင္သည့္သဖြယ္ ပရိယာယ္ျဖင့္ ျဖားေယာင္းေသြးေဆာင္၍ ေလာကုတၱရာဘက္သို႔ ေရာက္ေစသည္မွာ အျပစ္ရွိသည္ဟု မဆိုႏိုင္ပါ။
........................................................................................................................................
၆။( ငရဲ ႏွင့္ ၀ဋ္ )
( ေမး)။ ငရဲမွာ အပ ၀ဋ္မွာအျမဲ-ဟူေသာ ဆိုရိုးစကားရွိပါသည္၊ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ငရဲမွာ ကုသိုလ္ျဖင့္ ေဆးေၾကာလို႔ရျပီး ၀ဋ္က်ေတာ့ မရပါသလဲဘုရား၊ ရွင္းလင္း မိန္႔ၾကားေပးပါရန္။
( မႏိုင္ႏိုင္ေမာ္-ပုေလာျမိဳ႔ )
( ေျဖ )။ ငရဲဟူသည္မွာ အကုသိုလ္၏ ပဋိသေႏၶက်ိဳးျဖစ္၍
၀ဋ္ဟူသည္မွာ အကုသိုလ္၏ ပ၀တၱိအက်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။
ကုသိုလ္ေကာင္းမႈမ်ားကို စဥ္ဆက္မျပတ္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈမ်ားက သုဂတိဘ၀မ်ား၌ ပဋိသေႏၶ အက်ိဳးမ်ား ဆက္ကာဆက္ကာ ေပးသြားလွ်င္ ငရဲပဋိသေႏၶမ်ား ၾကားမ၀င္ႏိုင္ပါ၊
ဘ၀တခုခု၌ မဂ္တရား ဖိုလ္တရားမ်ားကို ရရွိသြားလွ်င္ ငရဲဟူေသာ ပဋိသေႏၶက်ိဳးမွာ အေဟာသိကံ ျဖစ္သြားရသည္။
၀ဋ္ဟူသည္မွာ ပဋိသေႏၶက်ိဳး မဟုတ္ပါ၊ သုဂတိဘ၀၌ပင္ ကုသိုလ္က်ိဳးမ်ား အၾကား၌ အျခားအကုသိုလ္ကံ တခုခု၏ ဥပထမၻက-ေထာက္ပံ့မႈကို ရလွ်င္ ကုသိုလ္အက်ိဳးေပးတို႔ ကြာဟ လစ္ဟင္းေနရာ၌ အႏၲရာယ္အေနျဖင့္ ၀င္ေရာက္၍ အက်ိဳးေပးႏိုင္ပါသည္။
.....................................................................................................................................
၇။ (ဘုရားခန္းႏွင့္ ေအာက္ထပ္ )
( ေမး )။ ေအာက္ထပ္ အိမ္ေထာင္စုမ်ား၌ ဘုရားခန္းထား၍ ကိုးကြယ္ရာ အေပၚထပ္ အိမ္ေထာင္စုတို႔၏ ေအာက္မွာ ျဖစ္ေနတတ္၍ ဘုရားခန္း၏အေပၚ၌ သြားလာေနထိုင္သူမ်ား၌ အျပစ္ရွိပါသလား၊
သို႔မဟုတ္ ေအာက္ထပ္၌ ဘုရားခန္း ထားသူမ်ားမွာ အျပစ္ရွိပါသလား၊
ေျဖၾကားေပးပါရန္ ေလွ်ာက္ထားပါသည္ဘုရား။
( ေဒၚတင္တင္-ရန္ကင္း )
( ေျဖ )။ အထက္ထပ္၌ ေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ေအာက္ထပ္၌ ေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား၌ ၾကည္ညိဳကိုးကြယ္ၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားပီပီ ဘုရားခန္းကို တခမ္းတနားထား၍ ကိုးကြယ္ၾကျခင္းမွာ ဓမၼတာျဖစ္ရသည္။
ေအာက္ထပ္ျဖစ္၍ ဘရားခန္း မထားသင့္-မကိုးကြယ္သင့္ဟူ၍ မျဖစ္သင့္ပါေခ်။
မိမိတို႔ေနထိုင္ရာ ေနရာ၌ အထြတ္ျမတ္ဆံုးထား၍ ကိုးကြယ္ၾကရန္သာ ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ ေအာက္ထပ္၌ ဘုရားထား၍ ကိုးကြယ္ျခင္းေၾကာင့္ အထက္ထပ္၌ ေနသူတို႔အတြက္လည္း မရိုမေသ ျပဳမူသည္မမည္။ ပကတိေနျမဲအတိုင္း ေနပါ၊ အျပစ္ျဖစ္စရာ အေၾကာင္းမရွိေပ။
သာဓကအေနျဖင့္ ဆိုရေသာ္
ဥတၱရသတို႔သမီးသည္ မိမိခင္ပြန္းျဖစ္သူက ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားအား ကိုးကြယ္သူမဟုတ္၍ ခင္ပြန္းျဖစ္သူအား မိမိကုိယ္စား သီရိမာအား အထက္ထပ္၌ ျပဳစုလုပ္ေကၽြးေစခဲ့သည္၊ မိမိက ေအာက္ထပ္သို႔ ဆင္းလာျပီး ဘုရားအမွဴးရွိေသာ သံဃာေတာ္တို႔အား ခုနစ္ရက္ပတ္လံုး ပင့္ဖိတ္၍ ဆြမ္းလုပ္ေကၽြးခဲ့ေလသည္။
ျမတ္စြာဘုရားကိုယ္ေတာ္တိုင္လည္း ဥတၱရာရွိရာ ျပသာဒ္ေအာက္ထပ္၍ ၾကြေရာက္ခ်ီးေျမႇာက္ခဲ့သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အိမ္ေအာက္ထပ္၌ ေနထိုင္ေသာ္လည္း ဘုရားခန္းထား၍ ကိုးကြယ္သင့္သည္သာ ျဖစ္ပါ၏၊ ဘုရားခန္းသို႔ အမႈန္အမႈိက္မ်ား မက်ေရာက္ႏိုင္ရန္ အ၀တ္မ်က္ႏွာၾကက္စသည္ လွလွပပ ျပဳလုပ္ပူေဇာ္ထားၾကရန္ကား လိုေပလိမ့္မည္။
................................................................................................................................................................
၈။(လူ၀တ္ေႀကာင္ ႏွင့္ ဆယ္ပါးသီလ)
ေမး။ လူ၀တ္ေႀကာင္မ်ား ဆယ္ပါးသီလေဆာက္တည္လွ်င္ မည္ကဲ့သို႔ က်င့္ႀကံေနထိုင္ရမည္ကို ေျဖႀကားေပးေတာ္မူပါရန္။
( ဟသၤာတ-ဦးေအာင္ေဖ၊ ဟသၤာတျမိဳ႔ )
ေျဖ။ ဆယ္ပါးသီလသည္ ခံယူ၍ ေဆာက္တည္ျခင္း၊ မခံယူပဲ ေဆာက္တည္ျခင္း ဟူ၍ ၂-မ်ိဳးရွိပါသည္။ လူ၀တ္ေႀကာင္ (လူ၀တ္လူစား) ျဖင့္ ရဟန္းသံဃာစသည္မ်ားထံ၌ ခံယူ၍ေဆာက္တည္လွ်င္လည္း ေဆာက္တည္ႏိုင္ပါသည္။
သို႔မဟုတ္ ရေသ့စသည္တို႔ကဲ့သို႔ ဖန္ရည္ဆိုးေသာအ၀တ္ကို ၀တ္၍လည္း ေဆာက္တည္ႏိုင္ပါသည္။
ဖန္ရည္ဆိုးေသာအ၀တ္ကို ၀တ္လွ်င္ ဆယ္ပါးသီလ အထူးခံယူဖြယ္မလို၊ အလိုလို ခ့ယူျပီးျဖစ္၍ မေဆာက္တည္ မေစာင့္ေရွာက္ပဲ မေနရေတာ့ေပ၊
ရေသ့၊ ေယာဂီ၊ သီလရွင္ စေသာ ဖန္ရည္ဆိုး၀တ္ပုဂၢိဳလ္တိုင္းပင္ ဆယ္ပါးသီလကို နိစၥသီလအျဖစ္ ေဆာက္တည္ က်င့္သံုးရေတာ့သည္။
လူ၀တ္ေႀကာင္ျဖင့္ ခံယူေဆာက္တည္မႈမွာ နိစၥသီလမဟုတ္၊ ခံယူေသာ ေန႔တေန႔တာ၊ သို႔မဟုတ္ မိမိေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္သမွ် ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္၏၊ သို႔ေသာ္ ရွစ္ပါးသီလထက္ပို၍ ေဆာက္တည္ထားသမွ် ကာလပတ္လံုး အိမ္မႈေရးရာမ်ားကို စြန္႔လႊတ္ထားႏိုင္ရမည္၊ ဖန္ရည္ဆိုးအ၀တ္ ၀တ္းထားသူကဲံသို႔ က်င့္သံုးႏိုင္ရမည္။
လယ္ၽတီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ဤဆယ္ပါးသီလသည္ နိစၥ-အနိစၥ ႏွစ္မ်ိဳးရ၏၊ အိမ္မႈေရးရာကို စြန႔္လႊတ္၍ အ၀တ္ေႀကာင္ဟူေသာ ပကတိလူတို႔အ၀တ္ကို ပယ္၍ အရဟတၱဓဇ အ၀င္အပါ ေညာင္ေခါက္ စသည္ ဆိုးအပ္ေသာ ေယာဂီအ၀တ္ကို ၀တ္သူ လူသူေတာ္ေကာင္းတို႔အား ထိုဆယ္ပါးသီလသည္ နိစၥသီလမ်ိဳး ျဖစ္၏။
ေယာဂီ၀တ္ကို ၀တိမိသည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ ထိုသူအား ဆယ္ပါးသီလသည္ တည္ေလေတာ့၏၊ ေယာဂီ၀တ္ကို ၀တ္မိသည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ မျမတ္ေသာအက်င့္ကို က်င့္ျခင္း၊ ေနလြဲ ညစာ စားျခင္း၊ ေရႊေငြကိုင္ျခင္း၊ စသည္တို႔ကို မျပဳလုပ္ရေတာ့ျပီ၊ လြန္က်ဴးမိလွ်င္ အျပစ္ရွိ၏-ဟု သီလ၀ိနိစၧယ၌ ဆိုေတာ္မူထားေပသည္။
အထူးမွာ-လူ၀တ္ေႀကာင္တိူ႔သည္ ဆယ္ပါးသီလကို ေဆာက္တည္ထားက မိမိပိုင္ဥစၥာျဖစ္ေသာ အိမ္မွာရွိသည့္ ေရႊေငြဘ႑ာမ်ား၌ အာလယျဖတ္ထားသင့္သည္၊ ယင္းတို႔ကိစၥကို မေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ယင္းတို႔၌ သာယာမႈကို ပယ္ရွားျခင္းႏွင့္ လူမႈကိစၥမ်ားကို လံုး၀ေရွာင္ရွားႏိုင္ရန္ အေရးႀကီးေပသည္၊ ထို႔ေႀကာင့္ ဆယ္ပါးသီလရွင္သည္ ၀တ္ေႀကာင္ကိုစြန္႔၍ ဖန္ရည္ဆိုးအ၀တ္ႏွင့္သာ ေလွ်ာ္သည္ဟု ေရွးဆရာတို႔ ဆိုေပသည္၊ ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ ၄င္းသီလခံယူထားက အိမ္ကိုမျပန္ဘဲ ေက်ာင္းကန္တို႔တြင္သာ ေနထိုင္အိပ္စက္သင့္ပါသည္။
**********************************************************************************
၉။( အလွဴဒါန မႈကိစၥ )
ေမး။
၁။ အလွဴဒါနျပဳရာတြင္ ဆုေတာင္းမွ ရပါသလားဘုရား၊ မည္သည့္ဆုမ်ိဳး ေတာင္းရပါသနည္း။
၂။ အလွဴဒါန စုေပါင္းျပဳလုပ္ရာတြင္ ေစက္ခ်သူ ( ေရစက္ခြက္ကိုင္သူ ) ႏွင့္ မကိုင္သူ မည္သူပို၍ ကုသိုလ္ရပါနည္း
၃။ အျမတ္ဆံုးအလွဴသည္ မည္သည့္အလွဴျဖစ္ပါသနည္း ေျဖႀကားေတာ္မူပါရန္။
( ဦးျမင့္ေမာင္ ေက်း/ဂ်ာ ျမန္မာ့စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္း၊ ကန္ဘလူျမိဳ႔ )
ေျဖ။ ( ၁ ) လူမိုက္ အလွဴ၊ ေပးပါမူလည္း၊ ရြယ္ခ်ဴဖိုလ္မဂ္၊ မပႏၷက္တည့္-ဟု အရွင္မဟာသီလ၀ံသက စပ္ဆိုပါသည္၊ အလွဴဒါနျပဳလုပ္ႀကရာတြင္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ဆုကို မေတာင္းဆိုလွ်င္ လူမိုက္ပင္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ဒါနျပဳမႈ၊ သီလေဆာက္တည္မႈ၊ ျပဳလုပ္တိုင္းပင္ ဆရာေတာ္မ်ားက ဣဒံ ေမ ပုညံ နိဗၺာနႆ ပစၥေယာ ေဟာတု-ဟူေသာ ဆုေတာင္းကို တိုင္ေပးေလ့ရွိပါသည္၊ ဤကဲ့သို႔ နိဗၺာန္ဆုကို ေတာင္းမွလည္း မိမိျပဳေသာ ဒါနမႈ၊ သီလမႈမ်ားမွာ ပါရမီဒါန၊ ပါရမီသီလ ျဖစ္၍ နိဗၺာန္မ်က္ေမွာက္ျပဳသည္အထိ အက်ိဳးေပးပါလိမ့္မယ္။
ဆုမေတာင္းဘဲ ျပဳေသာ ဒါနမႈစသည္မ်ားမွာ လူ႔စည္းစိမ္ နတ္စည္းစိမ္ျဖစ္သည့္ ၀ဋ္အတြင္းမွာသာအက်ိဳးေပးေပ
လိမ့္မယ္၊ ထို႔ေႀကာင့္ နိဗၺာန္ဆုကို ေတာင္းျဖစ္ေအာင္ ေတာင္းသင့္ပါသည္။
( ၂ ) စုေပါင္း၍ အလွဴဒါနျပဳရာတြင္ ဦးေဆာင္ပုဂၢိဳလ္ တဦးဦးကသာ ေရစက္ခြက္ကို ကိုင္၍ ေရစက္ခ်ေလ့ ရွိပါသည္၊ အိမ္တအိမ္မွ အလွဴလုပ္ရာတြင္လည္း အိမ္၏ဦးေဆာင္ပုဂၢိဳလ္၊ ပဓာနပုဂၢိဳလ္မ်ားက ေရစက္ခ်ေလ့ ရွိပါသည္၊ လူေစ့ လက္ေစ့ ေရစက္ခြက္ မကိုင္ေသာ္လည္း ေစတနာအတူတူ ထားႀကသူမ်ားျဖစ္က အတူတူပင္ ကုသိုလ္ရပါသည္။
( ၃ ) သဗၺဒါနံ ဓမၼဒါနံ ဇိနာတိ-ဟုျမတ္စြာဘုရား သံယုတ္ပါဠိေတာ္၌ ေဟာေတာ္မူသည့္အတိုင္း
အလွဴဒါန ဟူသမွ်တြင္ ဓမၼဒါနက ျမတ္သည္ဟု ဆိုရပါမည္၊
ဓမၼဒါနဟူသည္မွာ တရားေဟာျခင္း၊ ပါဠိအ႒ကထာ က်မ္းဂန္မ်ားကို ပို႔ခ်ျခင္း၊ ျပႆနာကို ေျဖဆိုျခင္း၊ ကမၼ႒ာန္းတရားကို ညႊန္ႀကားျခင္း စသည္မ်ားႏွင့္ ပရိယတၱိ ပဋိပတၱိ သာသနာေတာ္မ်ားကို ခ်ီးေျမႇာက္ေသာ ရွင္ျပဳျခင္း။ ရဟန္းခံျခင္း၊ ပိဋကတ္စာေပမ်ားကို လွဴဒါန္းျခင္းႏွင့္ ကထိန္ခင္း လွဴဒါန္းျခင္း စသည္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။
*************************************************************.
Next: ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို ့သိသင့္ေသာ ဘာသာေရး အေမး+အေျဖ (2) ဘဒၵႏၱတိေလာကသာရ.ေျဖသည္