- Published on Sunday, 19 May 2013 11:24
- Written by နန္းဦးလြင္ (M.A, Japan)
ယခုကာလပုိင္းအတြင္း ျပည္တြင္းကေရာ ျပည္ပကပါ ေဒါက္တာ အထူးသျဖင့္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘဲြ႕ေပးတာေတြ၊ ရတာေတြ၊ ဂုဏ္ျပဳတာေတြ ဖတ္ေန၊ ၾကားေန၊ သိေနရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မုိ႔ Ph.D ေဒါက္တာရဲ႕ သေဘာသဘာဝ၊ အေနအထား၊ အဆင့္အတန္းတုိ႔ကုိ အမ်ားသိေစခ်င္လုိ႔ ဒီေဆာင္းပါးကုိေရးျဖစ္တာပါ။ ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ား အမ်ားစုျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့ ဣႆမစၦရိယ မနာလုိဝန္ တုိမႈျဖင့္ ေရးျခင္းမဟုတ္ေၾကာင္း ဦးစြာပဏာမခံပါရေစ။
Ph.D ရဲ႕ full form ဟာ Doctor of Philosophy ပါ။ British English က Ph.D လုိ႔ေရးၿပီး အေမရိကန္ အဂၤလိပ္က Ph.D လုိ႔ေရးပါတယ္။ တခ်ဳိ႕တကၠသုိလ္ေတြက doctorate လုိ႔ သုံးပါေသးတယ္၊ D.Sc (Doctor of Scinece) လုိ႔ သုံးတဲ့တကၠသုိလ္လည္း ရွိပါေသးတယ္။ သူ႔ရဲ႕မူရင္းအရင္းအျမစ္သေဘာကုိ စေျပာပါမယ္။ First Degree လုိ႔ေခၚတဲ့ ပထမဆုံးရတဲ့ ဘဲြ႕ကေန M.A or M.Sc - မဟာသိပၸံ၊ မဟာဝိဇၨာတန္းတက္ရပါတယ္။ အဲဒီမွာ တခ်ဳိ႕တကၠသုိလ္က ႏွစ္ႏွစ္ၾကာပါတယ္။ တခ်ဳိ႔က ၁၈ လၾကာ ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕က တစ္ႏွစ္ပဲၾကာပါတယ္။ Thesis လုိ႔ေခၚတဲ့ က်မ္းစာတင္ၿပီး ေက်နပ္မွဘဲြ႕ေပးတာပါ။
ပုံမွန္ပညာေရးအစီအစဥ္အရဆုိရင္ မဟာဘဲြ႕မရဘဲနဲ႔ Ph.D တန္း တက္လုိ႔မရပါဘူး။ Ph.D တန္းအ တြက္ ပညာသင္ဆုရရင္လည္း၊ မဟာဘဲြ႕မရေသးရင္မဟာဘဲြ႕ အရင္တက္ခုိင္းၿပီးမွ Ph.D အတြက္ ဆက္တက္ရပါတယ္။ တကၠသုိလ္ခ်င္းမတူရင္ Ph.D တန္းတက္ခြင့္ရဖုိ႔အတြက္ အျခားအခ်က္အလက္ မ်ားအတူ မဟာတန္းကသင္ခဲ့တဲ့က်မ္းစာ (Thesis) တင္ျပရပါတယ္။ အဲဒါႀကိဳတင္လုိအပ္ခ်က္ပါ။ Ph.D အတြက္ လုပ္မယ့္က်မ္းစာ (Dessertation) Proposal ကုိႀကိဳတင္ရပါတယ္။ အဲဒီ Proposal ကုိ ႀကိဳက္မွ (သုိ႔မဟုတ္) ႀကီးၾကပ္ႏုိင္တဲ့ (Superviser) ပါေမာကၡတစ္ဦးဦးရွိမွ Ph.D တန္းတက္ခြင့္ျပဳပါ တယ္။ အတန္းတက္ရတာကေတာ့ တကၠသုိလ္အလုိက္ ကဲြျပားပါတယ္။ တစ္ႏွစ္၊ ႏွစ္ႏွစ္ဆုိသလုိ ရွိၾက ပါတယ္။ အတန္းမွာအဓိကထားတာက က်မ္းစာအတြက္ သုေတသနလုပ္နည္းေတြ၊ တြက္နည္းေတြ၊ စဥ္းစားနည္းေတြ၊ စဥ္းစားစရာအခ်က္အလက္ေတြ မပါမေနပါရမဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ သင္ေပးတာပါ။ အဓိကက်မ္းစာ (Dessertation) ကုိေပးတာပါ။ လူကုိေပးတာမဟုတ္ပါဘူး။ က်မ္းစာျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ခဲ့တဲ့ သုေတသနလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ အဲဒါေတြရဲ႕ရလဒ္ကုိ ေပးတာပါ။ အနည္းဆုံး ႏွစ္ႏွစ္ကေန သုံးႏွစ္၊ တခ်ဳိ႕ဆုိ ငါးႏွစ္ေလာက္ေတာင္ၾကာပါတယ္။ စုိက္စုိက္မတ္မတ္လုပ္ရတဲ့ သုေတသနလုပ္ငန္းပါ။ သီအုိရီအသစ္တစ္ခု (သုိ႔မဟုတ္) အေတြးအေခၚအသစ္တစ္ခု (သုိ႔မဟုတ္) ထုတ္ကုန္အသစ္တစ္ခု ဖန္တီးေပးရတာပါ။ အဲဒီဖန္တီးေပးမႈ (creative) ကုိေပးတဲ့ဘဲြ႕ပါ။ ပုဂၢိဳလ္ကုိေပးတာမဟုတ္ဘဲ သူရဲ႕ Product အတြက္ေပးတာပါ။ ဒါကပညာေရးပုံမွန္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းနဲ႔သြားတဲ့ Ph.D ပါ။ ဂ်ပန္က တခ်ဳိ႕ တကၠသုိလ္မွာဆုိ Ph.D ရၿပီးမွ သုေတသနေတြ ဆက္လုပ္ခုိင္းၿပီး ေက်နပ္မွ Doctorate ေပးတယ္လုိ႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ က်မ္းစာျပဳစုရာမွာလည္း Supervisor လုိ႔ေခၚတဲ့ ႀကီးၾကပ္သူ ပါေမာကၡတစ္ဦးရွိသလုိ Advisor လုိ႔ေခၚတဲ့ အႀကံေပးတဲ့ ပါေမာကၡတစ္ဦးလည္း ရွိၾကပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ က်မ္းစာၿပီးလုိ႔ Defense ထုိင္တဲ့အခါ ပါဝင္တဲ့ ပါေမာကၡမ်ားလည္း ရွိၾကရပါတယ္။ အားလုံးဟာ Ph.D ရထား ၿပီး႐ုံမက သုေတသနေပါင္းေျမာက္ျမားစြာ လုပ္ထားတဲ့သူေတြ ျဖစ္ၾကရပါတယ္။ Defense မွာေမးတာ မေျဖႏိုင္ရင္ အားမနာပဲ ထပ္လုပ္ခုိင္းေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အားနာၿပီးဘဲြ႕ေပးလုိက္တာမရွိပါဘူး။ လာစစ္တဲ့သူေတြကုိလည္း ေက်ာင္းသားကလက္ေဆာင္ (သုိ႔မဟုတ္) ေငြေၾကးမေပးရပါဘူး။ ခရီးစရိတ္လည္း မေထာက္ပံ့ရပါဘူး။ ေန႔လည္စာ၊ မနက္စာလည္း မေကၽြးရပါဘူး။ ေကာ္ဖီ၊ လၻက္ရည္လည္း မတုိက္ရပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ဆုိ Double Ph.D ရယ္လုိ႔ Ph.D ႏွစ္ခါတက္ၿပီး က်မ္းႏွစ္ခု ျပဳစုၿပီးရၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္နဲ႔ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္တုိ႔ ျဖစ္ပါ တယ္။ အဲဒီလုိ Ph.D ရထားတဲ့ သူေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ British English အေခၚ Visiting Card or North American English အေခၚ Business Card or Name Card ေပၚမွာ နာမည္ရဲ႕ေနာက္မွာ Ph.D ဆုိတာပဲေရးၿပီး ေရွ႕မွာ Dr. လုိ႔ တပ္ေလ့တပ္ထ မရွိၾကပါဘူး၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္၊ ကေနဒါ၊ ဂ်ပန္နဲ႔အခ်ဳိ႕ West ႏုိင္ငံေတြပါ။ Dr. ဘယ္သူရယ္လုိ႔လည္း သုံးေလ့သုံးထ ေခၚေလ့ေခၚထ မရွိၾကပါဘူး၊ မေခၚရဘူး၊ မသုံးရဘူးလုိ႔ေတာ့ သတ္မွတ္ခ်က္မရွိပါဘူး။ သုံးတဲ့သူလည္း သုံးၾကပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ဂုဏ္ထူးေဆာင္ Ph.D ပါ။ ဘာအတန္းမွလည္း မတက္ဘူး၊ ဘာသုေတသနမွလည္း မလုပ္ဘူး။ ဘာက်မ္းစာမွလည္း မျပဳစုဘူး၊ ဒါေပမယ့္သူ႔ရဲ႕ လြန္ခဲ့ေသာကာလမ်ားက ေတြးခဲ့၊ ေရးခဲ့၊ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေတြကုိ ေလးစားသမႈနဲ႔ေပးတဲ့ Ph.D ပါ။ ဒါလည္း ဂုဏ္ယူစရာပါ။ ဂုဏ္ ရွိတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ မိမိရဲ႕ နာမည္ကတ္မွာ Ph.D လုိ႔လည္း မေရးပါဘူး။ ေရွ႕ကနာမည္ေရွ႕မွာလည္း Dr. လုိ႔လည္းမတပ္ၾကပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာ့ဂုဏ္ေဆာင္ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးသန္႔ ဆုိရင္ ၁၅ ခု၊ ဦးႏုဆုိရင္ ၂ ခု၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆုိရင္ ၁၀ ခု နီးပါးရွိၿပီထင္တယ္။ တစ္ခါမွ ေဒါက္တာဦးသန္႔၊ ေဒါက္တာေမာင္ႏု၊ ေဒါက္တာေအာင္ဆန္းစုၾကည္လုိ႔ သုံးတာမေတြ႕ဖူးပါဘူး။ အျခားသူက သုံးေပးတာေတာင္ မသုံးပါနဲ႔တားေၾကာင္း ေျပာသံၾကားဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပုိက္ဆံေပး ၿပီးဝယ္ရတာတုိ႔၊ ပုဂၢဳိလ္ေရးရာအရ ဖားၿပီးေပးတာတုိ႔ကေတာ့ စဥ္းစားစရာပါပဲ။ ေနာက္တစ္ခုက ကၽြန္ ေတာ္တုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံက တကၠသုိလ္မွာ Ph.D ကုိအျခားနည္းနဲ႔ေပးတာလည္း ရွိေၾကာင္းသိရပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ တကၠသုိလ္က ပါေမာကၡတစ္ဦးဦးဟာ Ph.D တစ္ဦးဦးကုိေမြးထုတ္ေပးလုိက္ရင္ အလုိလုိ ေအာ္တုိမတ္တစ္ Ph.D ရသြားတာပါပဲ။ Ph.D တစ္ခါမွမလုပ္ဖူးတဲ့၊ အေတြ႕အႀကံဳမရွိတဲ့သူက Ph.D ကုိ ေမြးထုတ္ေပးတယ္ဆုိတာ ေတာ္ေတာ္ကုိ reasonable မျဖစ္တဲ့ကိစၥပါပဲ။
ေနာက္တစ္ခု ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတာက Ph.D ေဒါက္တာဆုိရင္ ေျခာက္ျပစ္ကင္း သဲလဲစင္ အကုန္ေတာ္ၿပီး တတ္ၿပီးလုိ႔ထင္ေနၾကတာ။ မဟုတ္ပါဘူး၊ သူလုပ္တဲ့ သုေတသန field တစ္ခုမွာပဲေတာ္တာပါ။ ဥပမာ-သတၱေဗဒဆုိပါစုိ႔ အေကာင္တစ္ေကာင္အေၾကာင္း သုေတသနလုပ္ တာ၊ အဲဒီအေကာင္နဲ႔ပတ္သက္တာပဲ သူေတာ္တာပါ။ ဒါမွမဟုတ္ တြားသြားသတၱဝါေတြရဲ႕ ေမး႐ုိး၊ ေက်ာ႐ုိး၊ အစာအိမ္၊ မ်ဳိးပြားအဂၤါအစိတ္အပုိင္း တစ္ခုခုအေၾကာင္းလုပ္ရင္ အဲဒီအစိတ္အပုိင္းတစ္ခုခုမွာ ပဲ သူေတာ္တာပါ။ ဥပေဒဆုိရင္လည္း ျပစ္မႈရွိတယ္၊ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ က်င့္ထုံးရွိတယ္၊ တရားမတုိ႔၊ သက္ ေသတုိ႔၊ ဖဲြ႕စည္းပုံ၊ ေျမယာ၊ ကုန္ေရာင္းကုန္ဝယ္ . . . စသျဖင့္ ဥပေဒေပါင္းအခဲြေတြ အမ်ားႀကီးရွိ တယ္။ အဲဒီထဲက သူအထူးျပဳတဲ့ ဘာသာရပ္တစ္ခုခုမွာပဲ သူေတာ္တာပါ။ စီးပြားေရးဆုိရင္လည္း Macro ရွိတယ္၊ တစ္ခါအဲဒီထဲမွာ Development ရွိတယ္၊ Finance ရွိတယ္၊ Planning ရွိတယ္၊ Dev-elopment မွာတစ္ခါ Urban Development ရွိတယ္၊ Rural Development ရွိတယ္၊ City Development ရွိတယ္၊ Transportation Development ရွိတယ္၊ Industrial Development ရွိတယ္။ Agricultural Development ရွိတယ္၊ Planning အပုိင္းမွာလည္း National Planning ရွိတယ္။ Sectoral Planning ရွိတယ္၊ Regional Planning ရွိတယ္၊ Project Planning ရွိတယ္။ အဲဒီ ထဲကမွ Field တစ္ခုကုိ သုေတသနလုပ္တြက္ခ်က္ရတဲ့ရလဒ္ကုိ ေကာက္ခ်က္ခ်ၿပီး တီထြင္လုိက္တဲ့ ဆန္းသစ္ခ်က္ကုိပဲ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ Ph.D ေပးတာပါ။ အဲဒီ Specific Field မွာေတာ့ တကယ္ေတာ္လုိ႔ ေပးတာပါ။ ဒါေပမဲ့ အကုန္လုံးအျခား Field ေတြေရာ၊ လူမွဴေရး၊ ဘာသာေရး အကုန္လုံးေတာ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ Ph.D မရေပမယ့္ အကုန္လုံးနီးပါးေတာ္တဲ့သူေတြ ကမာၻမွာေရာ ျမန္မာမွာပါ အထင္အရွားရွိခဲ့ရွိေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ way of thinking ေတာ္တာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ Agricultural economics နဲ႔ Ph.D ရထားတဲ့လူကုိ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး က႑မွာ Ph.D ဆုိရင္ အကုန္တတ္တယ္လုိ႔ထင္ေနတဲ့ လူႀကီးတစ္ဦးက ေခၚသုံးထားတာေတြ႕ရပါတယ္။ မရ ဘူးမဟုတ္ေပမဲ့ လူမွန္ေနရာမွန္ မဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။
ကမာၻမွာ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္နဲ႔အဂၤလန္က နာမည္အႀကီးဆုံးနဲ႔ အခက္ဆုံးလုိ႔သတ္မွတ္ထာတဲ့ တကၠသုိလ္က Ph.D ဘဲြ႕ရၿပီး သာမန္ညံ့႐ုံမဟုတ္ဘဲ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းႀကီးတစ္ခုလုံး စုံးစုံျမဳပ္သြား ေအာင္ ေပၚလစီမွားခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ညံ့တဲ့သူေတြလည္း ျမန္မာျပည္မွာ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ လက္ရွိလဲ ရွိေနဆဲ ပါ။
Ph.D ရၿပီးသူေတြရဲ႕လုပ္ငန္းဟာ တကၠသုိလ္မွာ ပါေမာကၡျဖစ္ျဖစ္၊ အျခား႐ုံး၊ ကုိယ္ပုိင္လုပ္ငန္းေတြမွာ ထိပ္ပုိင္းအရာရွိႀကီးေတြြျဖစ္ျဖစ္ မပ်က္မကြက္လုပ္ရမဲ့ အလုပ္တစ္ခုက ကုိယ္ရထားတဲ့ Ph.D ပညာ ေပၚမူတည္ၿပီး သုေတသနေတြ ကုိယ္တုိင္တစ္ဦးတည္းျဖစ္ေစ၊ ရာထူးအဆင့္တူသူနဲ႔တဲြ၍ျဖစ္ေစ၊ Ph.D Candidates ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔တဲြ၍ျဖစ္ေစ သုေတသနလုပ္ေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အနည္းဆုံး Ph.D လုပ္ေနတဲ့သူေတြရဲ႕ သုေတသနေတြကုိ Supervise, Advise လုပ္ေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူမ်ားႏုိင္ငံ တကၠသုိလ္ေတြမွာ ပါေမာကၡေတြဟာ လစာအျပင္ သုေတသနရန္ပုံေငြပါရတာပါ။ မလုပ္မေနရ တြန္း အားေပးတဲ့သေဘာလည္း ပါပါတယ္။ တကၠသုိလ္က ဆရာအားလုံးဟာ ပါေမာကၡခ်ည္းပါပဲ။ Assi-stant နဲ႔ Associate ေလာက္ပဲကြာတာပါ။ ဝင္ဝင္ခ်င္းပါေမာကၡျဖစ္တဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ျမန္မာ ျပည္မွာကေတာ့ လုပ္သက္အရေပးရင္ တစ္ေယာက္၊ မ်ားလွ ႏွစ္ေယာက္ပဲေပးပါတယ္။ ဘာသုေတ သနမွလည္း မည္မည္ရရ လုပ္တာမေတြ႕ရပါဘူး။ တစ္ခါလာလည္း ဒီသင္ခန္းစာပဲသင္၊ တစ္ခါလာ လည္း ဒီသင္ခန္းစာပဲသင္ၿပီး ၿပီးေနတာပါပဲ။ အသစ္ထြက္တာေတြလည္း မေလ့လာ၊ မသိပါဘူး။ ဥပမာ တစ္ခုေျပာရင္ စီးပြားေရးတကၠသုိလ္က အၿငိမ္းစားယူခါစ ပါေမာကၡတစ္ဦးကုိ ပထမဘဲြ႕က စီးပြားေရးေတာင္မဟုတ္ဘဲ Further study က်မွ စီးပြားေရးေလ့လာေနတဲ့ ပညာရွင္တစ္ဦးက LEAN Manufacturing ဆုိတာ ဘာလဲလုိ႔ေမးေတာ့ မသိဘူးလုိ႔ေျဖသတဲ့၊ Chemistry နဲ႔ရထားတဲ့သူတစ္ဦး ကုိ သၾကားရဲ႕ဓာတုဖဲြ႕စည္းပုံေမးေတာ့လည္း သူ႔ Field မဟုတ္လုိ႔ မသိဘူးလုိ႔ ေျဖတယ္။ တစ္ခါက သမုိင္းနဲ႔ Ph.D ဘဲြ႕ရထားတဲ့သူတစ္ဦးကုိ ဒုတိယျမန္မာႏုိင္ငံကုိ တည္ေထာင္သူက ဘယ္သူလဲလုိ႔ ေမးေတာ့ခ်က္ခ်င္းမေျဖႏုိင္ဘူး။ ေျဖေတာ့လဲ တလဲြႀကီးအေနာ္ရထာတဲ့။ ဒါဆုိ ျမန္မာျပည္က Ph.D ကုိ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ အကုန္လုံးမဆုိလုိမဲ့ တစ္ဦးတစ္ေလေတာင္ မျဖစ္သင့္တဲ့ကိစၥပါ။ Ph.D နဲ႔ပတ္သက္ ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အလဲြႀကီးတစ္ခုကေတာ့ တကၠသုိလ္ဆရာ၊ ဆရာမထဲက Ph.D ရတဲ့သူေတြကုိ အထက္တန္းေက်ာင္းအုပ္ခန္႔တဲ့ကိစၥပါပဲ။ ဘယ္လုိအေတြးမ်ဳိးနဲ႔ ဒီကိစၥလုပ္တယ္ဆုိတာ ဘယ္လုိမွကုိ ေတြးလုိ႔မရပါဘူး။ ယုံႏုိင္စရာလည္း မရွိပါဘူး။ Ph.D ရၿပီးတဲ့သူေတြရဲ႕အတတ္ဟာ အဆင့္ျမင့္ပညာပါ။ သာမန္ဘဲြ႕ႀကိဳေက်ာင္းသားေတြထက္သာမက မဟာတန္းေက်ာင္းသားေတြကုိ အသိမွ်ေပး၊ အတတ္ မွ်ေပး၊ ႀကီးၾကပ္အႀကံေပးရမဲ့သူေတြပါ။ အထက္တန္းေက်ာင္းသားေတြကုိ သင္ဖုိ႔ဟာ Ph.D အဆင့္ထိ တတ္စရာမလုိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ပညာေရးသေဘာတရားတုိ႔ ပညာေရးစိတ္ပညာတုိ႔ စတဲ့ပညာေရးဆုိင္ရာ သီအုိရီေတြ၊ ပညာေတြေတာ့ သိထားဖုိ႔၊ တတ္ထားဖုိ႔လုိသလုိ ေက်ာင္းအုပ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ စီမံခန္႔ခဲြမႈ Management ဘာသာရပ္ကုိ သိထားဖုိ႔လုိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အထက္တန္းေက်ာင္းသားေတြ စာသင္ရတာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ရတာက တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားေတြ စာသင္ရတာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ရတာနဲ႔မတူဘူး။ အဲဒါေတြမသိဘဲ အထက္တန္းေက်ာင္းအုပ္သြားလုပ္ခုိင္းတာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကုိ စဥ္းစားဉာဏ္မဲ့ တဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္လူလုပ္သြားလုိ႔ ေနာက္လူကျပင္မလားဆုိေတာ့ မျပင္ဘူး။ အရင္လူေရာ ေနာက္လူေရာ Ph.D ရထားတဲ့သူေတြပါ။ ေဂၚဘာခ်က္ကုိ ၾကည့္ပါ။ အာဏာလက္ဝါးႀကီးအုပ္ၿပီး အာဏာရွင္အျဖစ္ေနႏုိင္ေပမဲ့ မေနဘဲဂလက္ေနာ့၊ ပယ္ရီစတြိဳက္ကာ စတဲ့အေတြးနဲ႔လက္ေတြ႕ ေပါင္း စပ္ခဲ့သူပါ။ ဒီမုိကေရစီစနစ္ေျပာင္းခဲ့သူပါ။ ေနာက္တစ္ခုက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လက္ရွိသမၼတႀကီးကုိပဲၾကည့္ ပါ။ ဘယ္သူမွ အိမ္မက္ေတာင္မမက္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႀကီးကုိ လုပ္ခဲ့တာ ႐ုိး႐ုိးေျပာင္းတာမဟုတ္ပါဘူး Dramatical Change ပါ။ Real Great ပါ။ Real Fantastic ပါ။ တစ္မ်ဳိး သားလုံး၊ ေဆြစဥ္မ်ဳိးဆက္ ေကာင္းစားေအာင္ လုပ္ရဲသူလုပ္ႏုိင္သူပါ။ သမၼတႀကီးဟာ ပညာေရးအား ျဖင့္ First Degree သာယူခဲ့သူပါ။ ဒါေပမဲ့ သူ႔အေတြးအေခၚ စိတ္ကူးစိတ္သန္းကုိ ဘယ္ Ph.D Holder က မီပါ့မလဲ။
မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ၊ ေဒါက္တာဘဲြ႕ရတာဟာ Academic Process အရ ရသည္ျဖစ္ေစ၊ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ရသည္ျဖစ္ေစ ဂုဏ္ယူစရာပါ။ ဒါေပမဲ့ ႂကြားစရာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ ေဒါက္တာဘဲြ႕မရဘဲ ရသူထက္ ေတာ္သူေတြ၊ တတ္သူေတြ၊ ကမာၻမွာေရာ ျမန္မာမွာပါတစ္ပုံတစ္ပင္ပါ။ ကမာၻမွာ သေဘၤာအမ်ားဆုံးပုိင္ တဲ့ ဂရိသူေဌးအုိနာစစ္ဟာ ဘဲြ႕ေတာင္မရခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ၁၀ တန္းေအာင္တဲ့ အသက္ ၁၆ ႏွစ္မွာ ဘာသာစကားေလးမ်ဳိး ေျပာတတ္ေနပါၿပီ။ မီးလုံးထြင္တဲ့ အက္ဒီဆင္ဟာ ေက်ာင္းအတန္းမေအာင္ပါ ဘူး။ သူေမးတာ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ မေျဖႏုိင္လုိ႔ သူ႔အေမက အိမ္မွာ စာသင္ေပးခဲ့ရတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံ မွာ MA က်မ္းစာေရာ Ph.D က်မ္းစာေရာ ကၽြန္ေတာ္ Edit လုပ္ဖူးပါတယ္။ အဂၤလိပ္လုိ ေရးထားတာ ရွယ္ပဲ။ ဒါေပမဲ့ Abstract လည္း ဖတ္လုိက္ေရာ အကုန္ေရစုန္ေမ်ာတာပဲ။ အထဲမွာ ေရးထားတဲ့ အဂၤလိပ္စာအေရးအသားက ဆီနဲ႔ေရပဲ၊ ေရမွ ႐ုိး႐ုိးေရၾကည္မဟုတ္ဘူး။ ရႊံ႕ဗြက္ေရျဖစ္ေနတယ္။ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ ေရးထားတဲ့စာနဲ႔ ကူးခ်၊ ျဖတ္၊ ညႇပ္၊ ကပ္ လုပ္ထားတဲ့စာနဲ႔ အရမ္းသိသာလြန္းတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ဘဲြ႕ရသြားတာပဲ။ M.A ပဲျဖစ္ျဖစ္ Ph.D ပဲျဖစ္ျဖစ္ Subject Matter ကုိေပးတာ၊ Language ကုိ ေပးတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဂ်ပန္မွာ ဂ်ပန္လုိေရးတင္ၾကတာပါပဲ။ ျမန္မာမွာေရာ ျမန္မာလုိေရးရင္မရဘူး လား။ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ အဓိကက တကယ္သိတကယ္တတ္ဖုိ႔ပါပဲ။
ကြ်န္မ
အေျခခံပညာအထက္တန္း ေအာင္သည့္နွစ္။ ၀န္ႀကီးဌာန တစ္ခုမွ အမႈထမ္း
တစ္ဦးသာျဖစ္ေသာ ကြ်န္မ၏ ဖခင္အား မိတ္ေဆြမ်ားက အၾကံေပးၾကသည္။ သမီးၾကီး
ကြ်န္မအား အစိုးရ ရံုးတစ္ခုတြင္ စာေရးမအျဖစ္ အမႈထမ္းေစျပီး အေ၀းသင္
ဆက္တက္ေစရန္။ ကြ်န္မ၏ ဖခင္က လက္မခံပါ။ သူ၏ သမီးၾကီးသည္ ပညာ
လိုလားသူျဖစ္၍ ႀကိဳးစားလိုသူူျဖစ္၍ တကၠသိုလ္အား ေန႔ေက်ာင္း ဆက္တက္ပါေစ။
သမီး သင္ယူ လိုေသာ အတန္းအထိ ဆက္တက္ပါေစ … တဲ့။ မိဘ၏ ေမတၱာ၊ ေစတနာအား
နားလည္သိတတ္စြာ ကိုယ္တိုင္၀င္ေငြရွာ၍ ေက်ာင္း တက္ခဲ့ရပါသည္။
ပိုက္ဆံသံုးနိုင္ေသာ၊ အခိ်န္ျဖဳန္းနိုင္ေသာ အတန္းေဖာ္မ်ားကိုလည္း
အားမက်ပါ။ မိမိ၏ ဘ၀ အေျခအေနကို မိမိသာ နားအလည္ဆံုး ျဖစ္ပါသည္။
အ၀တ္အစား အသစ္ မ၀တ္နိုင္ေသာ၊ ေက်ာင္းသို႔ ဘတ္(စ္)ကားျဖင့္သာ လာရေသာ
ကြ်န္မအား အေပါင္းအသင္းစာရင္း မသြင္းလွ်င္လည္း စိတ္မဆိုးပါ။ တကၠသိုလ္သို႔
ပညာ လာသင္ေသာ ကြ်န္မ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ သည္ ေငြျဖဳန္းရန္နွင့္
အေပ်ာ္အပါးအတြက္ လာျခင္းမဟုတ္ပါ။ အသိပညာ၊ အတတ္ပညာမ်ား
ဆည္းပူးလို၍သာ။ အတန္း မွန္လိုေသာ စာႀကိဳးစားလိုေသာ ကြ်န္မအတြက္
အနည္းငယ္ မွ်ေသာ စိတ္တူ၊ ကိုယ္တူ သူငယ္ခ်င္းမ်ားနွင့္ပင္
လံုေလာက္ပါသည္။
