ကိုလိုနီေခတ္ ပညာေရးကို ကြ်န္ပညာေရးဟု ေခၚေခၚ၊ ဘာပဲေခၚေခၚ ပညာေရးမွာ ကမၻာ႔အဆင္႔ကို ေကာင္းေကာင္း မွီခဲ႔ဖူပါသည္။ ကိုလိုနီေခတ္က ဘြဲ႔ရခဲ႔သူမ်ားသည္
လြတ္လပ္ေရး ရျပီးေနာက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ဆရာမ်ား ျဖစ္လာခဲ႔ၾကသည္။ ဆရာမ်ား၏ သင္ၾကားေပးျခင္း ခံရေသာ တပည့္မ်ားမွာလည္း ကမၻာ႔အဆင္႔ကို မီခဲ႔ၾကသည္။ ဦးႏု အစိုးရက အဂၤလန္၊ အေမရိကန္၊ ကေနဒါ၊ ဩစေၾတးလ်၊ စေသာ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ပညာေတာ္သင္မ်ား ေစလႊတ္သည္။ ပညာေတာ္သင္မ်ား၏ ၉၉ ရာခိုင္ႏွႈန္းမွာလည္း အမိႏို္င္ငံသို႔ ျပန္လာျပီး က်ရာ တာ၀န္မ်ားကို ထမ္းရြက္ၾကသည္။
တကၠသိုလ္မ်ားႏွင္႔ ေက်ာင္းမ်ားတြင္လည္း အရည္အခ်င္းကို ဦးစားေပးျပီး တကယ္တတ္သူကိုသာ အေအာင္ ေပးတတ္သျဖင္႔ တကၠသိုလ္ ၀င္တန္း စာေမးပြဲ ေအာင္ခ်က္သည္ အမ်ားဆံုး ၁၂ ရာခိုင္ႏွႈန္းသာ ရွိခဲ႔သည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္မူ ၃ ဒသမ ၄ ရာခိုင္ႏွႈန္းသာ ရွိခဲ႔ပါသည္။
ေက်ာင္းသား ဆႏၵျပပြဲမ်ား မၾကာခဏ ျဖစ္ေပၚေလ႔ ရွိၾကပါေသာ္လည္း မည္သည့္ အာဏာပိုင္ ပုဂၢိဳလ္ကမွ တိုင္းျပည္ ေနာင္ေရး ဒုကၡေပးမည့္ ဘုန္းေဘာလေအာ အေအာင္ေပးသည့္ စနစ္၊ ေက်ာင္းသား အခ်င္းခ်င္း ေသြးကြဲေစမည့္ စနစ္၊ ေက်ာင္းသားမ်ား မဆူပူ ျပီးေရာ၊ အစိုးရ ဆန္႔က်င္ေရး မလုပ္တာက လြဲျပီး က်န္ကိစၥမ်ား ၾကိဳက္သလို လုပ္ထားခြင္႔၊ ဥပမာ၊ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားတြင္း အရက္ေသာက္ ေဆး၀ါး သံုးစြဲသည္မ်ားကို လ်စ္လ်ဴျပဳထားျခင္း စသည့္ကိစၥမ်ား ခြင္႔မျပဳခဲ႔ၾကပါ။
ပညာေရး စနစ္တြင္လည္း ႏိုင္ငံပုိင္ေက်ာင္းမ်ားသာမက အလြတ္ပညာသင္ ေက်ာင္းမ်ား၊ ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳ ေက်ာင္းမ်ားပါ ရွိသျဖင္႔ မိမိတို႔ ၾကိဳက္ရာ ေက်ာင္းတြင္ သင္ၾကားႏိုင္ခဲ႔ၾကပါသည္။ တကၠသိုလ္ ၀င္တန္းေအာင္လွ်င္ တကၠသိုလ္တြင္ မိမိစိတ္ၾကိဳက္ ၀ါသနာပါရာ ဘာသာရပ္ကို ေရြးခ်ယ္ခြင္႔ ရွိပါသည္။ စာေမးပြြဲ ေအာင္မေအာင္၊ မိမိ ရည္မွန္းရာ ဘြဲ႔ရမရမွာ ၾကိဳးစားမွႈႏွင္႔ ကံအေပၚမွာ မူတည္ပါသည္။
စာေတာ္သူ အမ်ားစုမွာလည္း မိမိတို႔ စိတ္မပါပါက ဆရာ၀န္ အင္ဂ်င္နီယာ စေသာ ဘာသာရပ္မ်ားကို မသင္ၾကဘဲ Honours ေခၚ ဂုဏ္ထူးတန္းကို မိမိတို႔ စိတ္ၾကိဳက္ ဘာသာရပ္ျဖင္႔ တက္ေရာက္ သင္ၾကားၾက ပါသည္။
ဤသို႔ျဖင္႔ ၀ိဇာ၊ သိပၸံ၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ ေဆးပညာ၊ အင္ဂ်င္နီယာ အတတ္ စသည္တို႔တြင္ တကယ္ စိတ္ပါသူမ်ားသာ တက္ေရာက္ ဘြဲ႔ယူခဲ႔ၾကျပီး၊ ‘တကယ္ တတ္သူက တတ္လိုသူကို ပညာသင္ေပး’ ေသာ ေခတ္ႏွင္႔ စနစ္ ျဖစ္ခဲ႔ပါသည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ ေပၚေပါက္လာျပီး ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၇ ရက္ ေက်ာင္းသားမ်ား ဆႏၵျပပြဲကို ဂ်ီသရီး ေမာင္းျပန္ေသနတ္မ်ား အသံုးျပဳကာ ရက္ရက္စက္စက္ ျဖိဳခြင္းခဲ႔ျပီး၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အဦကို မိုင္းဗံုးမ်ားျဖင္႔ ေဖာက္ခြဲ ဖ်က္ဆီးရံုႏွင္႔ အားမရေသးဘဲ အာဏာရွင္ ဗိုလ္ေန၀င္းက ‘ဓားကို ဓားခ်င္း၊ လံွကိုလွံခ်င္း’ ရင္ဆိုင္ရန္ အသင္႔ရွိသည္ ဟု ‘လူမိုက္ ဓားၾကိမ္း ၾကိမ္း’ ခဲ႔ပါသည္။
သို႔ေသာ္ ေက်ာင္းသား လွႈပ္ရွားမွႈမွာ ရပ္တံ႔မသြားဘဲ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ ႏို္၀င္ဘာလတြင္ အျပင္းထန္ဆံုး အဆင္႔သို႔ ေရာက္ရွိလာရာ စစ္အာဏာပိုင္တို႔က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ လက္ေအာက္ခံ ၀ိဇာ မဟာဌာန၊ သိပၸံ မဟာဌာနႏွင္႔ လူမွႈေရး သိပၸံမဟာဌာန (ေနာင္ စီးပြားေရး တကၠသိုလ္) တို႔ကို ရက္အကန္႔သတ္မရွိ ပိတ္ပစ္လိုက္ျပီး၊ ေဆးပညာ မဟာဌာန၊ အင္ဂ်င္နီယာ မဟာဌာနႏွင္႔ ပညာေရး မဟာဌာနတိုု႔ကိုမူ ဆက္လက္ ဖြင္႔ထားခဲ႔ပါသည္။
ဤကား ေက်ာင္းသားမ်ားကို ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္လိုက္ျခင္း (divided and rule) ၏ အစ ပထမေပတည္း။
သို႔ေသာ္ ေက်ာင္းသား ဆႏၵျပမွႈမ်ားမွာ မႏၱေလးတကၠသိုလ္၊ နယ္ေကာလိပ္မ်ားႏွင္႔ ဂ်ီတီအိုင္ေခၚ အစုိးရ စက္မွႈ လက္မွႈ သိပၸံအထိ ကူးစက္သြား၍ မႏၱေလးတကၠသိုလ္ လက္ေအာက္ခံ ေဆးပညာ မဟာဌာနႏွင္႔ စိုက္ပ်ဳိးေရး မဟာဌာနမွ လြဲျပီး က်န္ဌာန အားလံုးကို တႏွစ္နီးပါး ပိတ္ထားခဲ႔သည္။
ေက်ာင္းသားမ်ား ျငိမ္၀ပ္ပိျပားေရး အတြက္ ဗိုလ္ေန၀င္းက ပညာေရးဌာန အတြင္း၀န္ (ေနာင္ ပညာေရး၀န္ၾကီး ျဖစ္လာသူ) ေဒါက္တာညီညီကို တာ၀န္ေပးလိုက္သည္။ ေဒါက္တာညီညီႏွင္႔ အေပါင္းအပါမ်ားကလည္း ‘ေဗာင္းေတာ္ျငိမ္႔ စိတ္ေတာ္သိ’ ျပီး၊ တိုင္းျပည္ေနာင္ေရး ဘာျဖစ္ျဖစ္ မိမိတို႔ လူစု ‘စစ္အာဏာရွင္ လက္က်န္ အရိုးအရင္း စားရနည္းလား’ ဟူေသာ တကိုယ္ေကာင္း စိတ္ျဖင္႔ ‘စနစ္သစ္ ပညာေရးၾကီး’ ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္လိုက္ၾကပါေတာ႔သည္။
၄င္း စနစ္သစ္ ပညာေရးၾကီးတြင္
(၁) ယခင္ မဟာဌာနမ်ားကို institute ေခၚ တဘာသာသင္ (၀ါ) ပညာရပ္ တခုတည္းကို သင္ေပးေသာ တကၠသိုလ္ကေလးမ်ား အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ဖြင္႔လွစ္ရန္ (ေက်ာင္းမ်ား ကြဲသြားျခင္းျဖင္႔ ေက်ာင္းသားမ်ား ေသြးကြဲေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္)။
(၂) အမွတ္ အမ်ားဆံုး ရသူမ်ားကို ေဆးပညာ မဟာဌာန တျဖစ္လဲ ေဆးတကၠသိုလ္မ်ားသို႔ ၀င္ခြင္႔ျပဳရန္။ ဒုတိယ အဆင္႔ရွိသူမ်ားကို အင္ဂ်င္နီယာ မဟာဌာန တျဖစ္လဲ စက္မွႈ တကၠသုိလ္သို႔ တက္ခြင္႔ျပဳရန္ (ဤနည္းျဖင္႔ ေက်ာင္းသားမ်ား တဦးကို တဦး ငံု႔ၾကည့္ၾကျပီူး ေသြးကြဲသြားေစရန္)။
ဤနည္းမွာ ေနာင္တြင္ ထိေရာက္သင္႔သေလာက္ ထိေရာက္သြားပါသည္။ ေဆးတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ားက ၀ိဇာႏွင္႔ သိပၸံတကၠသုိလ္ကို အမွႈိက္ပံုးဟု ေနာက္ေျပာင္ ေခၚၾကပါေတာ႔သည္။ တခါက သမိုင္းရွိ တကၠသိုလ္မ်ား အားကစားကြင္းတြင္ ပညာေရး တကၠသုိလ္ အမ်ဳိးသမီး ေဘာလီေဘာ အသင္းႏွင္႔ ၀ိဇာႏွင္႔ သိပံၸ အမ်ဳိးသမီး အသင္းတို႔ ယွဥ္ျပိဳင္ၾကရာတြင္ ၀ိဇာႏွင္႔ သိပၸံ ေက်ာင္းသားမ်ားက ‘ဆရာမေတြ လင္လိုခ်င္ သမိုင္းကြင္းကို၀င္’ ဟု စၾကရာ ဆရာမေလာင္းမ်ားက ‘RASU ေက်ာင္းသား မစဥ္းစား၊ ပ်ာတာ ခိုင္းဖို႔ထား’ ဟု ျပန္ႏွိမ္ၾကပါသည္။
(၃) ေက်ာင္းသားမ်ား တကၠသိုလ္တြင္ ၾကာရွည္ မေနႏိုင္ေစရန္ စာေမးပြဲတြင္ လူတိုင္းေလာက္နီးနီးကို အေအာင္ေပးရန္။ ၄င္းနည္းေၾကာင္႔ တကၠသိုလ္မ်ားမွာ ဘြဲ႔လက္မွတ္ ထုတ္ေပးသည့္ စက္ရံုၾကီးမ်ားသဖြယ္ ျဖစ္သြားျပီး၊ ၄င္းဘြဲ႔ရမ်ားမွာ တကၠသိုလ္ဆရာ ျဖစ္လာေသာအခါ ‘မတတ္သူက မသိသူကို သင္ေပး’ သည့္အတြက္ ပညာရည္ အဆင္႔အတန္း အလြန္နိမ္႔က် သြားပါေတာ႔သည္။
အထက္ပါ ကိစၥႏွင္႔ ပတ္သက္၍ စာေရးသူသည္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္က တခ်ိန္က မိမိ၏ ဆရာျဖစ္ခဲ႔ဖူးေသာ ပါေမာကၡၾကီး တဦးကို တင္ျပခဲ႔ဖူးပါသည္။ “ဆရာရယ္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ေခတ္က ဆရာစစ္တာ ၾကမ္းလြန္းလို႔ ထိသြားရတဲပ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြဟာ ခုေခတ္ ေက်ာင္းသားေတြထက္ အမ်ားၾကီးသာပါတယ္” ဟု ေျပာလိုက္ရာ ပါေမာကၡၾကီးက “ဒါေတာ႔ ငါလည္း ဘာတတ္ႏိုင္မလဲကြ၊ ေပၚလစီက ဒီလို ျဖစ္ေနတာကိုး” ဟု ျပန္ေျဖပါသည္။
စာေရးသူက ထပ္ျပီး “ဆရာတို႔ ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ ေတာ္ျပီထင္တယ္။ အခုဆို တိုင္းျပည္ရဲ႕ ပညာေရးဟာ ပ်က္စီးျခင္း လမ္းေပၚေရာက္ေနျပီ။ ေနာင္ဆိုရင္ အဖတ္ဆယ္မရ ျဖစ္ေတာ႔မယ္” ဟု ေျပာလိုက္ရာ ဆရာၾကီးက “ေဟ႔ေကာင္ ငါ႔ကို အိုၾကီးအိုမေရာက္မွ ေထာင္ထဲသြားျပီး အႏွိပ္စက္ခံရေအာင္ မင္းက ေခ်ာက္တြန္း ေနတာလား” ဟုသာ ျပန္ေျပာရွာပါေတာ႔သည္။
(၄) ေက်ာင္းသားမ်ား ဆႏၵမျပလွ်င္ ျပီးေရာ၊ ေက်ာင္းတက္တက္ မတက္တက္၊ ဖဲရိုက္၊ အရက္ေသာက္။ ေဆးေျခာက္ရွႈ၊ နံပါတ္ဖိုး ထိုးေနၾကေသာ္လည္း မျမင္ဟန္ ေဆာင္ေနရန္။ ၄င္း အခ်က္ေၾကာင္႔ HIV Positive ျဖစ္သူ မ်ားလာျခင္း။
(၅) ေဒါက္တာညီညီက အခမ္းအနားတခုတြင္ မိန္႔ခြန္းေခြ်လိုက္ပံုမွာ ‘ဆိုရွယ္လစ္ ႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္ေနျပီ ျဖစ္လို႔ အျမတ္ၾကီးစားစနစ္ ဦးစားေပးတဲ႔ ဘဲဥတဒါဇင္ကို တက်ပ္ျဖင္႔ ၀ယ္ျပီး တလံုးကို ၁၀ျပားျဖင္႔ ျပန္ေရာင္းေသာ္ မည္မွ် ျမတ္မည္နည္း’ဆိုတဲ႔ ဂဏန္းသခ်ၤာမ်ဳးိ၊ ေလာကသာရပ်ဳိ႕ပါ ‘ၾကြက္ေသတခု အရင္းျပဳ၍ ၾကြယ္မွႈတတ္ဆံုး သူေဌးထံုးကို ႏွလံုးမူလ်က္ ၾကံစည္လ်က္ျဖင္႔ သူ႔ထက္ကဲလြန္ ၾကြယ္ေစမင္း’ ဆိုတဲ႔ လကၤာမ်ဳိးကို မသင္ေစေတာ႔ဖို႔ ညြန္ၾကားထားပါတယ္ ဟူသတည္း။
ေရွးရိုး ျမန္မာ႔စဥ္လာ ဆိုစကားမွာမူ ‘ဂဏန္းမသင္၊ လာဘ္မျမင္၊ ကူးလွ်င္ ရွႈံးမည္မွတ္’ ဟု အတိအက် ဆိုထားပါသည္။ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္တြင္ ေဒ၀ါလီခံျပီး LDC (ဖြံ႔ျဖိဳးမွႈ အနိမ္႔ဆံုး ႏိုင္ငံမ်ား စာရင္း၀င္) အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားခဲ႔ရျပီး၊ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ လူထု အံုၾကြမွႈၾကီး ျဖစ္ေပၚလာသည္မွာ မဆန္းေတာ႔ပါ။
(၆) တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ ယခင္က အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင္႔ သင္ေနရာမွ ျမန္မာဘာသာျဖင္႔ ေျပာင္းလဲ သင္ယူေစရာတြင္ ေ၀ါဟာရမ်ားကို ျမန္မာလို မည္သို႔ ေခၚသည္ကို ဘာသာျပန္ဆိုသူ ဆရာမ်ားကိုယ္တိုင္ အေသအခ်ာ မေတြးႏိုင္ေတာ႔ဘဲ သင္႔သလို ဘာသာျပန္လိုက္ရာမွ ျမန္မာစကားကို ျမန္မာတို႔ နားမလည္ႏို္င္ေသာ ေ၀ါဟာရသစ္မ်ား ထြက္ေပၚလာသည္။ ၄င္းကိစၥႏွင္႔ ပတ္သက္၍ ကြယ္လြန္သူ ျမန္မာစာ ပါေမာကၡေဟာင္း ဦး၀န္ ေခၚ ဆရာၾကီး မင္းသု၀ဏ္ က အက်ယ္ ေရးခဲ႔ပါျပီ။ ယခု ဥပမာ ႏွစ္ခု တင္ျပပါမည္။
ပထမ တခုမွာ New Born Baby ကို ဆရာ၀န္မၾကီး တဦးက တိုက္ရိုက္ ‘ဖြားသစ္စ ကေလး’ ဟု ဘာသာျပန္လိုက္ပါသည္။ ျမန္မာ႔ရိုးရာတြင္မူ ‘ေမြးကင္းစ ကေလး’ ဟူေသာ စကား ရွိျပီး ျဖစ္ပါသည္။ ‘ေမြးဖြားျခင္းမွ ကင္းလြတ္စ ကေလး’ ဟု အဓိပၸါယ္ ရပါသည္။ ေတာအရပ္ရွိ မိရိုးဖလာ လက္သည္ အေဒၚၾကီးမ်ား ၾကားလွ်င္ “ေတြ႔ဘူးေပါင္ေတာ္၊ ၾကံဳဖူးေပါင္ ၾကားဘူးေပါင္ေတာ္။ ဖြားသစ္စက ကလးရယ္လို႔၊ ေမြးကင္းစ ကေလးပဲ ၾကားဖူးပါရဲ႕” ဟု ေျပာၾကမည္မွာ မခြ်တ္။
ဒုတိယ ဥပမာ။ သိပၸံႏွင္႔ အင္ဂ်င္နီယာ အတတ္တို႔တြင္ သံုးေသာ Adsorption ဆိုေသာ စကားလံုးကို ျမန္မာလို တိုက္ရိုက္ ‘ကယ္တင္ျခင္း’ ဟု ဘာသာျပန္လိုက္ၾကသည္။ ၄င္း ဘာသာျပန္သူ ဆရာၾကီးႏွင္႔ စာေရးသူတို႔ ၄င္း၏ ကားျဖင္႔ သြားရာတြင္ မိုးတြင္း မိုးရြာျပီး ကားေရွ႕မွန္တြင္ ေရေႏြးေငြ႔မ်ား ရိုက္ေနျပီး ေရွ႕ကို မျမင္ရေတာ႔ပါ။ ထိုအခါ အဆိုပါ ပါေမာကၡၾကီးက “ေဟ႔ေကာင္ ေရွ႕မွန္ ေရေငြ႕ရိုက္ေနျပီ၊ ဘာမွ မျမင္ရေတာ႔ဘူး။ အ၀တ္နဲ႔ သုတ္ပါဦးကြ။ ေတာ္ေတာ္ၾကာ ကားတုိက္ျပီး မင္းေရာ ငါပါ ၾကြသြားလိမ္႔မယ္” ဟု ေျပာပါသည္။
စာေရးသူက အ၀တ္ျဖင္႔ ေရေငြ႕မ်ားကို သုတ္ရင္း “ဆရာ ဒါ အဂၤလိပ္လို Adsorption ျဖစ္တာ မဟုတ္လား” ဟု ေမးလိုက္ရာ ဆရာၾကီးက “ဒါေပါ႔ကြ” ဟု ေျဖပါသည္။ စာေရးသူက “ဒါကို ဆရာ ဘာေၾကာင္႔ ေရေငြ႔ေတြ ကပ္တင္ေနတာလလို႔ မေျပာတာလဲ။ စာအုပ္ေတြထဲမွာေတာ႔ ကပ္တင္ျခင္းလို႔ ဘာသာျပန္ထားတယ္ မဟုတ္လား” ဟု ေမးလိုက္ရာ ဆရာၾကီးက “ဦးစံရွားလိုေပါ႔ကြာ၊ မွားတဲ႔အခါလည္း မွားေပမေပါ႔” ဟုသာ ဆုိရွာပါသည္။
ေနာက္ဆံုး ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေက်ာ္ ကာလမ်ားတြင္ ဗိုလ္ေန၀င္း၏ အခ်စ္ေတာ္ သမီး ခင္စႏၵာ၀င္း စကၤာပူတြင္ အဂၤလိပ္စာ ညံ့ဖ်င္းမွႈေၾကာင္႔ စာေမးပြဲ က်ေလေတာ႔မွ အာဏာရွင္ၾကီး၏ တခ်က္လႊတ္ အမိန္႔ျဖင္႔ တကၠသုိလ္မ်ားတြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင္႔ သင္ရျပန္ေတာ႔သည္။ အမွတ္ (၇) တြင္ ရွင္းျပပါမည္။
(၇) စစ္အစိုးရႏွင္႔ ‘့ျမန္မာ႔ ဆင္းရဲမြဲေတမွႈ လမ္းစဥ္’ တို႔ေၾကာင္႔ ပညာတတ္ အမ်ားစုမွာ ၁၉၇၀ ခုေလာက္က စျပီး ျမန္မာႏို္င္ငံကို စြန္႔ခြာကာ ‘ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ’ ကို ရွာၾကပါသည္။ ဗိုလ္ေန၀င္း ေစလႊတ္ေသာ ပညာေတာ္သင္ မ်ားထဲမွလည္း ၂၅ ရာခို္င္ႏွႈန္းေလာက္မွာ ျမန္မာျပည္သို႔ ျပန္မလာၾကေတာ႔ပါ။
ျပန္လာသူ ၇၅ ရာခို္င္ႏွႈန္းေလာက္ထဲမွလည္း တ၀က္ေလာက္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္သူ စစ္ဗိုလ္မ်ားက အရပ္သားမ်ားကို ‘ကြ်န္ႏွင္႔ သခင္ပမာ ဆက္ဆံေနမွႈကို မခံႏို္င္ေတာ႔ဘဲ ႏိုင္ငံျခားသို႔ ျပန္ထြက္ကုန္ၾကပါသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ျမန္မာျပည္တြင္ ဆရာေကာင္း ရွားပါးကုန္ျပီး ပညာရည္ အဆင္႔အတန္း တျဖည္းျဖည္း နိမ္႔က်သထက္ နိမ္႔က်လာပါေတာ႔သည္။
(၈) ကြယ္လြန္သူ သမိုင္းပါေမာကၡ ေဒါက္တာ သန္းထြန္းက သမို္င္းဘာသာရပ္သည္ ႏိုင္ငံတိုင္းအတြက္ အေရးၾကီးေသာ ဘာသာရပ္ ျဖစ္၍ ‘မအေအာင္၊ မတံုးေအာင္ သမိုင္းသင္ရတယ္’ ဟု အဆိုအမိန္႔ ရွိခဲ႔ဖူးပါသည္။
သို႔ေသာ္ ေဒါက္တာညီညီ၏ စနစ္သစ္ ပညာေရးအရ အမွတ္အနည္းဆံုး လူမ်ားကို သမိုင္း အဓိက သင္ရန္ ပို႔သျဖင္႔ အလြန္၀ါသနာပါ၍ စာၾကိဳးစားသူ တေယာက္တေလမွ်အပ သမုိင္းသုေတသီ လူခြ်န္လူေကာင္းမ်ား ထြက္လာရန္ မလြယ္ပါ။ ျမန္မာစာ အဓိက ဘာသာရပ္မွာလည္း ထုိနည္း ျဖစ္သြားပါသည္။
(၉) ျမန္မာစာအတြက္ ပို၍ ကံဆိုးသည္မွာ အာဏာရွင္ ဗိုလ္ေန၀င္း ျမန္မာစာ ေကာ္မရွင္တြင္ နာယက တက္လုပ္ျပီး သတ္ပံု သဒၵါတို႔ကို ၄င္း၏ စိတ္တိုင္းက် ေရးဆြဲ ျပင္ဆင္ခိုင္းလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္း။ အက်ယ္ကို ဆရာၾကီး ေၾကးမံု ဦးေသာင္း ေရးခဲ႔ျပီးျဖစ္၍ ထပ္မေရးလိုေတာ႔ပါ။
‘တခါတရံ၊ ေလာကဓံ၊ ဆက္ဆံကိုလည္း၊ ေသးေသးတင္’ ဟူေသာ က၀ိလကၡဏာ သတ္ပံုလကၤာႏွင္႔ ဗိုလ္ေန၀င္း၏ တႏွင္႔ တစ္ေရးထံုးကို ႏွႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ၾကပါဟုသာ ဆိုခ်င္ပါသည္။ တပင္ေရႊထီး ဘုရင္ကို တစ္ပင္ေရႊထီး ဟုမ်ား ေရးေနၾကျပီလား မသိပါ။
ျမန္မာျပည္တြင္းမွ လူမ်ားမွာ ဓားဂုတ္ေပၚ၀ဲျပီး သံုးခုိင္းေန၍ ၄င္း သတ္ပံုၾကမ္းကို သံုးေနရသည္ကို နားလည္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ျပည္ပေရာက္ စစ္အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ေနသူမ်ားထုတ္သည့္ သတင္းစာ ဂ်ာနယ္ စသည္တုိ႔တြင္ ၄င္း သတ္ပံုက်မ္းအတိုင္း လိုက္နာ ေရးေနၾကသည္ကို ၀မ္းနည္းဖြယ္ ေတြ႕ေနရပါသည္။ ဆရာၾကီး ေၾကးမံု ဦးေသာင္းကေတာ႔ ကြယ္လြန္သည္အထိ စစ္အစိုးရ သတ္ပံုက်မ္းကို သပိတ္ေမွာက္ျပီး က၀ိလကၡဏာ သတ္ပုံညႊန္းအတိုင္းသာ ေရးသားခဲ႔ပါသည္။ ဤေနရာတြင္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာမ်ား Oversea Chinese တို႔ကို စံနမူနာ ယူသင္႔ပါသည္။
တရုတ္ျပည္ၾကီးမွာ နာမည္မ်ားကို Latin အကၡရာျဖင္႔ ေရးရာတြင္ ၁၉၇၈ ေလာက္မွစ၍ ၾတိ၀ဏ (Tri Syllabic) ျဖင္႔ ေရးေနရာမွ ဒြိ၀ဏ (Di Syllabic) သို႔ ေျပာင္းလိုက္ပါသည္။ ဥပမာ Teng Shiao Peng မွ Deng Shiaobeng သို႔ ေျပာင္းေရးပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထို္င္၀မ္၊ ေဟာင္ေကာင္၊ စကၤာပူႏွင္႔ အျခားေနရာမ်ားရွိ တရုတ္မ်ားက ေရွးရိုးစဥ္ ၾတိ၀ဏ ျဖင္႔သာ ဆက္၍ ေရးေနၾကပါသည္။ ဥပမာ စကၤာပူ တရုတ္နာမည္မ်ား (Lee Kwan Yew စသျဖင္႔) ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာမ်ား အားလံုး ဗိုလ္ေန၀င္း ထင္ရာစုိင္းထားသည့္ သတ္ပံုက်မ္းကို သပိတ္ေမွာက္သင္႔သည္ဟု ရိုးသားစြာ ထင္ပါသည္။
ကိုလိုနီေခတ္ကေရာ ျမန္မာဘုရင္ ေခတ္ကပါ အဂၤလိပ္စကား Tactic ကို ပရိယာယ္ေ၀၀ုစ္၊ Strategy ကို ေသနဂၤဗ်ဴဟာ ဟု စစ္ပရိယာယ္ ဟု ဘာသာျပန္ခဲ႔ၾကပါသည္။ ျမန္မာတို္င္း နားလည္ေသာ စကားလံုးမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။
က၀ိလကၡဏာ သတ္ပံုဆရာက ‘မင္းပရိယာယ္၊ ငတင္႔တယ္၊ နား၀ယ္မလည္ရွာ’ ဟု သံုးခဲ႔ပါသည္။ ရာဇပရိယာယ္ ဟုလည္း သံုးတတ္ၾကပါသည္။ နာမည္ေက်ာ္ အဆိုေတာ္ၾကီး မာမာေအးက ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ေလာက္က သီဆိုခဲ႔ေသာ ‘ေမ႔ကြက္ကိုရွာ’ သီခ်င္းတြင္လည္း ‘ခ်စ္ပရိယာယ္ကို သိသလိုလိုနဲ႔’ ဟူေသာ စာပိုဒ္ပါပါသည္။
လြတ္လပ္ေရး ေခတ္ဦးပိုင္းေလာက္က လက္၀ဲသမားမ်ားက Tactic ကို နည္းဗ်ဴဟာဟု၊ Strategy ကို မဟာဗ်ဴဟာ ဟုျပန္လိုက္ၾကျပီး ႏိုင္ငံေရး စာအုပ္မ်ားတြင္ သံုးစြဲေနၾကသည္။ မွားသည္ေတာ႔ မဆိုလိုပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာစကား ျမန္မာ နားလည္ရန္ ခက္ေသာ ေ၀ါဟာရမ်ား၊ ခက္ဆစ္ အဓိပၸါယ္ ထုတ္ေပးရမည့္ ေ၀ါဟာရမ်ား ျဖစ္ေနမည္ကေတာ႔ မလြယ္ပါ။ စစ္ၾကိဳေခတ္က အဆိုေတာ္ၾကီး ျပည္လွေဖႏွင္႔ ေဒၚေမရွင္ တို႔ သီဆိုခဲ႔ေသာ ယခုေခတ္တိုင္ ေရပန္းစားေနသည့္ ‘ခ်စ္ဗ်ဴဟာ’ ဆိုေသာ သီခ်င္းလည္း ရွိပါသည္။
နိဂံုးခ်ဳပ္အားျဖင္႔ ျမန္မာ႔ပညာေရးႏွင္႔ ျမန္မာစာ အဆင္႔အတန္း လံုး၀က်ဆင္းသြားရျခင္းမွာ ‘၀မရွိဘဲ ၀ိလုပ္ခ်င္’ ‘မတတ္ဘဲႏွင္႔ ဆရာတက္လုပ္ခ်င္ေသာ ဗိုလ္ေန၀င္းႏွင္႔ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါ ဗာလာနံ စစ္ကဲမ်ား ၀န္ၾကီး ျဖစ္ခ်င္ေသာ ေဒါက္တာညီညီႏွင္႔ ေနာက္လိုက္ ေနာက္ပါမ်ား၏ ‘မဟာေက်းဇူးေတာ္ၾကီးမ်ားေၾကာင္႔သာ ျဖစ္ေလေတာ႔ရာ ယင္း ‘ပုဂၢိဳလ္ၾကီး’ မ်ားကုိသာ တရားခံအျဖစ္ လက္ညွဳိး ထုိးျပရေတာ႔မည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။
ေလာကပါလ နတ္မင္း
(ရခိုင္အမ်ဳိးသား သတင္းစာမွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။)