၉/၁၁ တိုက္ခိုက္မႈ (၁၀) ႏွစ္ျပည့္တြင္ ကမၻာ့လုံျခဳံေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သုေတသန စာတမ္းႏွင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသား ေဖၚျပခဲ့ၾကေသာ္လည္း လက္ရွိ ကမၻာ့ လုံျခဳံေရးကို အဓိက ျခိမ္းေျခာက္လာေနေသာ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈကို မ်က္ကြယ္ ျပဳခဲ့ၾကသည္။
စက္တင္ဘာတိုက္ခိုက္မႈ ႏွစ္ပတ္လယ္ေန႔ မတိုင္မီ တရက္အလိုတြင္ ဂ်ာမန္သိပၸံပညာရွင္ တဦးမွ အာတိတ္ ေဒသတြင္ ေရခဲတည္ရွိမႈသည္ အနိမ့္ဆုံးအဆင့္သို႔ သမိုင္းတင္ ေရာက္ရွိခဲ့ေၾကာင္း ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတိေပး ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ကမၻာႀကီး၏ ေျမာက္ပိုင္း ေရခဲျပင္သည္ တျဖည္းျဖည္းျခင္း ေလ်ာ့က်ေနသည္။ ဤကဲ့သို႔ ေလ်ာ့က်ေနရျခင္း၏ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းမွာ ကမၻာ့ေျမာက္၀င္ရိုးစြန္္းတြင္ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီးမႈသည္ အဓိက အရင္းခံျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကမၻာ့ရာသီဥတုမွာလည္း ခန္႔မွန္း၍ မရႏိုင္ေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ ေျပာင္းလဲေနေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ စက္တဘၤာ (၈) ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ (Bremen) တကၠသိုလ္တြင္ သုေတသန ပညာရွင္မ်ားမွ (၂၀၀၇) ႏွစ္သည္ အာတိတ္ေဒသတြင္ ေရခဲအရည္ေပ်ာ္မႈ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၁ ေရခဲ အရည္ေပ်ာ္မႈမွာ ဒုတိယ စံခ်ိန္တင္ ဒုတိယ အေနအထားတြင္ ရွိေနေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့သည္။
(၂၀၀၇) ႏွစ္ စံခ်ိန္တင္ထားမႈသည္ မၾကာမီ က်ိဳးပ်က္ေတာ့မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ကိုလိုရာဒိုရွိ အမ်ိဳးသား ဆီးႏွင္းႏွင့္ ေရခဲသုေတသနဌာန သိပၸံပညာရွင္ ( Mark Serreze)မွေျပာဆိုခဲ့သည္။ “ ဒီႏွစ္ရဲ႕ ထူးျခားမႈ ကေတာ့ ထူးျခားတဲ့ ရာသီဥတု အေျခအေန မရွိခဲ့ဘူး၊ ေႏြရာသီ ရာသီဥတု အေျခအေနကလည္း ပုံမွန္ အေျခအေနမွာ ေရခဲအရည္ေပ်ာ္မႈက (၂၀၀၇) ခုႏွစ္ အဆင့္ထိ ေရာက္ေနတယ္၊ အာတိတ္ေရခဲျပင္သည္ ပါးလြာေနသည့္ အတြက္ ပုံမွန္ရာသီဥတု အေျခအေနမွာတင္ ဆက္လက္ အရည္ေပ်ာ္ေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ အာတိတ္ေရခဲ့ျပင္ အရည္ေပ်ာ္မႈေၾကာင့္ ကမၻာ့အေနာက္ေျမာက္ႏွင့္ ေျမာက္ပင္လယ္ ေရလမ္းေၾကာင္းမွာ တေန႔တျခား က်ယ္ျပန္႔လ်က္ရွိေနသည္။ မၾကာေသးမီက ေရနံတင္ သေဘၤာတစီးသည္ အေမရိကန္၊ ဟူစတန္ျမိဳ႕မွ အာတိတ္ သမုဒၵရာကုိွ ျဖတ္သန္း ခုတ္ေမာင္းရာ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေမတာဖု ေရနက္ ဆိပ္ကမ္းသို႔ (၈) ရက္ ခရီးျဖင့္ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ယခင္က သေဘၤမ်ား သြားလာ၍ မရေသာ အာတိတ္ သမုဒၵရာ သည္ ယခုအခါ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ သေဘၤာမ်ားပင္ သြားလာ ေနၾကျပီျဖစ္သည္။
၁၉၇၉ ခုႏွစ္မွ ေမြးေသာ ခေလးသည္၊ ႏွစ္ (၅၀) မျပည့္မီ အာတိတ္ေဒသတြင္ ေႏြရာသီ၌ ေရခဲလုံး၀မရွိ သည္ကို ေတြ႔ရမည္ဟူ၏။ ဤေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္သည္ ကမၻာ့ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္တြင္ အလြန္ ျမန္ဆန္ျခင္းျဖစ္သည္။ ကမၻာၾကီး ပူေႏြးလာရျခင္း၏ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ အာတိတ္ေဒသ၏ အေနအထားသည္ အျဖဴေရာင္မွ နက္ျပာေရာင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားမည္ျဖစ္ၿပီး သမုဒၵရာ ေရျပင္သည္ ေန၏ အပူခ်ိန္ကို (၂၄) နာရီ စုပ္ယူရမည္ ျဖစ္သည္။ အျဖဴေရာင္မွ အနက္ေရာင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားပါက ကမၻာ့ေရျပင္၊ ေျမျပင္၌ တစ္စတုရန္းမီတာ ပတ္လည္တြင္ အပူစြမ္းအင္ (၀.၃) ၀ပ္ ထပ္တိုးလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း” ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံ ၀င္ရိုးစြန္း သုေတသနဌာနမွ ဟတ္ဒဆင္က တြက္ခ်က္ျပခဲ့သည္။ သူ၏ တြက္ခ်က္မႈမ်ားသည္ အာတိတ္ေဒသ၌ ေရခဲလုံး၀မရွိေတာ့သည့္ အေျခအေနကို အေျခခံထားျခင္းျဖစ္သည္။
ဤအပူခ်ိန္သည္ ကမၻာေျမျပင္ အေနအထားႏွင့္ ညီမွ်သည့္ စတုရန္းမီတာ သန္းေပါင္း (၅၁၀) အက်ယ္အ၀န္းကို စြမ္းအင္ ေပးႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ အေနအထားျဖစ္သည္။ ကမၻာ့အပူခ်ိန္သည္လည္း (၀.၂၅) စင္တီဂရိတ္ ျမင့္တက္ လာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း မက္နီဆိုတားျပည္နယ္ စိန္႔ေသာမစ္ တကၠသိုလ္မွ ဂၽြန္ေအဗရာဟန္မွ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ အပူခ်ိန္သည္ အာတိတ္ေဒသတြင္ ပထမဆုံး ျဖစ္ေပၚျပီး၊ အာတိတ္ေဒသ၏ အပူခ်ိန္မွာ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ (၃၀-၄၀) က ရွိခဲ့ေသာ အပူခ်ိန္ထက္ (၃-၅) စင္တီဂရိတ္ထက္ ပိုမို ျမင့္မားေနသည္။ ယခု ေဆာင္းရာသီတြင္ အာတိတ္ ေဒသ၏ အပူခ်ိန္မွာ (၂၁) စင္တီဂရိတ္ အထက္တြင္ ရွိေနမည္ျဖစ္သည္။
ကမၻာႀကီး ပူေႏြးလာမႈသည္ ကမၻာတ၀ွန္းရွိ လူသား အားလုံးကို ထိခိုက္ေစမည္ ျဖစ္သည္။ (Global Governance Project) မွ ေဖၚျပခ်က္အရ သကၠရာဇ္ (၂၀၅၀) အေရာက္တြင္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ကမၻာတ၀ွန္း၌ ဒုကၡသည္ ဦးေရ သန္း (၂၀၀) ရွိမည္ျဖစ္သည္။
ကမၻာ့ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈသည္ ကမၻာ့အနာဂတ္ကို စိန္ေခၚေနေသာ္လည္း အေမရိကန္ အပါအ၀င္ ဖြံံ႔ျဖိဳးျပီး ႏိုင္ငံမ်ားမွ စိတ္ပါ၀င္စားျခင္း မရွိဘဲ အၾကမ္းဖက္မႈ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ေဒၚလာ ထရီလီယံႏွင့္ ခ်ီကာ သုံးစြဲခဲ့ၾကသည္။ အီရတ္ႏွင့္ အာဖဂန္တြင္ စစ္ေရးအတြက္ သုံးခဲ့ေသာ ေငြေၾကးသည္ ေလ၊ ေနေရာင္ျခည္၊ ေရလႈိင္းႏွင့္ ေျမေအာက္ အပူေလာင္စာတုိ႔မွ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ ထုတ္ယူသုံးစြဲပါက အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ (၁၀၀) ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကယ္လီဖိုးနီးယား အေျခစိုက္ ကာဗြန္ သုေတသနဌာနမွ ရစ္ရွစ္ ဟမ္းဘတ္မွ ေထာက္ျပခဲ့သည္။
လွေရႊ
Source: IPS/ Record Arctic Ice Melt Threatens Global Security
ေမာကၡ
MMSA ဘေလာ့စည္းမ်ဥ္းမ်ား
* ဘာသာ သာသနာနွင့္လူမ်ိဳးတုိ႕၏ ဂုဏ္ကုိ ထိခုိက္ပ်က္စီးေစတတ္ေသာ အေရးအသားမ်ိဳးကုိ ေရွာင္ရွားရန္၊
* အခ်င္းခ်င္း ညီညြတ္မွဳ႕ကုိ ပ်က္စီးေစတတ္ေသာ အေၾကာင္းမ်ားကုိ ေရးသားျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရန္၊
* သာသနာႏွင့္ မအပ္စပ္ေသာ အဖြဲ႕ဂုဏ္သိကၡာကုိ ျငိဳးႏြမ္းေစတတ္ေသာ ပုံမ်ားကုိတင္ျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရန္၊
* ပုဂၢိဳလ္ေရးဆုိင္ရာမ်ားထက္ အမ်ားႏွင့္သက္ဆုိင္ေသာ အက်ိဳးမ်ားေစႏိုင္ေသာ ပုံမ်ား စာမ်ားကုိသာ ေရးသားရန္၊
* MMSAသည္ ပညာေရးအဖြဲ႕စည္း ျဖစ္သည့္ အတြက္ႏုိင္ငံေရးႏွင့္သက္ဆုိင္ေသာ အေရးအသားမ်ားကုိ ေရးျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရန္၊
* ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မိမိတုိ႕ေလ့လာေနေသာ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ဗဟုသုတအလုိ႕ငွါ ေရးသား မွ်ေ၀ၾကရန္၊
* အခ်င္းခ်င္း ညီညြတ္မွဳ႕ကုိ ပ်က္စီးေစတတ္ေသာ အေၾကာင္းမ်ားကုိ ေရးသားျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရန္၊
* သာသနာႏွင့္ မအပ္စပ္ေသာ အဖြဲ႕ဂုဏ္သိကၡာကုိ ျငိဳးႏြမ္းေစတတ္ေသာ ပုံမ်ားကုိတင္ျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရန္၊
* ပုဂၢိဳလ္ေရးဆုိင္ရာမ်ားထက္ အမ်ားႏွင့္သက္ဆုိင္ေသာ အက်ိဳးမ်ားေစႏိုင္ေသာ ပုံမ်ား စာမ်ားကုိသာ ေရးသားရန္၊
* MMSAသည္ ပညာေရးအဖြဲ႕စည္း ျဖစ္သည့္ အတြက္ႏုိင္ငံေရးႏွင့္သက္ဆုိင္ေသာ အေရးအသားမ်ားကုိ ေရးျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရန္၊
* ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မိမိတုိ႕ေလ့လာေနေသာ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ဗဟုသုတအလုိ႕ငွါ ေရးသား မွ်ေ၀ၾကရန္၊
ပုိ႕စ္တင္သူ ။.............။
( MMSA )
on
Monday, 19 September 2011
0 ( မွတ္ခ်က္ေရးခ်င္ရင္ )